โรเดียม

โรเดียม (อังกฤษ: Rhodium) คือธาตุที่มีหมายเลขอะตอม 45 และสัญลักษณ์คือ Rh โรเดียมเป็นโลหะทรานซิชันสีขาวเงินมันวาวที่หายากอยู่ในกลุ่มของแพลทินัม และพบในแร่แพลทินัม ปัจจุบันเป็นโลหะมีค่าที่มีมูลค่าด้านเศรษฐกิจสูงที่สุดหรือราคาแพงที่สุด ซึ่งราคาสูงกว่าทองคำประมาณ 10 เท่า

โรเดียม
45Rh Co ↑ Rh ↓ Ir รูทีเนียม ← โรเดียม → แพลเลเดียม
โรเดียมในตารางธาตุ
ลักษณะปรากฏ
สีขาวเงินมันวาว
คุณสมบัติทั่วไป
ชื่อ สัญลักษณ์ และเลขอะตอม	โรเดียม, Rh, 45
หมู่ คาบและบล็อก	9, 5, d
มวลอะตอมมาตรฐาน	102.90549±0.00002
การจัดเรียงอิเล็กตรอน	[Kr] 4d8 5s1 2, 8, 18, 16, 1
ประวัติ
การค้นพบ	1804
คุณสมบัติกายภาพ
ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.)	12.41 g·cm−3
ความหนาแน่นของเหลวที่จุดหลอมเหลว	10.7 g·cm−3
จุดหลอมเหลว	2237 K, 1964 °C, 3567 °F
จุดเดือด	3968 K, 3695 °C, 6683 °F
ความร้อนของการหลอมเหลว	26.59 kJ·mol−1
ความร้อนของการกลายเป็นไอ	493 kJ·mol−1
ความจุความร้อนโมลาร์	24.98 J·mol−1·K−1
ความดันไอ
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k ที่ T (K) 2288 2496 2749 3063 3405 3997
คุณสมบัติอะตอม
อิเล็กโตรเนกาติวิตี	2.28 (Pauling scale)
พลังงานไอออไนเซชัน	ค่าที่ 1: 719.7 kJ·mol−1
	ค่าที่ 2: 1740 kJ·mol−1
	ค่าที่ 3: 2997 kJ·mol−1
รัศมีอะตอม	134 pm
รัศมีโควาเลนต์	142±7 pm
จิปาถะ
โครงสร้างผลึก	cubic face-centered
ความเป็นแม่เหล็ก	พาราแมกเนติก
สภาพนำไฟฟ้า	(0 °C) 43.3Ω·m
สภาพนำความร้อน	150 W·m−1·K−1
การขยายตัวจากความร้อน	(25 °C) 8.2 µm·m−1·K−1
ความเร็วเสียง (thin rod)	(ที่ 20 °C) 4700 m·s−1
มอดุลัสของยัง	380 GPa
โมดูลัสของแรงเฉือน	150 GPa
โมดูลัสของแรงบีบอัด	275 GPa
อัตราส่วนปัวซอง	0.26
ความแข็งของโมส์	6.0
ความแข็งวิกเกอร์ส	1100–8000 MPa
ความแข็งของบริเนลล์	980–1350 MPa
เลขทะเบียน CAS	7440-16-6
ไอโซโทปเสถียรที่สุด
บทความหลัก: ไอโซโทปของโรเดียม
ไอโซโทป NA ครึ่งชีวิต DM DE (MeV) DP 99Rh syn 16.1 d ε – 99Ru γ 0.089, 0.353, 0.528 – 101mRh syn 4.34 d ε – 101Ru IT 0.157 101Rh γ 0.306, 0.545 – 101Rh syn 3.3 y ε – 101Ru γ 0.127, 0.198, 0.325 – 102mRh syn 3.7 y ε – 102Ru γ 0.475, 0.631, 0.697, 1.046 – 102Rh syn 207 d ε – 102Ru β+ 0.826, 1.301 102Ru β− 1.151 102Pd γ 0.475, 0.628 – 103Rh 100% 103Rh is stable with 58 neutrons 105Rh syn 35.36 h β− 0.247, 0.260, 0.566 105Pd γ 0.306, 0.318 –
อ้างอิง

การใช้งาน

แหวนที่เคลือบด้วยโลหะโรเดียม

• ใช้เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาโลหะผสมแพลทินัม
• ใช้เคลือบเครื่องประดับเพื่อให้มีความแวววาว
• ใช้เป็นสารป้องกันการกัดกร่อนและเป็นตัวนำไฟฟ้า

แหล่งข้อมูล

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ โรเดียม