ทหารรักษาพระองค์

ทหารรักษาพระองค์ คือ หน่วยทหารที่มีหน้าที่ถวายความปลอดภัยและถวายพระเกียรติแด่พระมหากษัตริย์ สมเด็จพระราชินี พระรัชทายาท ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ และพระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์อย่างใกล้ชิด เฉพาะกรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 1 และกรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 11 จะมีชื่อเรียกเฉพาะว่า ทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ เนื่องด้วยเป็นหน่วยที่ถวายการรับใช้ต่อองค์พระมหากษัตริย์อย่างใกล้ชิดที่สุด (คำว่า "ราชวัลลภ" นี้ แปลได้ว่า ผู้เป็นที่รัก สนิท คุ้นเคยของพระราชา)

ทหารรักษาพระองค์
ประจำการ	พ.ศ. 2402–ปัจจุบัน
ประเทศ	สยาม (พ.ศ. 2402–2491) ไทย (พ.ศ. 2491–ปัจจุบัน)
เหล่า	กองทัพบก กองทัพเรือ กองทัพอากาศ
รูปแบบ	Guard Corps (กองทัพบก), Guard Brigade (กองทัพเรือและกองทัพอากาศ)
บทบาท	ถวายความปลอดภัยและถวายพระเกียรติ
กำลังรบ	87 หน่วย
สมญา	ทหารสองโหล มหาดเล็กไล่กา
เพลงหน่วย	มาร์ชราชวัลลภ

ประวัติ

กิจการทหารรักษาพระองค์และทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ เริ่มต้นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2402 ในขณะนั้น พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รวบรวมบุตรในราชตระกูลและบุตรข้าราชการที่ยังเยาว์วัยมาทดลองฝึกหัดเป็นทหารตามยุทธวิธีแบบใหม่เช่นเดียวกับกรมทหารหน้า ซึ่งในชั้นแรกนั้นมี 12 คน และให้ทำหน้าที่ไล่กาที่บินมารบกวนในเวลาทรงบาตร ตลอดจนตั้งแถวรับเสด็จฯ ณ ที่นั้นทุกเวลาเช้า มหาดเล็กเหล่านี้เอง (ซึ่งเรียกกันทั่วไปว่า “ทหารมหาดเล็กไล่กา”) คือจุดเริ่มต้นของกิจการทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ของไทย

ปลายปี พ.ศ. 2411 รัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังจากพระราชพิธีบรมราชาภิเษกผ่านพ้นไปแล้ว ได้โปรดเกล้าฯ ให้รวบรวมทหารมหาดเล็กข้าหลวงเดิมจำนวน 24 คน ตั้งขึ้นเป็นหน่วยทหารอีกหน่วยหนึ่ง เรียกว่า “ทหารสองโหล ถือปืนชไนเดอร์” มีหน้าที่เฝ้าพระฉากตามเดิมแต่ในตอนเช้าและตอนเย็น ต้องมารับการฝึกทหาร

พ.ศ. 2413 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระยาสุรศักดิ์มนตรี (แสง ชูโต) จางวางมหาดเล็ก ทำการคัดเลือกบรรดาบุตรในราชตระกูล และบุตรข้าราชการที่เป็นทหารมหาดเล็ก เพื่อจัดตั้งเป็นกองทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ ทำหน้าที่รักษาพระองค์อย่างใกล้ชิด และตามเสด็จในเวลาเสด็จประพาสหัวเมือง ในชั้นนี้คัดเลือกไว้ 48 คน เมื่อรวมทหารมหาดเล็ก 2 โหลเดิมด้วยแล้ว จึงมีทหารมหาดเล็กทั้งหมด 72 คน

เมื่อการปฏิบัติหน้าที่กว้างขวางขึ้น จำนวนทหารที่มีอยู่เดิมจึงมีจำนวนไม่เพียงพอที่จะปฏิบัติหน้าที่ จึงได้โปรดเกล้าฯ ให้พระยาสุรศักดิ์มนตรีคัดเลือกบุคคลเข้ามาเป็นทหารเพิ่มขึ้น ในการนี้ พระยาสุรศักดิ์มนตรี (แสง ชูโต) ได้นำบุตรชาย คือ นายเจิม ชูโต (ต่อมาคือเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี เจิม แสง-ชูโต) เข้าถวายตัวเป็นทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ โดยสมัครเป็นตัวอย่างคนแรก (เนื่องจากสมัยนั้นคนไทยไม่นิยมเป็นทหาร) ทำให้มีจำนวนทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์เพิ่มขึ้นทั้งที่เป็นผู้ใหญ่และที่เป็นเด็ก เพราะทุกคนต่างก็เห็นและรู้สึกเป็นเกียรติแก่วงศ์ตระกูลในการที่บุตรหลานของตนได้เข้ารับราชการใกล้ชิดพระมหากษัตริย์

