พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉิดโฉม
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉิดโฉม (12 เมษายน พ.ศ. 2399 – 11 มิถุนายน พ.ศ. 2489) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาสีดา
| พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉิดโฉม | |
|---|---|
| พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นโท | |
 | |
| ประสูติ | 12 เมษายน พ.ศ. 2399[1] |
| สิ้นพระชนม์ | 11 มิถุนายน พ.ศ. 2489 (90 ปี) โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ จังหวัดพระนคร |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาสีดา |
| ศาสนา | พุทธ |
พระประวัติ แก้
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉิดโฉม เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาสีดา (สตรีชาวสุพรรณบุรี มารดาชื่อแพงดีมีเชื้อสายลาวเวียงจันทน์ ทั้งนี้เจ้าจอมมารดาสีดาเป็นญาติห่าง ๆ ของเจ้าจอมมารดาวันดี พระมารดาของพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพิมพับสรสร้อย และพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสอางองค์)
พระองค์เจ้าเฉิดโฉมประสูติเมื่อวันที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2399 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อแรกประสูติมีพระอิสริยยศที่ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ต่อมาในปี พ.ศ. 2430 มีพระอิสริยยศที่ พระเจ้าบวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า และวันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2454 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระอิสริยยศพระราชโอรสและพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นเป็น พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร พระองค์เจ้าเฉิดโฉมประชวร สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ถวายการดูแลอย่างใกล้ชิด โดยให้พระองค์เจ้าเฉิดโฉมเสด็จไปเข้ารับการรักษาที่ตึกปัญจมราชินี โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ กระทั่งสิ้นพระชนม์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2489 หลังการสวรรคตของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลเพียงสองวัน สิริพระชันษา 90 ปี นับเป็นพระราชบุตรในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวที่มีพระชันษาสูงที่สุดและมีพระชนม์ชีพเป็นพระองค์สุดท้าย
จากบันทึกของเอ็ดน่า บรูเนอร์ บัลค์ลีย์ มิชชันนารีชาวอเมริกันที่เข้ามาเป็นครูในโรงเรียนวังหลัง (ต่อมาคือโรงเรียนวัฒนาวิทยาลัย) ซึ่งได้มีโอกาสสนิทสนมกับพระองค์เจ้าเฉิดโฉม แสดงให้เห็นว่าพระองค์เป็นเจ้านายสยามที่สนพระทัยในศาสนาคริสต์เป็นอย่างยิ่ง ดังข้อความที่ปรากฏในหนังสือ "สยามคือบ้านของเรา" ความว่า "พระองค์ทรงเล่าให้ฉันฟังโดยทรงรับสั่งอย่างช้า ๆ และเว้นจังหวะหยุดเป็นช่วง ๆ ว่าพระเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระองค์ได้เข้าเฝ้าฯในพระบรมมหาราชวังเป็นครั้งราว และยังทรงสละเวลามีพระราชปฏิสันถารด้วย หัวข้อที่พระเจ้าอยู่หัวทรงโปรดสนทนาเป็นพิเศษคือเรื่องศาสนา และมักจะทรงวกมาที่เรื่องของศาสนาคริสต์อยู่เสมอ เพราะพระเจ้าอยู๋หัวทรงทราบดีว่าพระองค์ทรงสนพระทัยในเรื่องนี้ โดยทรงเรียนรู้จากพระสหายที่เป็นคริสเตียนในโรงเรียนวังหลัง หลังจากนั้นอีกหลายปีต่อมา พระองค์ทรงได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ทรงรับเป็นองค์อุปถัมป์ของสโมสรสตรีแห่งแรกของกรุงเทพฯ..."[2]
พระเกียรติยศ แก้
พระอิสริยยศ แก้
- 12 เมษายน พ.ศ. 2399 – พ.ศ. 2430 : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉิดโฉม[3][4]
- พ.ศ. 2430 – 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2454 : พระเจ้าบวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉิดโฉม
- 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2454 – 11 มิถุนายน พ.ศ. 2489 : พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉิดโฉม
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก้
- พ.ศ. 2447 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 3 (ม.ป.ร.3)[5] - พ.ศ. 2451 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 3 (จ.ป.ร.3)[6] - พ.ศ. ไม่ปรากฏ –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 1 (ว.ป.ร.1) - พ.ศ. ไม่ปรากฏ –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 5 (ป.ป.ร.5)
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
พงศาวลี แก้
| พงศาวลีของพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉิดโฉม | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง แก้
- ↑ ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. ISBN 974-221-818-8
- ↑ เอ็ดน่า บรูเนอร์ บัลค์ลีย์, สยามคือบ้านของเรา, แปลโดย เด็กวัฒฯ รุ่น 100 (กรุงเทพฯ: ประยูรวงศ์พริ้นท์ติ้ง, 2550), หน้า 96.
- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน. พระเจ้าวรวงศ์เธอ (ตอนที่ ๑) (๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๒). เรียกดูเมื่อ 13 เมษายน 2556
- ↑ กรมศิลปากร, สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์. ราชสกุลวงศ์ เก็บถาวร 2017-02-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. พิมพ์ครั้งที่ 14. กรุงเทพฯ:สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. 2554, หน้า 229
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา,พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ ฝ่ายใน เก็บถาวร 2015-10-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 21, ตอน 32, 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2447, หน้า 570
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายใน เก็บถาวร 2011-11-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 25, ตอน 39, 27 ธันวาคม พ.ศ. 2451, หน้า 1153
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ. เจ้านายพระชันษายืนในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ และหม่อมเจ้าจงจิตรถนอม ดิศกุล พระธิดา, พิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2474, แก้ไขปรับปรุง พ.ศ. 2486, พ.ศ. 2530. 153 หน้า. ISBN 974-8356-98-1
- พันทิปดอตคอม. พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงเฉิดโฉม : มีพระประยูรญาติอยู่เมืองสุพรรณ. เรียกดูเมื่อวันที่ 3 มกราคม 2556