สอ เสถบุตร
สอ เสถบุตร[1] หรือ เสวกโท หลวงมหาสิทธิโวหาร ชื่อเดิม สอ เศรษฐบุตร (10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2446 - 9 กันยายน พ.ศ. 2513) อดีตรัฐมนตรี ในรัฐบาลพันตรีควง อภัยวงศ์ ผู้แต่งพจนานุกรมอังกฤษ-ไทย ฉบับ สอ เสถบุตร ซึ่งเป็นที่รู้จักแพร่หลายในประเทศไทย
| เสวกโท สอ เสถบุตร | |
|---|---|
| |
| รัฐมนตรี | |
| ดำรงตำแหน่ง 4 ธันวาคม พ.ศ. 2490 – 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2491 | |
| นายกรัฐมนตรี | ควง อภัยวงศ์ |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2446 เมืองธนบุรี ประเทศสยาม |
| เสียชีวิต | 9 กันยายน พ.ศ. 2513 (67 ปี) จังหวัดพระนคร ประเทศไทย |
| พรรค | พรรคก้าวหน้า พรรคประชาธิปัตย์ |
| บิดา | สวัสดิ์ เศรษฐบุตร |
| มารดา | เกษร เศรษฐบุตร |
| คู่สมรส | 3 คน |
| บุตร | 9 คน |
| บรรดาศักดิ์ | เสวกโท หลวงมหาสิทธิโวหาร (พ.ศ. 2472 - พ.ศ. 2476) |
| ชื่อเดิม | สอ เศรษฐบุตร |
ประวัติแก้ไข
เกิดวันที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2446 (พ.ศ. 2445 ตามการนับศักราชแบบเดิม) บิดาชื่อ นายสวัสดิ์ เศรษฐบุตร บุตรพระประเสริฐวานิช เจ้าภาษีรังนก มารดาชื่อ เกษร (บุตรขุนพัฒน์ นายอาการบ่อนเบี้ยย่านหลังวัดประยุรวงศาวาส กับ นางแจ่ม) สกุลเดิม เหมะพุกกะ
นักเรียนทุนหลวงแก้ไข
จบ ม.8 จาก โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ได้รับทุนคิงสกอลาชิพ (ทุนเล่าเรียนหลวง) [2] ไปศึกษาต่อยังประเทศอังกฤษ จบปริญญาตรีเกียรตินิยม สาขาธรณีวิทยากับวิศวกรรมศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยแมนเชสเตอร์ กลับมารับบรรดาศักดิ์เป็น "รองเสวกเอก หลวงมหาสิทธิโวหาร" ด้วยวัยเพียง 26 ปี และดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมบัญชีกลาง ต่อมาได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ จากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ให้เป็นปลัดกรมองคมนตรี สังกัดกรมราชเลขาธิการในราชสำนัก
นักโทษกบฎแก้ไข
ต้องโทษจองจำในคดีกบฏบวรเดช พ.ศ. 2476 เสวกโท หลวงมหาสิทธิโวหารถูกถอดบรรดาศักดิ์[3] ศาลตัดสินจำคุกตลอดชีวิตแต่ในภายหลังก็ได้รับอภัยโทษ ที่ บางขวาง, เกาะตะรุเตา และเกาะเต่า ระหว่างเป็นนักโทษ ใช้เวลาเขียนพจนานุกรมอังกฤษเป็นไทย (เริ่มแรกใช้คำว่า ปทานุกรม) ทั้งฉบับห้องสมุด และ ฉบับตั้งโต๊ะ ได้ความนิยมยกย่องทั่วประเทศว่าเป็นพจนานุกรมอันยิ่งใหญ่ที่สุดเท่าที่ประเทศไทยเคยมีมา โดยลักลอบส่งต้นฉบับออกมาตีพิมพ์นอกเรือนจำผ่านทางมารดาที่เดินทางเข้ามาเยี่ยม
นักหนังสือพิมพ์แก้ไข
ด้วยประสบการณ์เมื่อคราวเป็นบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ "สามัคคีสาร" แห่งสามัคคีสมาคมของคนไทยในอังกฤษ กับ เคยเป็นนักเขียนบทความประจำในหนังสือพิมพ์ "แมนเชสเตอร์ การ์เดี้ยน" จึงได้เข้ารับตำแหน่งผู้อำนวยการหนังสือพิมพ์ "ศรีกรุง" ,"สยามราษฎร์" และบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษชื่อ "ลิเบอร์ตี้" กับ "ลีดเดอร์"
นักการเมืองแก้ไข
เข้าสู่ถนนการเมือง ร่วมกับ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช จัดตั้งพรรคการเมือง ชื่อพรรค "ก้าวหน้า" ต่อมาได้รับเลือกเป็น ส.ส.ธนบุรี เขต 1 กระทั่งเป็นรัฐมนตรี ในรัฐบาลพันตรีควง อภัยวงศ์ และได้โอนมาสังกัดกับพรรคประชาธิปัตย์
ชีวิตส่วนตัวแก้ไข
คุณสอ เสถบุตร มีภรรยา 3 คน ภรรยาคนแรกคือคุณนิจ ภรรยาคนที่สองคือคุณสมพงษ์ มีบุตร-ธิดา 6 คน เป็นชาย 4 หญิง 2 ส่วนภรรยาคนสุดท้ายคือคุณ พิมพวัลด์ มีบุตร-ธิดา 3 คน เป็นชาย 1 หญิง 2[4]
อนิจกรรมแก้ไข
ถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคหัวใจวายเฉียบพลัน ที่ โรงพยาบาลรามาธิบดี เมื่อเช้าวันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2513 รวมอายุได้ 67 ปี 7 เดือน 1 วัน
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ สอ เศรษฐบุตร เปลี่ยนชื่อเป็น สอ เสถบุตร ช่วงรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม ซึ่งมีการงดใช้อักษรไทยหลายตัวที่ซ้ำซ้อนกัน และภายหลังไม่ได้เปลี่ยนกลับตามเดิม
- ↑ ขณะที่จบ ม.7 ไปสอบได้ทุนรถไฟหลวงไปศึกษาต่อต่างประเทศ แต่ได้รับการขอร้องให้สละสิทธิ์ เมื่อจบ ม.8 สอบชิงทุนคิงสกอลาชิพ (ทุนเล่าเรียนหลวง) ได้ที่ 3 ของประเทศจึงไม่ได้รับสิทธิ์ เนื่องจากจำกัดจำนวนผู้รับทุนเพียงสองคน จึงเรียนซ้ำชั้น ม.8 เพื่อสอบชิงทุนอีกครั้ง ครั้งหลังได้ที่ 2 ของประเทศ ผู้ที่ได้ที่ 1 คือ หลวงธาราดิเรก (ฮ่องฮี ลิ้มเจริญ)
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา 6 มกราคม พ.ศ. 2477
- ↑ 10 กุมภาพันธ์ 2547: รำลึกวันคล้ายวันเกิดท่าน OSK สอ เสถบุตร ครบรอบ 101 ปี
- พิมพวัลคุ์ เสถบุตร, ชีวิตและการต่อสู้ สอ เสถบุตร บุรุษผู้ไม่ยอมก้มหัวให้กับโชคชะตา, สำนักพิมพ์วิชั่น , ISBN 974-88357-6-6