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งหน่วยทหารดังกล่าวขึ้นเป็น กรมทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ และทรงดำรงพระยศเป็นนายพันเอก ตำแหน่งผู้บังคับการกรมด้วยพระองค์เอง ต่อมาโปรดเกล้าฯ ให้จัดระเบียบในกรมทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์จนมั่นคงดีขึ้น และได้ทรงขนานนามหน่วยนี้เสียใหม่ว่า กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในปี พ.ศ. 2414 (ปัจจุบันหน่วยทหารนี้คือ กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์)

หน่วยทหารรักษาพระองค์ได้มีวิวัฒนาการต่อมาตามลำดับจากต้นกำเนิดดังกล่าวมาแล้ว ต่อมาจึงมีการก่อตั้งหน่วยทหารรักษาพระองค์ที่เป็นหน่วยรบจากเหล่าต่าง ๆ เช่น ทหารราบ ทหารม้า ทหารปืนใหญ่ฯลฯ ส่วนใหญ่อยู่ในระดับกองพัน และหน่วยบังคับบัญชาของหน่วยนั้นในระดับกรมมักจะตั้งอยู่ในกรุงเทพมหานคร เพื่อให้อยู่ใกล้ชิดองค์พระมหากษัตริย์ รวมทั้งสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง แต่ก็มีบางหน่วยที่มีที่ตั้งอยู่นอกกรุงเทพมหานคร เช่น กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ซึ่งมีที่ตั้งอยู่ที่ค่ายนวมินทราชินี จังหวัดชลบุรี เป็นต้น

หน่วยทหารรักษาพระองค์

พ.ศ. 2562

กองทัพไทยมีหน่วยทหารรักษาพระองค์ทั้งสิ้น 87 หน่วย จากเดิม 98 หน่วย ส่วนใหญ่อยู่ในสังกัดกองทัพบกและเป็นเหล่าทหารราบ ปัจจุบันเพิ่มหน่วยรบพิเศษเป็นทหารรักษาพระองค์ ปัจจุบันโอนย้ายกรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์และกรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ให้ขึ้นการบังคับบัญชากับหน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์

หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์

กำลังพลจากกรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ ระหว่างการซ้อมใหญ่พิธีสวนสนามและถวายสัตย์ปฏิญาณตนของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี พ.ศ. 2567 วันที่ 24 พฤศจิกายน 2567

• กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์
  • กองพันที่ 1 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ
  • กองพันที่ 2 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ
  • กองพันที่ 3 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ
• กรมทหารรักษาวังมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์
  • กองพันที่ 1 กรมทหารรักษาวังมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ
  • กองพันที่ 2 กรมทหารรักษาวังมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ
  • กองพันราชสำนัก กรมทหารรักษาวังมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ
• กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภที่ 1 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ (โอนย้าย)
  • กองพันทหารมหาดเล็กราชวัลลภที่ 1 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภที่ 1 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ
  • กองพันทหารมหาดเล็กราชวัลลภที่ 2 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภที่ 1 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ
  • กองพันทหารมหาดเล็กราชวัลลภที่ 3 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภที่ 1 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ
• กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ (โอนย้าย)
  • กองพันทหามหาดเล็กราชวัลลภที่ 1 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ
  • กองพันทหามหาดเล็กราชวัลลภที่ 2 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ
  • กองพันทหามหาดเล็กราชวัลลภที่ 3 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ฯ

กองทัพบก

นักเรียนนายร้อยจากกรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ระหว่างการซ้อมใหญ่พิธีสวนสนามและถวายสัตย์ปฏิญาณตนของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี พ.ศ. 2567 วันที่ 24 พฤศจิกายน 2567

