โสน
โสน | |
---|---|
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Plantae |
หมวด: | Magnoliophyta |
ชั้น: | Magnoliopsida |
อันดับ: | Fabales |
วงศ์: | Fabaceae |
วงศ์ย่อย: | Faboideae |
เผ่า: | Robinieae |
สกุล: | Sesbania |
สปีชีส์: | Sesbania javanica |
ชื่อทวินาม | |
Sesbania javanica Miq. |
โสน, โสนหิน หรือ โสนกินดอก (ชื่อวิทยาศาสตร์: Sesbania javanica) เป็นพืชประจำถิ่นในทวีปเอเชียและแอฟริกา เป็นไม้ในตระกูลปาปิโอนีอี เป็นพืชที่ขึ้นเองตามธรรมชาติทั่วไปในที่ชื้นแฉะ โดยเฉพาะตามริมคลองและริมคันนา ชื่อสามัญอื่น ๆ คือ โสนดอกเหลือง ทางพายัพเรียก ผักฮองแฮง ทางกะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอนเรียก สีปรีหลา
ลักษณะ
แก้เป็นต้นไม้พุ่มขนาดกลาง ลำต้นสูงเปราะบาง ไม่มีแก่น มีกิ่งก้านเล็กน้อยตอนบน ใบเล็กเป็นฝอยคล้ายใบมะขามหรือใบกระถิน ดอกสีเหลืองคล้ายดอกแคหรือดอกถั่ว มีฝักเมื่อแก่จัด คล้ายฝักถั่วเขียวแต่ยาวกว่ามาก สูงประมาณ 2-3 เมตร
การใช้ประโยชน์
แก้ในประเทศไทยนิยมนำไปปรุงอาหาร ดอกโสนมีวิตามินเอสูง ดอกโสนนำไปลวกแล้วกินกับน้ำพริกหรือนำไปดองกับน้ำซาวข้าว กินกับน้ำพริกปลาทู นำไปชุบไข่ทอด แกงส้มหรือแกงใส่ไข่มดแดง ใช้ทำขนมดอกโสน ซึ่งมีลักษณะคล้ายขนมขี้หนู แต่เอาดอกโสนมาคลุกเพิ่ม อาหารชาววังเรียกขนมนี้ว่าขนมโสนน้อยเรือนงาม ในใบมีสารสีเหลืองกลุ่มแคโรทีนอยด์ ใช้แต่งสีเหลืองในขนมหลายชนิด เช่น ขนมดอกโสน ขนมขี้หนู ขนมบัวลอย โดยนำดอกโสนมาบดหรือโม่ผสมกับแป้ง
นอกจากนั้น ดอกโสนเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ข้าราชการและประชาชนชาวจังหวัดพระนครศรีอยุธยายังใส่เสื้อประจำจังหวัดพระนครศรีอยุธยาลายดอกโสนมาปฏิบัติงานกันทุกวันศุกร์ ทั้งนี้เสื้อลายดอกโสนยังเป็นสินค้าของฝากของจังหวัดพระนครศรีอยุธยาอีกด้วย แหล่งที่นิยมขายเสื้อลายดอกโสนจะอยู่ที่ตลาดหัวรอ และตลาดเจ้าพรหม ซึ่งมีหลายสีให้เลือก แต่สีที่นิยมที่สุดและเป็นที่รู้จักกันมากที่สุดคือสีน้ำเงิน
อื่น ๆ
แก้รู้หรือไม่ว่านอกจากดอกโสนที่คนไทยมักนำมาทำเมนูอาหารต่าง ๆ แล้ว โคนต้นดอกโสนยังเป็นพื้นที่ชั้นดีสำหรับการปลูก "เห็ดตับเต่า" ซึ่งถือเป็นเห็ดหายากรสชาติอร่อย โดยเรามักจะเห็นคนที่ทำอาชีพปลูกเห็ดตับเต่าขายจะใช้กอต้นโสนเป็นพื้นที่ปลูก เพราะแสง อุณหภูมิ ความชื้น เอื้อต่อการเติบโตของเห็ดชนิดนี้ได้เป็นอย่างดี
อ้างอิง
แก้- อลิศชา ใจงาม. รอบรู้เรื่องพรรณไม้ สำนักพิมพ์ฟ้าใส, หน้า 36.
- เส้นทางขนมไทย. กทม. แสงแดด. 2553. หน้า 77 - 79