ไนดาเรีย

ไฟลัมของสัตว์
(เปลี่ยนทางจาก Cnidaria)
ไนดาเรีย
ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: 580–0Ma ยุคอีดีแอคารัน–ปัจจุบัน
Sea nettles, Chrysaora quinquecirrha
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน: ยูแคริโอต
อาณาจักร: Animalia
ไฟลัม: ไนดาเรีย
Hatschek, 1888
Classes

Anthozoa - ปะการังและดอกไม้ทะเล
Cubozoa - แมงกะพรุนกล่องหรือตัวต่อทะเล
Hydrozoa - ไฮดรอยด์และไฮดรา
Scyphozoa - แมงกะพรุน

ไฟลัมไนดาเรีย (ชื่อวิทยาศาสตร์: Cnidaria) หรือชื่อเดิมว่า ไฟลัมซีเลนเตอราตา หรือพวก ซีเลนเตอราตา (ชื่อวิทยาศาสตร์: Coelenterata) เป็นกลุ่มสัตว์ที่มีรูปร่างทรงกระบอก มีโพรงในลำตัว และมีเข็มพิษ เช่น แมงกะพรุน ดอกไม้ทะเล ไฮดรา ส่วนใหญ่พบตามชายฝั่งลงไปจนถึงทะเลลึก บางชนิดพบในน้ำจืด กลางลำตัวเป็นท่อกลวง มีอวัยวะคล้ายหนวดหลายเส้น ภายในหนวดนี้มีเข็มพิษจำนวนมาก เมื่อสัมผัสจะทำให้ผิวหนังระคายเคืองและพิษจากเข็มพิษบางชนิดทำให้สัตว์เป็นอัมพาตได้ สัตว์กลุ่มนี้มีประโยชน์ต่อมนุษย์โดยเฉพาะพวกปะการัง เสมือนเป็นป่าใต้น้ำ ที่เป็นแหล่งที่อยู่อาศัย ที่เจริญเติบโต และที่หลบภัยของสัตว์น้ำนานาชนิด สัตว์บางชนิดในกลุ่มนี้จะสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศโดยการแตกหน่อ เช่น ไฮดรา ปะการัง และบางชนิดสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ เช่น แมงกะพรุน

ลักษณะโดยทั่วไป

แก้
  • มีเนื้อเยื่อ 2 ชั้น (Diploblastica) คือ เอ็กโทเดิร์ม (Ectodrem) และเอนโดเดิร์ม (Endoderm) โดยที่ระหว่าง 2 ชั้นดังกล่าวมีลักษณะคล้ายวุ้น ที่เรียกว่า "มีโซเกลีย" (Mesoglea) ชั้นนอก-เอพิเดอร์มิส (Epidermis) ชั้นมีโซเกลีย (Measoglea) และชั้น แกสโตรเดอร์มิส (Glastrodermis) ตามลำดับ
  • รูปร่างทรงกระบอก หรือ ทรงร่ม สมมาตรรัศมี
  • มีช่องว่างในลำตัวที่เรียกว่า "ช่องแกสโตรวาสคิวลาร์" (Gastrovascular Cavity) เสมือนระบบย่อยอาหารและระบบหมุนเวียนสาร
  • ทางเดินอาหารแบบช่องเดียว (One-hole sac) มีการย่อยอาหารภายในเซลล์ (Intracellular digestion) เกิดขึ้นที่ชั้นแกสโตรเดอร์มิส
  • มีหนวดหรือ เทนตาเคิล (Tentacle) อยู่รอบปาก มีเซลล์ "นิโดไซต์" (Cnidocyte) แทรกอยู่ที่เทนตาเคิล และตามผนังลำตัว มนถึงของเซลล์นิโดไซท์นั้น
  • มีเข็มพิษเรียก นีมาโตซีสต์ (Nematocyst) ใช้สำหรับแทงเหยื่อ โดยเหยื่อผู้เคราะห์ร่ายอาจตายหรือเป็นอัมพาตได้
  • ระบบประสาทเป็นแบบร่างแห (Nerve Net) คือเซลล์ประสาทที่เชื่องโยงกันทั่วตัวยังไม่มีการรวมกลุ่มของเซลล์ประสาทเป็นปมประสาท (Ganglion)

การจัดจำแนก

แก้