ตำบลสวาย (อำเภอเมืองสุรินทร์)

ตำบลสวาย เป็นตำบลแห่งหนึ่งตั้งอยู่ในเขตอำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ อยู่ทางตอนใต้ของจังหวัดสุรินทร์ประมาณ 22 กิโลเมตร เป็นหมู่บ้านทอผ้าไหมบ้านสวายที่มีชื่อเสียงด้านการผลิตผ้าไหม ที่สวยที่สุดในจังหวัดสุรินทร์ สามารถผลิตและส่งขายไปทั่วทั้งจังหวัดสุรินทร์ และจังหวัดใกล้เคียง รวมทั้งทั่วประเทศ

ตำบลสวาย
ตำบล
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Tambon Sawai
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	สุรินทร์
อำเภอ	เมืองสุรินทร์
พื้นที่
• ทั้งหมด	70.107 ตร.กม. (27.068 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2555)
• ทั้งหมด	5,571 คน
• ความหนาแน่น	79 คน/ตร.กม. (210 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	32000
รหัสภูมิศาสตร์	320113
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

องค์การบริหารส่วนตำบลสวาย
องค์การบริหารส่วนตำบล
คำขวัญ:  ดินแดนพุทธธรรม ยอดหัตถกรรมผ้าไหม เพลินใจเกาะตาเล็ก ศูนย์เด็กยิ่งใหญ่ ประชาธิปไตย อบต. งามลออพระดินปั้นพันปี ประเพณีขึ้นเขาเนาว์นาน งามชลธารคูเมืองห้วยระไซร์
พิกัด: 14°48′19.7″N 103°21′04.3″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	สุรินทร์
อำเภอ	เมืองสุรินทร์
การปกครอง
• นายก	นายวิโรจน์ กองสนั่น
พื้นที่
• ทั้งหมด	70.107 ตร.กม. (27.068 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2561)
• ทั้งหมด	12,730 คน
• ความหนาแน่น	181.58 คน/ตร.กม. (470.3 คน/ตร.ไมล์)
รหัส อปท.	06320120
ที่อยู่ที่ทำการ	ตำบลสวาย อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ 32000
โทรศัพท์	0 4454 6596
เว็บไซต์	www.sawai.go.th
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

ความเป็นมาของชุมชนตำบลสวายมีมานาน เป็นหมู่บ้านเก่าแก่ มีชุมชนโบราณ คือ บ้านโคกเมือง เป็นเมืองโบราณ มีมาตั้งแต่สมัยตั้งเมืองสุรินทร์ และเป็นเมืองโบราณสมัยขอมเรืองอำนาจ มีบ้านโคกเมืองเป็นเมืองหน้าด่าน อยู่ทางทิศใต้ มีคูค่ายล้อมรอบ ชุมชนบ้านสวายในสมัยเมืองสุรินทร์ได้เริ่มก่อตั้งเมืองตั้งแต่ พ.ศ. 2306 จนถึงในปี พ.ศ. 2433 ในสมัยพระยาสุรินทรภักดีศรีไผทสมันต์ (เยียบ) เจ้าเมืองสุรินทร์ ได้มีราษฎรจากในกำแพงเมืองสุรินทร์ อพยพไปอยู่นอกเมือง เพื่อประกอบอาชีพทางการเกษตร และตั้งหลักแหล่งใหม่ทำสวนไร่นาอยู่ทางบ้านสลักได บ้านแสลงพัน บ้านโคกอาโพน บ้านแกใหญ่แกน้อย บ้านพระปืด บ้านกาเกาะระโยง สำโรง โคกเพชร และทางทิศใต้ไปอยู่หมู่บ้านสวาย-นาแห้ว และบางพวกไปตั้งรกรากที่อำเภอกระสัง อำเภอประโคนชัย อำเภอห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นต้น

