เจ้าอินทยงยศโชติ

เจ้าอินทยงยศโชติ (ไทยถิ่นเหนือ: ) ทรงเป็นเจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 9 แห่งราชวงศ์ทิพย์จักร

เจ้าอินทยงยศโชติ
เจ้าผู้ครองนครลำพูน
ครองราชย์	3 มกราคม พ.ศ. 2441 - 18 มีนาคม พ.ศ. 2454
รัชกาล	16 ปี
ก่อนหน้า	เจ้าเหมพินธุไพจิตร
ถัดไป	เจ้าจักรคำขจรศักดิ์
พิราลัย	18 มีนาคม พ.ศ. 2454
พระชายา	แม่เจ้าหม่อมราชวงศ์รถแก้ว
พระราชบุตร	5 พระองค์
ราชสกุล	ณ ลำพูน
ราชวงศ์	ทิพย์จักร
พระบิดา	เจ้าดาราดิเรกรัตนไพโรจน์
พระมารดา	แม่เจ้าปิมปาราชเทวี

พระประวัติ

เจ้าอินทยงยศโชติ มีพระนามเดิมว่าเจ้าอินทยศ เป็นราชโอรสในเจ้าดาราดิเรกรัตนไพโรจน์ เจ้านครลำพูนองค์ที่ 7 โดยเป็นองค์เดียวที่เกิดแต่แม่เจ้าปิมปาราชเทวี ได้รับพระราชทานสัญญาบัตรเป็นเจ้าอุปราชนครลำพูน จนวันที่ 3 มกราคม พ.ศ. 2440 (นับแบบปัจจุบันเป็นปี พ.ศ. 2441) จึงเลื่อนเป็นเจ้าอินทยงค์ยศโชติ์ วรโฆษกิตติโสภณ วิมลสัตยสวามิภักดิคุณ หริภุญไชยรัษฎารักษ์ ตทรรคเจดีย์บูชากร ราษฎรธุระธาดา เอกัจจโยนกาธิบดี เจ้านครลำพูน

เจ้าอินทยงยศโชติ ป่วยเป็นโรคภายใน อาการทรงกับทรุดเรื่อยมา จนถึงแก่พิราลัยในวันที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2454 (พ.ศ. 2453 หากนับวันที่ 1 เมษายนเป็นวันขึ้นศักราชใหม่) รวมระยะเวลาที่ทรงครองนคร 16 ปี

ราชโอรส ราชธิดา

เจ้าอินทยงยศโชติ มีราชโอรสและราชธิดา รวม 5 พระองค์ ณ ลำพูน มีนามตามลำดับ ดังนี้

• ใน แม่เจ้าหม่อมราชวงศ์รถแก้ว - ธิดาหม่อมเจ้าสัตบุศ อิศรเสนากับเจ้าหญิงในราชวงศ์ทิพย์จักร (มีราชโอรส 1 ราชธิดา 2)

1. เจ้ามุกดา ณ ลำพูน - สมรสกับ "เจ้าราชภาคินัย น้อยเมืองไทย, เจ้าราชภาคินัยนครลำพูน"
2. มหาอำมาตย์โท พลตรี เจ้าจักรคำขจรศักดิ์, เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 10
3. เจ้าหล้า ณ ลำพูน - สมรสกับ "เจ้าน้อยจิตตะ ณ ลำพูน" ภายหลังสมรสกับ "เจ้าราชสัมพันธ์วงศ์ น้อยพุทธวงศ์ ณ เชียงใหม่, เจ้าราชสัมพันธ์วงศ์นครลำพูน"

• ใน หม่อมคำเที่ยง (มีราชธิดา 1)
  • เจ้าทิพนวล ณ ลำพูน
• ใน หม่อมบัวจีน (มีราชธิดา 1)
  • เจ้าสายเขียว ณ ลำพูน
• ใน หม่อมขันคำ (ไม่มีราชโอรส ราชธิดา)

พระกรณียกิจ

การคมนาคม

ในระหว่างรัชสมัยของเจ้าหลวงอินทยงยศโชติ เป็นเจ้าหลวงนครลำพูน นับว่าเป็นยุคของการพัฒนานครลำพูน มีการตัดถนนจากเมืองลำพูนไปเมืองเชียงใหม่ และจากเมืองลำพูนไปเวียงป่าซาง การสร้างเหมืองฝาย ซึ่งเห็นได้จากหลักฐานแผนที่ของกระทรวงมหาดไทย ระหว่าง ปี พ.ศ. 2440-2450 แสดงให้เห็นถึงการตัดถนนสายสำคัญ ๆ ในเมืองลำพูน

การสื่อสาร

เจ้าหลวงอินทยงยศโชติ ทรงเห็นความสำคัญของการสื่อสาร จึงได้โปรดให้สร้างที่ทำการไปรษณีย์ขึ้นที่นครลำพูน เมื่อปี พ.ศ. 2449 ด้วยทรัพย์สินส่วนพระองค์ (ประมาณ 1,567 บาท) โดยเปิดให้บริการเมื่อวันที่ 18 กันยายน พ.ศ. 2449 และในปี พ.ศ. 2451 ทรงเห็นความสำคัญของการสื่อสาร จึงได้ช่วยอุดหนุนราชการของรัฐบาล โดยบริจาคเสาโทรเลข จำนวน 234 ต้น

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2446 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
• พ.ศ. 2443 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.)

พงศาวลี

พงศาวลีของเจ้าอินทยงยศโชติ

16. เจ้าฟ้าสิงหาราชธานีเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว               8. พระยาคำฟั่น                       17. แม่เจ้าจันทาราชเทวี               4. เจ้าไชยลังกาพิศาลโสภาคย์คุณ                             9. แม่เจ้าคำแปงราชเทวี                       2. เจ้าดาราดิเรกรัตนไพโรจน์                                   5. แม่เจ้าโก๊ะราชเทวี                             1. เจ้าอินทยงยศโชติ                                         3. แม่เจ้าปิมปาราชเทวี

อ้างอิง

เชิงอรรถ

บรรณานุกรม

ก่อนหน้า		เจ้าอินทยงยศโชติ		ถัดไป
เจ้าเหมพินธุไพจิตร		เจ้านครลำพูน (พ.ศ. 2439-2454)		เจ้าจักรคำขจรศักดิ์