หน่วยทหารรักษาพระองค์ของกองทัพบกมีทั้งหมด 59 หน่วย คือ

• นักเรียนนายร้อย
  • กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
    • กองพันที่ 1 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
    • กองพันที่ 2 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
    • กองพันที่ 3 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
    • กองพันที่ 4 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า

กำลังพลจากกองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ระหว่างการซ้อมใหญ่พิธีสวนสนามและถวายสัตย์ปฏิญาณตนของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี พ.ศ. 2567 วันที่ 24 พฤศจิกายน 2567

• เหล่าทหารราบ
  • กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
    • กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
      • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
      • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
      • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
  • กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง

กำลังพลจากกองพันทหารม้าที่ 1 กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในริ้วกระบวนพระอิสริยยศสำหรับพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี วันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2555

• เหล่าทหารม้า
  • กองพลทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
    • กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 1 กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 3 กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 17 กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
    • กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
      • กองพันทหารม้าที่ 5 กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
      • กองพันทหารม้าที่ 11 กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
      • กองพันทหารม้าที่ 25 กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
    • กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 20 กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 23 กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 24 กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
    • กองพันทหารม้าที่ 27 รักษาพระองค์ กองพลทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
    • กองพันทหารม้าที่ 29 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
  • กองพันทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
  • กองพันทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์ กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารม้าที่ 30 รักษาพระองค์ กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง

กำลังพลจากกองพันทหารปืนใหญ่ที่ 1 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์ ในริ้วกระบวนพระอิสริยยศสำหรับพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี วันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2555

• เหล่าทหารปืนใหญ่
  • กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 1 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 11 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 31 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
  • กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 2 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 12 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 21 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 102 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยานที่ 1 รักษาพระองค์ กรมทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยานที่ 2

กำลังพลจากกองพันทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์ กองพลที่ 1 รักษาพระองค์ ในริ้วกระบวนพระอิสริยยศสำหรับพระศพ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยานิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ วันที่ 15 พฤศจิกายน 2551

• เหล่าทหารช่าง
  • กรมทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์
    • กองพันทหารช่างที่ 52 กรมทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์
    • กองพันทหารช่างที่ 112 กรมทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์
  • กองพันทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์ กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
  • กองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง

• หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษ
  • กรมรบพิเศษที่ 3 รักษาพระองค์
    • กองพันจู่โจมรักษาพระองค์ กรมรบพิเศษที่ 3 รักษาพระองค์
    • กองพันปฏิบัติการพิเศษรักษาพระองค์ กรมรบพิเศษที่ 3 รักษาพระองค์​

กองทัพเรือ

กำลังพลจากกองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 1 รักษาพระองค์ กองพลนาวิกโยธิน ในริ้วกระบวนเชิญพระศพสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยานิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ วันที่ 15 พฤศจิกายน 2551

กองทัพเรือ มีหน่วยทหารรักษาพระองค์รวม 7 หน่วย คือ

• กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 1 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 2 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 3 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 4 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
• กองพันทหารราบที่ 1 รักษาพระองค์ กรมทหารราบที่ 1 กองพลนาวิกโยธิน หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน
• กองพันทหารราบที่ 9 รักษาพระองค์ กรมทหารราบที่ 3 กองพลนาวิกโยธิน หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน

กองทัพอากาศ

นักเรียนนายเรือจากกรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศ อัญเชิญธงชัยเฉลิมพล นำกองพันทหารเกียรติยศ ในริ้วกระบวนพระอิสริยยศสำหรับพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี วันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2555

กองทัพอากาศมีหน่วยทหารรักษาพระองค์รวม 13 หน่วย คือ

• กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 1 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 2 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 3 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 4 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 5 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
• กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • กองพันทหารอากาศโยธิน 1 กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • กองพันทหารอากาศโยธิน 2 กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • กองพันทหารอากาศโยธิน 3 กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน

พ.ศ. 2567

ปัจจุบันกองทัพไทยมีหน่วยทหารรักษาพระองค์ทั้งสิ้น 63 หน่วย จากเดิม 87 หน่วย

กองทัพบก

หน่วยทหารรักษาพระองค์ของกองทัพบกมีทั้งหมด 46 หน่วย คือ

• นักเรียนนายร้อย
  • กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
    • กองพันที่ 1 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
    • กองพันที่ 2 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
    • กองพันที่ 3 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
    • กองพันที่ 4 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า

กำลังพลจากกรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ระหว่างการซ้อมใหญ่พิธีสวนสนามและถวายสัตย์ปฏิญาณตนของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี พ.ศ. 2567 วันที่ 24 พฤศจิกายน 2567

• เหล่าทหารราบ
  • กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
    • กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
      • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
      • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
      • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
  • กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
      • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง

กำลังพลจากกองพันทหารม้าที่ 25 กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ระหว่างการซ้อมใหญ่พิธีสวนสนามและถวายสัตย์ปฏิญาณตนของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี พ.ศ. 2567 วันที่ 24 พฤศจิกายน 2567

• เหล่าทหารม้า
  • กองพลทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
    • กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 1 กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 3 กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 17 กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
    • กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
      • กองพันทหารม้าที่ 5 กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
      • กองพันทหารม้าที่ 11 กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
      • กองพันทหารม้าที่ 25 กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
    • กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 20 กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 23 กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
      • กองพันทหารม้าที่ 24 กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
    • กองพันทหารม้าที่ 29 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

กำลังพลจากกองพันทหารปืนใหญ่ที่ 21 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ระหว่างการซ้อมใหญ่พิธีสวนสนามและถวายสัตย์ปฏิญาณตนของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี พ.ศ. 2567 วันที่ 24 พฤศจิกายน 2567

• เหล่าทหารปืนใหญ่
  • กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 1 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 11 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 31 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
  • กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 2 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 12 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 21 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 102 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง

กองทัพเรือ

นักเรียนนายเรือจากกรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ ระหว่างการซ้อมใหญ่พิธีสวนสนามและถวายสัตย์ปฏิญาณตนของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี พ.ศ. 2567 วันที่ 24 พฤศจิกายน 2567

กองทัพเรือ มีหน่วยทหารรักษาพระองค์รวม 7 หน่วย คือ

• กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 1 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 2 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 3 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 4 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
• กองพันทหารราบที่ 1 รักษาพระองค์ กรมทหารราบที่ 1 กองพลนาวิกโยธิน หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน
• กองพันทหารราบที่ 9 รักษาพระองค์ กรมทหารราบที่ 3 กองพลนาวิกโยธิน หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน

กองทัพอากาศ

กำลังพลจากกองพันทหารอากาศโยธิน 3 กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน ระหว่างการซ้อมใหญ่พิธีสวนสนามและถวายสัตย์ปฏิญาณตนของทหารรักษาพระองค์ ประจำปี พ.ศ. 2567 วันที่ 24 พฤศจิกายน 2567

กองทัพอากาศมีหน่วยทหารรักษาพระองค์รวม 10 หน่วย คือ

• กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 1 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 2 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 3 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 4 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 5 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
• กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • กองพันทหารอากาศโยธิน 1 กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • กองพันทหารอากาศโยธิน 2 กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • กองพันทหารอากาศโยธิน 3 กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน

หน่วยทหารในพระองค์

พ.ศ. 2562

กองทัพไทยมีหน่วยทหารในพระองค์ทั้งสิ้น 2 หน่วย จากเดิม 15 หน่วย

• กองพันทหารม้าที่ 6 กรมทหารม้าที่ 6 ในพระองค์สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ
• กองพันทหารม้าที่ 14 กรมทหารม้าที่ 7 ในพระองค์สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ

พ.ศ. 2567

ปัจจุบันกองทัพไทยมีหน่วยทหารในพระองค์ทั้งสิ้น 3 หน่วย จากเดิม 2 หน่วย

• เหล่าทหารราบ
  • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 17 ในพระองค์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี

• เหล่าทหารม้า
  • กรมทหารม้าที่ 6 ในพระองค์สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ
    • กองพันทหารม้าที่ 6 กรมทหารม้าที่ 6 ในพระองค์สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ
    • กองพันทหารม้าที่ 14 กรมทหารม้าที่ 7 ในพระองค์สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ

ดูเพิ่ม

• พิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์
• มาร์ชราชวัลลภ
• หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์
• ธงชัยเฉลิมพล

อ้างอิง

http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/E/100/T_0027.PDF http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/A/103/T_0001.PDF

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ทหารรักษาพระองค์