ก่อนที่จะเป็นบ้านสวายนั้น พวกชาวบ้านนาแห้วไปทำนาอยู่ทางทิศใต้หมู่บ้าน ซึ่งห่างประมาณ 8 กิโลเมตร ขณะที่ไปอยู่นั้นทางสัญจรไปมาลำบากมาก ทำให้การเดินทางเสียเวลานาน และเป็นป่าทึบ มีสัตว์ร้ายนานาชนิดจึงอพยพครอบครัวไปอยู่ที่นา บริเวณที่ทำนานั้นมีหนองน้ำและมีต้นมะม่วงใหญ่อยู่ต้นหนึ่ง จึงตั้งชื่อว่า บ้านสวาย ต่อมาจำนวนประชากรเพิ่มขึ้น จึงขยายหมู่บ้านออกไปทางทิศเหนือและทิศตะวันออก จึงเรียกชื่อหมู่บ้านที่เกิดใหม่นี้ว่า บ้านสวายใหม่ บ้านสวายที่เกิดก่อนเรียกว่า บ้านสวายจ๊ะ (คำว่าสวาย เป็นภาษาเขมรพื้นบ้าน แปลว่า มะม่วง, จ๊ะ แปลว่า เก่า)

บ้านสวายเป็นชื่อภาษาท้องถิ่น (เขมร) แปลว่า มะม่วง เป็นตำบลหนึ่งใน 20 ตำบลของอำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ อยู่ห่างจากจังหวัดสุรินทร์ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ 25 กิโลเมตร ภาษาที่ใช้พูด คือภาษาเขมรเป็นภาษาท้องถิ่น และตำบลสวายอยู่ห่างจากชายแดนกัมพูชา 74 กิโลเมตร มีเนื้อที่ทั้งหมด 44,648 ไร่ (70,107 ตารางกิโลเมตร) แบ่งเป็นที่อยู่อาศัย 1,297 ไร่ พื้นที่เพื่อการเกษตร 29,764 ไร่ พื้นที่ราชพัสดุ 7,511 ไร่ พื้นที่ป่าสงวน 5,536 ไร่ แบ่งการปกครองออกเป็น 14 หมู่บ้าน

ซึ่งหมูบ้านสวายของเราเป็นหมู่บ้านที่มีความน่าอยู่มากเลยทีเดียว มีชุมชนที่สะอาดมีความเป็นอยู่ที่สะดวกสบายน่าอยู่มาก มีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจหลายที่ และมีคนน่าตาดีหลายคน และมีการท่อผ้าไหมที่สวยงามและขึ้นชื่อ ตำบลสวาย มีชุมชนย่อยทั้งหมดจำนวน 14 ชุมชน โดยชุมชนจะอยู่ในสภาพผสมผสานกันของลักษณะความเป็นเมืองกับชนบทรวมอยู่ด้วยกัน ประชาชนจึงรวมอยู่ด้วยกันอย่างหลากหลายไม่ว่า จะเป็นด้านอาชีพ ฐานะหรือรายได้

ชุมชนในเขตตำบลมีจำนวน 3 ชุมชน มีลักษณะเป็นย่านตลาด ร้านค้า บ้านเช่า หอพักและเป็นที่ตั้งของสถานที่ราชการ ประชาชนอยู่กันอย่างหนาแน่นเป็นชุมชนที่ได้รับบริการด้านต่าง ๆ ครบอย่างทั่วถึงเป็นชุมชนที่มีความเจริญประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพค้าขาย

ชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบท มีจำนวน 11 ชุมชนประกอบด้วย กลุ่มคนที่มีอาชีพเกษตรกรรมเป็นส่วนมาก รองลงมาคือรับจ้างทั่วไป บ้านเรือนส่วนใหญ่จึงเป็นบ้านสำหรับพักอาศัย จะมีร้านค้าตั้งค้าขายปะปนอยู่เพียงเล็กน้อย

ซึ่งชุมชนของเรานั้นก็ได้มีกิจกรรมมากมายให้คนในหมู่บ้านได้เข้าไปร่วมสนุกร่วมกิจกรรมเพื่อช่วยเสริมสร้างความปรองดองให้กับคนในหมู่บ้าน ซึ่งกิจกรรมของเรามีทั้งกิจกรรมที่ช่วยเสริมสร้างรายได้ให้กับคนในชุมชน กิจกรรมให้ความรู้ต่างๆกับชาวบ้าน และแหล่งผลิตภัณฑ์ที่น่าสนใจของกลุ่มสตรีทอผ้าไหมตำบลสวาย และแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจเขาสวาย

สภาพทั่วไป

ตำบลสวายมีเนื้อที่ประมาณ 70.107 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 43,877 ไร่ มีเขตการปกครองจำนวน 14 หมู่บ้าน คือ

