อำเภอวิเชียรบุรี
วิเชียรบุรี เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดเพชรบูรณ์ อดีตเป็นอำเภอที่เคยมีอาณาเขตพื้นที่ขนาดใหญ่อีกหนึ่งอำเภอในจังหวัดเพชรบูรณ์ ซึ่งพื้นที่อำเภอวิเชียรบุรีครอบคลุมพื้นที่อำเภอหนองไผ่[1][2] อำเภอบึงสามพัน อำเภอศรีเทพ[3][4]ในปัจจุบัน และเป็นต้นตำรับของ "ไก่ย่างวิเชียรบุรี" เป็นที่รู้จักไปทั่วประเทศ
อำเภอวิเชียรบุรี | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Wichian Buri |
คำขวัญ: ศาลนเรศวรรวมใจ ถิ่นไก่ย่างอร่อย สุสานหอยล้านปี พุน้ำร้อนมีใต้ดิน อุทยานหินโบราณ บ่อน้ำมันล้ำค่า | |
แผนที่จังหวัดเพชรบูรณ์ เน้นอำเภอวิเชียรบุรี | |
พิกัด: 15°39′26″N 101°6′24″E / 15.65722°N 101.10667°E | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | เพชรบูรณ์ |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 1,632.0 ตร.กม. (630.1 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2564) | |
• ทั้งหมด | 129,590 คน |
• ความหนาแน่น | 79.41 คน/ตร.กม. (205.7 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 67130 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 6705 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอวิเชียรบุรี หมู่ที่ 13 ตำบลท่าโรง อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์ 67130 |
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย |
ที่ตั้งและอาณาเขต
แก้อำเภอวิเชียรบุรี มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบึงสามพัน
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอภักดีชุมพล (จังหวัดชัยภูมิ) และอำเภอลำสนธิ (จังหวัดลพบุรี)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอศรีเทพ และอำเภอโคกเจริญ (จังหวัดลพบุรี)
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอไพศาลี (จังหวัดนครสวรรค์)
ประวัติ
แก้อำเภอวิเชียรบุรี เดิมชื่อว่า "เมืองท่าโรง" ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดเกล้าให้เปลี่ยนชื่อเป็นเมืองวิเชียรบุรี ฐานะเป็นเมืองตรี ได้รวบรวมเมืองชัยบาดาลและเมืองบัวชุม ขึ้นตรงต่อเมืองวิเชียรบุรี จนกระทั่งเมื่อตั้งมณฑลเพชรบูรณ์ในสมัยสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงได้มีการเปลี่ยนแปลงโดยยกฐานะเมืองวิเชียรบุรีเป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดเพชรบูรณ์เมื่อปี พ.ศ. 2441 ต่อมาในปี พ.ศ. 2482 ได้มีพระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนชื่ออำเภอวิเชียรบุรีเป็นอำเภอท่าโรง จนกระทั่งเมื่อปี พ.ศ. 2487 จึงได้กลับมาใช้ชื่ออำเภอวิเชียรบุรีจนมาถึงทุกวันนี้ เมื่อนับถึงปีปัจจุบัน อำเภอวิเชียรบุรีได้รับการยกฐานะเป็นอำเภอมาเป็นเวลารวม 123 ปี
- วันที่ 3 พฤษภาคม 2474 ตั้งตำบลสระกรวด แยกออกจากตำบลนาตะกรุด และตำบลบ่อรัง[5]
- วันที่ 17 เมษายน 2482 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลนาตะกรุด เป็น ตำบลศรีเทพ เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลวิเชียร เป็น ตำบลท่าโรง และเปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอวิเชียร จังหวัดเพชรบูรณ์ เป็น อำเภอท่าโรง[6]
- วันที่ 9 พฤษภาคม 2487 เปลี่ยนชื่ออำเภอท่าโรง จังหวัดเพชรบูรณ์ เป็น อำเภอวิเชียรบุรี[7]
- วันที่ 15 ตุลาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลวิเชียรบุรี ในท้องที่บางส่วนของตำบลท่าโรง[8]
- วันที่ 27 ธันวาคม 2503 แยกพื้นที่ตำบลกองทูล ตำบลกันจุ และตำบลบ้านโภชน์ จากอำเภอวิเชียรบุรี ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอหนองไผ่[1] และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอวิเชียรบุรี
- วันที่ 14 สิงหาคม 2504 โอนพื้นที่กิ่งอำเภอหนองไผ่ อำเภอวิเชียรบุรี ไปขึ้นกับ อำเภอเมืองเพชรบูรณ์[2]
- วันที่ 17 กรกฎาคม 2506 ยกฐานะกิ่งอำเภอหนองไผ่ อำเภอวิเชียรบุรี เป็น อำเภอหนองไผ่
- วันที่ 1 กันยายน 2507 จัดตั้งสุขาภิบาลสว่างวัฒนา ในท้องที่บางส่วนของตำบลสระกรวด[9]
- วันที่ 17 มกราคม 2510 จัดตั้งสุขาภิบาลพุเตย ในท้องที่บางส่วนของตำบลสระกรวด[10]
- วันที่ 2 พฤษภาคม 2510 ตั้งตำบลพุเตย แยกออกจากตำบลสระกรวด ตั้งตำบลสามแยก แยกออกจากตำบลท่าโรง[11]
- วันที่ 2 เมษายน 2511 ตั้งตำบลโคกปรง แยกออกจากตำบลท่าโรง ตั้งตำบลสระประดู่และตำบลซับสมบูรณ์ แยกออกจากตำบลสามแยก ตั้งตำบลพุขาม แยกออกจากตำบลพุเตย ตั้งตำบลโคกสะอาด แยกออกจากตำบลสระกรวด ตั้งตำบลคลองกระจัง แยกออกจากตำบลศรีเทพ และตำบลสระกรวด[12]
- วันที่ 1 ธันวาคม 2513 แยกพื้นที่ตำบลศรีเทพ ตำบลสระกรวด ตำบลโคกสะอาด ตำบลคลองกระจัง และตำบลนาสนุ่น จากอำเภอวิเชียรบุรี ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอศรีเทพ[3] และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอวิเชียรบุรี
- วันที่ 4 กันยายน 2516 ตั้งตำบลภูน้ำหยด แยกออกจากตำบลพุเตย[13]
- วันที่ 8 กันยายน 2519 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอศรีเทพ อำเภอวิเชียรบุรี เป็น อำเภอศรีเทพ[4]
- วันที่ 25 กันยายน 2527 ตั้งตำบลบึงกระจับ แยกออกจากตำบลโคกปรง[14]
- วันที่ 1 มิถุนายน 2528 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลวิเชียรบุรี[15] เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น ขยายครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลสระประดู่ และบางส่วนของตำบลท่าโรง
