อัลตรามารีน (อังกฤษ: ultramarine) เป็นรงควัตถุสีน้ำเงินเข้มซึ่งเดิมได้จากการบดแลพิสแลซูลีเป็นผง[2] คำว่าอัลตรามารีนมาจากภาษาละติน ultramarinus หมายถึงโพ้นทะเลเนื่องจากพ่อค้าชาวอิตาลีนำเข้าสารสีนี้มาจากเหมืองในอัฟกานิสถานช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 14–15[3] การใช้อัลตรามารีนเป็นชื่อสีในภาษาอังกฤษเป็นครั้งแรกในค.ศ. 1598[4]

อัลตรามารีน
 
ผงสีอัลตรามารีน
About these coordinates     รหัสสี
Hex triplet#120A8F
sRGBB  (rgb)(18, 10, 143)
HSV       (h, s, v)(244°, 93%, 56%)
SourceColorHexa[1]
B: อยู่ในช่วง [0–255] (ไบต์)

องค์ประกอบหลักของอัลตรามารีนคือแร่ซีโอไลต์ที่มีพอลิซัลไฟด์ปริมาณเล็กน้อย พบในแลพิสแลซูลีซึ่งเป็นองค์ประกอบหนึ่งของแร่ลาซูไรต์[5] อัลตรามารีนเป็นสีน้ำเงินคุณภาพดีที่สุดและราคาสูงที่สุดในสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา จิตรกรมักใช้ลงสีเสื้อคลุมพระแม่มารีย์เพื่อสื่อถึงความศักดิ์สิทธิ์และนอบน้อม และยังคงมีราคาสูงมากจนกระทั่งมีการคิดค้นสีน้ำเงินสังเคราะห์โดยฌ็อง-บาติสต์ กีเมต์ในค.ศ. 1826 และคริสทีอัน เมลินในค.ศ. 1828[6]

การใช้ในงานศิลปะ แก้

อัลตรามารีนมาจากคำภาษาละตินกลาง ultramarinus แปลว่าโพ้นทะเลเนื่องจากนำเข้ามาจากทวีปเอเชียผ่านทางทะเล[3] อัลตรามารีนเป็นรงควัตถุสีน้ำเงินที่ดีที่สุดและราคาสูงที่สุดในช่วงสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาเนื่องจากบดด้วยมือยากและมีเพียงแร่คุณภาพสูงสุดที่ให้สีน้ำเงินสด[7][8] มีการปรับปรุงวิธีสกัดอัลตรามารีนในต้นคริสต์ศตวรรษที่ 13 ซึ่งบันทึกโดยเซนนิโน เซนนีนี จิตรกรชาวอิตาลีโดยนำสารพื้นผสมกับไข ยางไม้และน้ำมัน ก่อนห่อด้วยผ้าและนำไปนวดในสารละลายด่างเจือจางอย่างน้อยสามครั้ง ซึ่งในครั้งสุดท้ายจะได้สสารสีน้ำเงินจำนวนเล็กน้อย[9]

จิตรกรใช้อัลตรามารีนอย่างแพร่หลายในคริสต์ศตวรรษที่ 14–15 เพื่อเสริมสีแดงชาดและทองในเอกสารตัวเขียนสีวิจิตรและจิตรกรรมแผง บางส่วนสงวนไว้ใช้เฉพาะกับเสื้อคลุมพระแม่มารีย์และพระกุมารเยซู บางครั้งศิลปินใช้อะซูไรต์ซึ่งมีราคาถูกกว่าแทนอัลตรามารีน แต่เมื่ออะซูไรต์ขาดตลาดในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 16 ส่งผลให้ราคาอัลตรามารีนที่สูงอยู่แล้วยิ่งพุ่งสูงขึ้น

โยฮันเนิส เฟอร์เมร์ จิตรกรชาวดัตช์สมัยคริสต์ศตวรรษที่ 17 เป็นคนหนึ่งที่โดดเด่นในการใช้อัลตรามารีนในผลงาน เฟอร์เมร์ผสมอัลตรามารีนกับไวต์ลีดในการระบายสีผ้าโพกของหญิงสาวในภาพ สาวใส่ต่างหูมุก[10] และใช้อัลตรามารีนกับกรีนเอิร์ธเพื่อระบายสีชุดหญิงสาวในภาพ สตรีกำลังยืนอยู่ที่เวอร์จินัล[11]

อ้างอิง แก้

  1. "Ultramarine / #120a8f hex color". ColorHexa. สืบค้นเมื่อ 2021-12-03.
  2. Webster's New World Dictionary of American English, Third College Edition 1988.
  3. 3.0 3.1 "ultramarine". Online Etymology Dictionary. สืบค้นเมื่อ 2011-06-30.
  4. Maerz and Paul A Dictionary of Color New York:1930--McGraw Hill Page 206
  5. "History of Ultramarine". University of York. สืบค้นเมื่อ April 1, 2022.
  6.   ประโยคหรือส่วนของบทความก่อนหน้านี้ ประกอบด้วยข้อความจากสิ่งพิมพ์ซึ่งปัจจุบันเป็นสาธารณสมบัติChisholm, Hugh, บ.ก. (1911). "Ultramarine" . สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์.
  7. "palette_grinding_and_materials". www.essentialvermeer.com. สืบค้นเมื่อ 2014. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |access-date= (help)
  8. "The blue color". artelisaart.blogspot.se. 2012-03-28. สืบค้นเมื่อ 2014. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |access-date= (help)
  9. Lara Broecke, Cennino Cennini's Il Libro dell'Arte: a New English Translation and Commentary with Italian Transcription, Archetype 2015, pp. 89-90.
  10. [1] Description of the painting at www.girl-with-a-pear-earring.info/pallette.htm.
  11. [2] เก็บถาวร 2021-01-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน National Gallery of London discussion of Vermeer's palette