• หมู่ที่ 1 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านสวายจ๊ะ
  • บ้านเกาะพะเนาว์
  • บ้านสวายกอง
  • บ้านปอยปรีง
  • บ้านโคกละลวด
  • บ้านตึกจุม
• หมู่ที่ 2 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านตารอด
  • บ้านโคกตาฉิม
  • บ้านโคกสนวน
• หมู่ที่ 3 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านสวาย
  • บ้านอันโนงเจราะ
  • บ้านโคกยาว
  • บ้านโคกโสภี
  • บ้านโคกอาเริง
  • บ้านตลาดอันทราย
• หมู่ที่ 4 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านตะเปียงจรัง
  • บ้านตะเปียงโจรว
  • บ้านโคกตาเกิด
• หมู่ที่ 5 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านตาระวี
  • บ้านดองต็วง
  • บ้านปอยเจร๊ะ
• หมู่ที่ 6 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านทะลอก
  • บ้านสังเกิด
  • บ้านระไซร์ดบ
  • บ้านโคกกระปือ
• หมู่ที่ 7 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านนาแห้ว
• หมู่ที่ 8 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านปอยเดิน
• หมู่ที่ 9 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านระไซร์
• หมู่ที่ 10 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านโคกแซะ
  • บ้านโคกตลัด
• หมู่ที่ 11 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านสะแง
• หมู่ที่ 12 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านระเวียง
• หมู่ที่ 13 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านโคกเมือง
  • บ้านตาตรู
  • บ้านตาเปาะ
• หมู่ที่ 14 มีคุ้มหมู่บ้าน ได้แก่
  • บ้านตะเคี่ยน

การปกครอง

การปกครองปัจจุบันมีการเลือกตั้งแบบประชาธิปไตย โดยมี

• นายวิโรจน์ กองสนั่น เป็นนายกองค์การบริหารส่วนตำบลสวาย
• นางสุทิศา บุญวร รองนายกองค์การบริหารส่วนตำบลสวาย
• นายจำลอง สนสี รองนายกองค์การบริหารส่วนตำบลสวาย
• นางคณาพร สุรินทราบูรณ์ เลขานุการนายกองค์การบริหารส่วนตำบลสวาย

และมีกำนันปกครอง คือ

• นายสัณหพงศ์ เสมอภาค กำนันตำบลสวาย

อาณาเขต

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ เขตตำบลตระแสง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
• ทิศใต้ ติดต่อกับ เขตตำบลประทัดบุ ตำบลทุ่งมน อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ เขตตำบลนาบัว อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ เขตตำบลสูงเนิน ตำบลบ้านปรือ ตำบลหนองเต็ง อำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์

ภูมิประเทศ

ลักษณะภูมิประเทศโดยทั่วไปของตำบลสวาย เป็นที่ราบด้านทิศตะวันออกมีระดับความสูงประมาณ 150 เมตร บริเวณตอนกลางเป็นที่ราบตลอดและลาดต่ำทางทิศตะวันตก มีระดับความสูงประมาณ 140 เมตร ลักษณะโดยทั่วไปเป็นดินปนทราย พื้นที่ส่วนมากเป็นที่ราบลุ่ม ใช้เป็นที่ตั้งชุมชนและพื้นที่เกษตรกรรม ได้แก่ พื้นที่การทำนาเป็นส่วนใหญ่ มีแหล่งน้ำทางธรรมชาติที่สำคัญ คือ ลำน้ำชีเป็นลำน้ำที่กั้นเขตระหว่างจังหวัดบุรีรัมย์กับจังหวัดสุรินทร์ ไหลจากทางทิศใต้ไปทางทิศเหนือผ่านตำบลสวาย ตำบลตระแสง ตำบลท่าสว่าง ตำบลนาดี ตำบลเพี้ยราม ผ่านเขตอำเภอจอมพระ เข้าสู่เขตอำเภอท่าตูมไหลลงแม่น้ำมูล ลำน้ำชี ไหลผ่านเขตตำบลสวายทางทิศตะวันตกของตำบลผ่านในหมู่ที่ 14,12,11,4,5,6,7,9,8,10 ผ่านเข้าสู่เขตตำบลตระแสงต่อไป มีแหล่งน้ำที่สำคัญ คือ อ่างเก็บน้ำห้วยระไซร์ อ่างเก็บน้ำสยา อ่างเก็บน้ำตาบุตร อ่างเก็บน้ำตาเลอะ หนองตาระวี หนองตาตม หนองทะลอก หนองตราวเกียรติ หนองตระแสง หนองใหญ่ หนองตาตวน หนองสะแง หนองระเวียง หนองตาเปาะ นอกจากนี้ยังมีสระน้ำขนาดเล็กอีกหลายแห่ง