- วันที่ 5 พฤศจิกายน 2528 ตั้งตำบลวังใหญ่ แยกออกจากตำบลพุเตย[16]
- วันที่ 11 ธันวาคม 2529 ตั้งตำบลซับน้อย แยกออกจากตำบลซับสมบูรณ์ ตั้งตำบลยางสาว แยกออกจากตำบลน้ำร้อน[17]
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลวิเชียรบุรี และสุขาภิบาลพุเตย เป็น เทศบาลตำบลวิเชียรบุรี และเทศบาลตำบลพุเตย ตามลำดับ[18] ด้วยผลของกฎหมาย
- วันที่ 6 มิถุนายน 2550 จัดตั้งศาลจังหวัดวิเชียรบุรี[19] ในท้องที่ของอำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์ กำหนดให้มีเขตตลอดท้องที่อำเภอวิเชียรบุรี อำเภอบึงสามพัน อำเภอศรีเทพ และอำเภอหนองไผ่
- วันที่ 7 กรกฎาคม 2554 ยกฐานะจากเทศบาลตำบลวิเชียรบุรี เป็น เทศบาลเมืองวิเชียรบุรี[20]
- วันที่ 3 มีนาคม 2559 แยกพื้นที่หมู่ 7 บ้านโคกปรง ตำบลโคกปรง มาตั้งเป็นหมู่บ้านใหม่ หมู่ 16 บ้านโคกปรง กับแยกพื้นที่หมู่ 8 บ้านโคกกรวด ตำบลยางสาว มาตั้งเป็นหมู่บ้านใหม่ หมู่ 17 บ้านโคกกรวดเหนือ กับแยกพื้นที่หมู่ 1 บ้านโคกปรง ตำบลโคกปรง มาตั้งเป็นหมู่บ้านใหม่ หมู่ 17 บ้านโคกปรง[21]
ที่ตั้งและอาณาเขต
แก้อำเภอวิเชียรบุรี มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบึงสามพัน
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอภักดีชุมพล (จังหวัดชัยภูมิ) และอำเภอลำสนธิ (จังหวัดลพบุรี)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอศรีเทพ และอำเภอโคกเจริญ (จังหวัดลพบุรี)
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอไพศาลี (จังหวัดนครสวรรค์)
การแบ่งเขตการปกครอง
แก้การปกครองส่วนภูมิภาค
แก้อำเภอวิเชียรบุรีแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 14 ตำบล 192 หมู่บ้าน ได้แก่
1. | ท่าโรง | (Tha Rong) | 18 หมู่บ้าน | 8. | พุขาม | (Phu Kham) | 10 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
2. | สระประดู่ | (Sa Pradu) | 12 หมู่บ้าน | 9. | ภูน้ำหยด | (Phu Nam Yot) | 16 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
3. | สามแยก | (Sam Yaek) | 10 หมู่บ้าน | 10. | ซับสมบูรณ์ | (Sap Sombun) | 10 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
4. | โคกปรง | (Khok Prong) | 17 หมู่บ้าน | 11. | บึงกระจับ | (Bueng Krachap) | 10 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
5. | น้ำร้อน | (Nam Ron) | 12 หมู่บ้าน | 12. | วังใหญ่ | (Wang Yai) | 10 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
6. | บ่อรัง | (Bo Rang) | 22 หมู่บ้าน | 13. | ยางสาว | (Yang Sao) | 17 หมู่บ้าน | |||||||||||||||
7. | พุเตย | (Phu Toei) | 14 หมู่บ้าน | 14. | ซับน้อย | (Sap Noi) | 14 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
แก้ท้องที่อำเภอวิเชียรบุรีประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 16 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลเมืองวิเชียรบุรี ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าโรงและตำบลสระประดู่
- เทศบาลตำบลพุเตย ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลพุเตย
- องค์การบริหารส่วนตำบลท่าโรง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าโรง (นอกเขตเทศบาลเมืองวิเชียรบุรี)
- องค์การบริหารส่วนตำบลสระประดู่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระประดู่ (นอกเขตเทศบาลเมืองวิเชียรบุรี)
- องค์การบริหารส่วนตำบลสามแยก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสามแยกทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโคกปรง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกปรงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำร้อน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำร้อนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ่อรัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ่อรังทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลพุเตย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพุเตย (นอกเขตเทศบาลตำบลพุเตย)
- องค์การบริหารส่วนตำบลพุขาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพุขามทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลภูน้ำหยด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลภูน้ำหยดทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลซับสมบูรณ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลซับสมบูรณ์ทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบึงกระจับ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงกระจับทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังใหญ่ทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลยางสาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยางสาวทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลซับน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลซับน้อยทั้งตำบล
อ้างอิง
แก้- ↑ 1.0 1.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยกฐานะตำบลขึ้นเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 77 (108 ง): 2562–2564. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-16. สืบค้นเมื่อ 2019-09-14. วันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2503
