ประเทศคิริบาส

สาธารณรัฐคิริบาส Republic of Kiribati (อังกฤษ) Ribaberiki Kiribati (คิริบาส)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
คำขวัญ: Te Mauri, Te Raoi ao Te Tabomoa (สุขภาพ สันติภาพ และความรุ่งเรือง)
เพลงชาติ: เทราเค ไคนิ คิริบาตี
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	ตาราวา 1°28′N 173°2′E
ภาษาราชการ	ภาษาอังกฤษและภาษากิลเบิร์ต
การปกครอง	สาธารณรัฐประชาธิปไตย
• ประธานาธิบดี	ตาเนส มามาอู
• รองประธานาธิบดี	Teuea Toatu
เอกราช
• จาก สหราชอาณาจักร	12 กรกฎาคม พ.ศ. 2522
พื้นที่
• รวม	811 ตารางกิโลเมตร (313 ตารางไมล์) (17)
ประชากร
• 2020 ประมาณ	119,940 (192)
• ความหนาแน่น	151.9 ต่อตารางกิโลเมตร (393.4 ต่อตารางไมล์) (55)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	2019 (ประมาณ)
• รวม	$255 ล้าน
• ต่อหัว	$2,135
จีดีพี (ราคาตลาด)	2019 (ประมาณ)
• รวม	$187 ล้าน
• ต่อหัว	$1,599
เอชดีไอ (2019)	0.630 ปานกลาง · 134
สกุลเงิน	ดอลลาร์ออสเตรเลีย (AUD)
เขตเวลา	UTC+12, +13, +14
ขับรถด้าน	ซ้ายมือ
รหัสโทรศัพท์	+686
โดเมนบนสุด	.ki

คิริบาส (อังกฤษ: Kiribati ออกเสียง /ˈkɪrɨbæs/) หรือชื่อทางการว่า สาธารณรัฐคิริบาส (อังกฤษ: Republic of Kiribati; กิลเบิร์ต: Ribaberiki Kiribati) เป็นชาติเกาะที่ตั้งในมหาสมุทรแปซิฟิกเขตร้อนตอนกลาง หมู่เกาะปะการัง 33 แห่งของประเทศกระจายทั่วพื้นที่ 3,500,000 ตารางกิโลเมตรใกล้เส้นศูนย์สูตร

ชื่อประเทศที่เขียนในภาษาอังกฤษคือ "Kiribati" ออกเสียงในภาษาพื้นเมืองว่า [ˈkiɾibas] ซึ่งมาจากการทับศัพท์คำว่า "Gilberts" ของคนในท้องถิ่น เนื่องจากว่าชื่อเดิมในภาษาอังกฤษของหมู่เกาะหลักคือ "หมู่เกาะกิลเบิร์ต" (Gilbert Islands)

การเมือง

ประธานาธิบดีอาโนเต ตองมาจากพรรคการเมืองเสียงข้างน้อย แต่สามารถทำงานร่วมกับพรรคการเมืองเสียงข้างมากได้ ปัญหาที่สำคัญในขณะนี้คือชาวเกาะบานาบาพยายามแยกตัวเป็นรัฐภายใต้การคุ้มครองของประเทศฟีจี

การแบ่งเขตการปกครอง

คิริบาสแบ่งการปกครองได้ 3 แบบ คือ 3 หน่วย 6 เขต 21 เกาะ :

3 หน่วย

• หมู่เกาะกิลเบิร์ต (Gilbert Islands)
• หมู่เกาะไลน์ (Line Islands)
• หม่เกาะฟีนิกซ์ (Phoenix Islands)

6 เขต

• เขตบานาบา (BanaBa)
• เขตเซนทรัลกิลเบิตส์ (Central Gilberts)
• เขตเกาะไลน์ (Line Islands)
• เขตนอร์เทิร์นกิลเบิตส์ (Northern Gilberts)
• เขตเซาเทิร์นกิลเบิตส์ (Southern Gilberts)
• เขตตาราวา (Tarawa)