สภาพสังคม

ตำบลสวาย มีชุมชนย่อยทั้งหมดจำนวน 14 ชุมชน โดยชุมชนจะอยู่ในสภาพผสมผสานกันของลักษณะความเป็นเมืองกับชนบทรวมอยู่ด้วยกัน ประชาชนจึงรวมอยู่ด้วยกันอย่างหลากหลายไม่ว่า จะเป็นด้านอาชีพ ฐานะหรือรายได้

ชุมชนในเขตตำบลมีจำนวน 3 ชุมชน มีลักษณะเป็นย่านตลาด ร้านค้า บ้านเช่า หอพักและเป็นที่ตั้งของสถานที่ราชการ ประชาชนอยู่กันอย่างหนาแน่นเป็นชุมชนที่ได้รับบริการด้านต่าง ๆ ครบอย่างทั่วถึงเป็นชุมชนที่มีความเจริญประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพค้าขาย

ชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบท มีจำนวน 11 ชุมชนประกอบด้วย กลุ่มคนที่มีอาชีพเกษตรกรรมเป็นส่วนมาก รองลงมาคือรับจ้างทั่วไป บ้านเรือนส่วนใหญ่จึงเป็นบ้านสำหรับพักอาศัย จะมีร้านค้าตั้งค้าขายปะปนอยู่เพียงเล็กน้อย

ผลิตภัณฑ์ที่มีชื่อเสียง

• ผ้าไหมมัดหมี่ 3 ตะกอ
• ผ้าไหมมัดหมี่ 4 ตะกอ
• ผ้าไหมมัดหมี่ 5 ตะกอ
• ผ้าไหมมัดหมี่ 6 ตะกอ
• ผ้าไหมมัดหมี่ 8 ตะกอ
• ผ้าคลุมเตียงมัดหมีไหม ใหญ่ที่สุดในโลก

เป็นทั้งผ้าซิ่นไหม ผ้าคลุมไหล่ ผ้าพันคอ ผ้าพื้น ซึ่งเป็นจุดผลิตผ้าไหมที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในจังหวัดสุรินทร์

สถานที่ท่องเที่ยวในชุมชน

• พระดินปั้นพันปี วัดตาตอมจอมสวาย
• ศาลหลักเมืองบ้านสวาย บ้านตาระวี หมู่ 5
• วนอุทยานแห่งชาติพนมสวาย
• ภาพวาดพุทธประวัติโบราณภายในโบสถ์ วัดนารายณ์บุรินทร์
• เกาะตาเล็ก บ้านตะเคียน
• อ่างเก็บน้ำโอระไซร์
• หมู่บ้านท่องเที่ยวโดยชุมชนบ้านสวายจ๊ะ หมู่ที่ 1
• ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถีบ้านสวาย หมู่ 3
• ตลาดไหมใต้ถุนเรือน บ้านตารอด หมู่ 2
• ชุมชนทอผ้าไหมตำบลสวาย หมู่ 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10
• อันโนงเจราะ (บ่อน้ำโบราณ) วัดนารายณ์บุรินทร์
• ภาพเขียนสีโบราณในโบสถ์เก่า วัดนารายณ์บุรินทร์
• โบสถ์ 100 ปี วัดแสงบูรพา
• ทะเลสาบเซรากราว (อ่างเก็บน้ำห้วยระไซร์)

บุคคลที่มีชื่อเสียง

• สุธี ภูวพันธุ์ ทนายความและอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดสุรินทร์หลายสมัย
• พระครูปัญญาวุฒิสุนทร (คุน ปญฺญาวุฑฺโฒ) อดีตที่ปรึกษาเจ้าคณะอำเภออำเภอเมืองสุรินทร์,อดีตเจ้าอาวาสวัดแสงบูรพา
• คิมเบอรี่ ฮูเวอร์ อดีตนางแบบและนักแสดง
• ดาวใจ ถนอมเมือง อดีตดารา นักแสดง นางแบบ
• สำเนียง บุญโสดากร ผู้เชี่ยวชาญทางด้านผ้าไหมสุรินทร์