- ↑ 2.0 2.1 "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอวิเชียรบุรี และอำเภอเมืองเพชรบูรณ์ จังหวัดเพชรบูรณ์ พ.ศ. ๒๕๐๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 79 (73 ง): 940–942. วันที่ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2504
- ↑ 3.0 3.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 87 (111 ง): 3374. วันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2513
- ↑ 4.0 4.1 "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเลาขวัญ อำเภอคำม่วง คำเภอพิปูน อำเภอศรีเทพ อำเภอนาแห้ว อำเภอส่องดาว อำเภอควนกาหลง อำเภอค่ายบางระจัน อำเภอบ้านตาขุน และอำเภอกุดจับ พ.ศ. ๒๕๑๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 93 (109 ก): (ฉบับพิเศษ) 31-34. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-09-27. สืบค้นเมื่อ 2019-08-29. วันที่ 8 กันยายน พ.ศ. 2519
- ↑ "ประกาศกระทรวงธรรมการ เรื่อง ใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ สำหรับตำบลสระกรวด ซึ่งแยกจากตำบลนาตะกรุด และตำบลบ่อรัง อำเภอวิเชียร จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 48 (0 ก): 52. วันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2474
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอ กิ่งอำเภอ และตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ก): 354–363. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-02-19. สืบค้นเมื่อ 2019-10-05. วันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2482
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนชื่ออำเภอท่าโรง จังหวัดเพชรบูรณ์ พุทธศักราช ๒๔๘๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 61 (29 ก): 484–485. วันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2487
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลวิเชียรบุรี อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (83 ง): (ฉบับพิเศษ) 59-60. วันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2499
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลสว่างวัฒนา อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 81 (83 ง): 2229–2230. วันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2507
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลพุเตย อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (5 ง): 135–136. วันที่ 17 มกราคม พ.ศ. 2510
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (38 ง): 1407–1412. วันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2510
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอหนองไผ่ และอำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 85 (28 ง): 1013–1030. วันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2511
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองเพชรบูรณ์ และอำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 90 (112 ง): 2765–2772. วันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2516
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองเพชรบูรณ์ อำเภอหนองไผ่ อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 101 (130 ง): 3375–3380. วันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2527
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลวิเชียรบุรี อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 102 (69 ง): (ฉบับพิเศษ) 24-27. วันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2528
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอวังโป่ง อำเภอชนแดน อำเภอวิเชียรบุรี กิ่งอำเภอเขาค้อ อำเภอหล่มสัก และอำเภอหนองไผ่ จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 102 (162 ง): 5390–5402. วันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2528
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 103 (218 ง): 6138–6141. วันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2529
- ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2022-03-29 – โดยทาง ให้บรรดาสุขาภิบาลตามกฎหมายว่าด้วยสุขาภิบาลที่มีอยู่ในวันที่พระราชบัญญัตินี้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา มีฐานะเป็นเทศบาลตำบลตามกฎหมายว่าด้วยเทศบาลในพระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ. วันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542
- ↑ "พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลจังหวัดที่อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์ พ.ศ. ๒๕๕๐" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 124 (26 ก): 11–12. วันที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2550
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลตำบลวิเชียรบุรี อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นเทศบาลเมืองวิเชียรบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 128 (ตอนพิเศษ 75 ง): 7. วันที่ 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2554
- ↑ "ประกาศจังหวัดเพชรบูรณ์ เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตหมู่บ้าน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 133 (18 ง): 232–247. วันที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2559