21 เกาะ

• เกาะอะไบอัง (Abaiang)
• เกาะอะเบมานา (Abemama)
• เกาะอะรันนูกา (Aranuka)
• เกาะอะโรเร (Arorae)
• เกาะบานาบา (Banaba)
• เกาะเบรู (Beru)
• เกาะบูตาริตารี (Butaritari)
• เกาะกันตัน (Kanton)
• เกาะคิริสมาส (Kiritimati)
• เกาะคูเรีย (Kuria)
• เกาะไมอานา (Maiana)
• เกาะมาคิน (Makin)
• เกาะมาราเก (Marakei)
• เกาะนิกูเนา (Nikunau)
• เกาะโนนูตี (Nonouti)
• เกาะโอโนตัว (Onotoa)
• เกาะตาบิเตอูอี (Tabiteuea)
• เกาะตาบูเอรัน (Tabuaeran)
• เกาะตามานา (Tamana)
• เกาะตาราวา (Tarawa)
• เกาะเตไรนา (Teraina)

ภูมิศาสตร์

หมู่เกาะล้อมรอบด้วยอะทอลล์และแนวหินโสโครกที่กว้างใหญ่ คิริบาสยังนับเป็นประเทศที่สามารถมองเห็นพระอาทิตย์ขึ้นเป็นประเทศแรกในโลกอีกด้วย เนื่องจากเป็นประเทศที่ตั้งอยู่บนเส้นแวง 180 องศา ตามมาตรฐานเส้นแบ่งเขตตะวัน

เศรษฐกิจ

บทความหลัก: เศรษฐกิจของประเทศคิริบาส

คิริบาสถูกจัดให้อยู่ในกลุ่มประเทศที่ยากจนที่สุดในโลก มีรายได้ประชาชาติต่อหัวต่ำกว่า 1,000 ดอลลาร์สหรัฐ คิริบาสเคยมีรายได้มหาศาลจากการส่งออกฟอสเฟตจากเกาะบานาบา ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 80 ของมูลค่าการส่งออกทั้งหมด และเป็นร้อยละ 50 ของงบประมาณรัฐบาล อย่างไรก็ตามฟอสเฟตได้หมดลงในปี พ.ศ. 2522 ส่งผลกระทบรุนแรงต่อเศรษฐกิจ ทำให้รายได้ประชาชาติต่อหัวลดลงกว่าครึ่งหนึ่งระหว่างปี 2522 - 2524 ปัจจุบัน เศรษฐกิจของคิริบาสขึ้นอยู่กับดอกเบี้ยจาก The Revenue Equalization Reserve Fund ซึ่งเป็นเงินที่คิริบาสสะสมจากการส่งออกฟอสเฟต มีมูลค่าประมาณ 600 ล้านดอลลาร์ออสเตรเลีย และรัฐบาลบริหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ คิริบาสยังมีรายได้จากการให้สัมปะทานประมง และจากแรงงานคิริบาสนอกประเทศ รวมทั้งความช่วยเหลือจากต่างประเทศ และการท่องเที่ยว ด้วยลักษณะภูมิประเทศและข้อจำกัดในการเพาะปลูก ทำให้คิริบาสต้องนำเข้าสินค้าอุปโภคบริโภคที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตแทบทุกชนิด

การคมนาคม

ท่าอากาศยานนานาชาติบอนรีกีในตาราวาเป็นท่าอากาศหลักของประเทศคิริบาส สายการบินของประเทศคิริบาสได้แก่แอร์คิริบาสและโครอลซันแอร์เวย์สามารถเดินทางไปยังเกาะต่าง ๆ ในหมู่เกาะกิลเบิร์ตได้ แต่ไม่มีสายการบินในประเทศที่สามารถบินไปถึงหมู่เกาะไลน์และหมู่เกาะฟีนิกซ์ได้ เฉพาะหมู่เกาะไลน์เท่านั้นที่สามารถเดินทางด้วยเครื่องบินได้โดยเดินทางผ่านฟีจีแอร์เวย์จากท่าอากาศยานนานาชาตินาดีในประเทศฟีจีไปยังท่าอากาศยานแคสซิดีบนเกาะคิริสมาส

ประชากร

ประชากรร้อยละ 98 เป็นชาวไมโครนีเซียและนับถือคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกร้อยละ 53 และคริสต์นิกายคิริบาสโปรแตนแตนต์ร้อยละ 39