อาร์ม็อง ฌ็อง ดูว์ แปลซี เดอ รีเชอลีเยอ

อาร์ม็อง ฌ็อง ดูว์ แปลซี พระคาร์ดินัลดยุกแห่งรีเชอลีเยอ (ฝรั่งเศส: Armand Jean du Plessis de Richelieu, Cardinal-Duc de Richelieu) เป็นบาทหลวงและรัฐบุรุษชาวฝรั่งเศส ท่านยังได้รับฉายาว่า พระคุณเจ้าแดง (I'Éminence rouge) จากการที่ท่านสวมเสื้อคลุมสีแดงของพระคาร์ดินัล

พระอธิคุณเจ้าพระคาร์ดินัล ดยุกแห่งรีเชอลีเยอ
มุขมนตรีแห่งรัฐฝรั่งเศส
ดำรงตำแหน่ง 12 สิงหาคม 1624 – 4 ธันวาคม 1642
กษัตริย์	พระเจ้าหลุยส์ที่ 13
ก่อนหน้า	มาร์ควิสแห่งอ็องคร์ ว่าง (1617–1624)
ถัดไป	พระคาร์ดินัลมาซาแร็ง
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการสงคราม
ดำรงตำแหน่ง 25 พฤศจิกายน 1616 – 24 เมษายน 1617
กษัตริย์	พระเจ้าหลุยส์ที่ 13
ก่อนหน้า	กลูก ม็องโก
ถัดไป	นีกอลา บรูแลร์ เดอ ซิลลีย์
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ
ดำรงตำแหน่ง 30 พฤศจิกายน 1616 – 24 เมษายน 1617
กษัตริย์	พระเจ้าหลุยส์ที่ 13
ก่อนหน้า	กลูก ม็องโก
ถัดไป	มาร์ควิสแห่งซิลเลอรี
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	Armand Jean du Plessis 09 กันยายน ค.ศ. 1585(1585-09-09) ปารีส ราชอาณาจักรฝรั่งเศส
เสียชีวิต	4 ธันวาคม ค.ศ. 1642(1642-12-04) (57 ปี) ปารีส ราชอาณาจักรฝรั่งเศส
เชื้อชาติ	ฝรั่งเศส
ศาสนา	โรมันคาทอลิก
วิชาชีพ	บาทหลวง, นักการเมือง
ลายมือชื่อ

ภูมิหลัง

อาร์ม็อง เดอ รีเชอลีเยอเกิดที่ปารีส เป็นบุตรชายคนที่สามของครอบครัวขุนนางที่มีฐานะไม่ร่ำรวย บิดาของเขาป่วยเสียชีวิตในช่วงสงครามศาสนาของฝรั่งเศสในปี 1590 ทำให้ครอบครัวตกอยู่ในภาวะขัดสน เมื่อมีอายุเก้าปี เด็กชายอาร์ม็องถูกส่งตัวเข้าวิทยาลัยนาวาร์ในปารีสเพื่อศึกษาปรัชญา ภาษาละติน ภาษากรีก ภาษาฮีบรู ไวยากรณ์ และศิลปกรรม หลังจากออกจากวิทยาลัย เขาได้สืบบรรดาศักดิ์ มาร์ควิสแห่งชีลู (Marquis de Chillou) ซึ่งเป็นยศขุนนางจากญาติห่างๆที่เขามีสิทธิ์สืบทอด จากนั้นจึงเข้ารับการฝึกเตรียมทหาร ทำให้เขาได้เรียนคณิตศาสตร์ ขี่ม้า และมารยาทชั้นสูง ชีวิตส่วนตัวของเขาในช่วงนี้เหมือนกับเด็กเตรียมทหารทั่วไป

พระเจ้าอ็องรีที่ 3 ทรงตอบแทนบิดาของอาร์ม็อง ผู้มีความดีความชอบในสงครามศาสนา โดยการประทานมุขมณฑณลูว์ซง (Luçon) ให้แก่ครอบครัวรีเชอลีเยอ ด้วยเหตุนี้ ครอบครัวรีเชอลีเยอจึงนำรายได้ของมุขมณฑณมาใช้จ่ายส่วนตัวเป็นจำนวนมาก สร้างความไม่พอใจต่อนักบวชบางส่วนที่ต้องการนำเงินไปใช้จ่ายเพื่อศาสนา มารดาของรีเชอลีเยอต้องการปกป้องแหล่งรายได้ดังกล่าวจึงเสนอให้อาลฟงส์ บุตรชายคนที่สอง เตรียมตัวเป็นมุขนายกแห่งลูซง แต่อาลฟงส์ไม่อยากเป็นมุขนายก และเลือกเป็นแค่นักบวชคณะคาร์ทูเซียน ด้วยเหตุนี้ อาร์ม็องผู้น้อง จึงต้องหันไปสู่การเป็นพระ เขาเริ่มเรียนเทววิทยาในปี 1605 และจบการศึกษาในปี 1607

มุขนายก

รีเชอลีเยอในวัยยี่สิบเอ็ดได้รับการเสนอชื่อโดยพระเจ้าอ็องรีที่ 4 ให้เป็นมุขนายกแห่งลูว์ซงในปลายปี 1606 เขาไปวาติกันและรับหนังสือแต่งตั้งในเดือนเมษายน 1607

ในปี 1614 พระคุณเจ้ารีเชอลีเยอได้เป็นสมาชิกสภาฐานันดร ผู้แทนฐานันดรที่หนึ่ง ส่งผลให้เขาเริ่มเข้าสู่แวดวงอำนาจการเมืองในปารีส ต่อมาเข้ารับราชการจนได้เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสงครามในปี 1616 และยังก้าวหน้าในสมณศักดิ์จนได้รับการสถาปนาเป็นพระคาร์ดินัลในปี 1622 และได้ดำรงตำแหน่งมุขมนตรีแห่งรัฐ (principal ministre d'État) ในรัชสมัยพระเจ้าหลุยส์ที่ 13 แห่งฝรั่งเศส

พระคุณเจ้ารีเชอลีเยอมีนโยบายรวมศูนย์อำนาจไว้ที่ส่วนกลาง ด้วยเหตุนี้ พระคุณเจ้าจึงพยายามรวมอำนาจเข้าสู่องค์กษัตริย์ (ซึ่งทรงตกอยู่ใต้อิทธิพลของท่าน) และพยายามจำกัดอำนาจของขุนนาง อีกด้านหนึ่ง พระคุณเจ้าก็นำฝรั่งเศสเข้าผูกมิตรกับประเทศที่นับถือโปรเตสแตนต์อย่างราชอาณาจักรอังกฤษและสาธารณรัฐดัตช์ เพื่อรักษาความเหนือกว่าของฝรั่งเศสในสงครามสามสิบปีระหว่างปี 1618–1648

ดยุกแห่งรีเชอลีเยอถึงแก่มรณภาพเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 1642 ในการนี้ พระคาร์ดินัลฌูล มาซาแร็ง เป็นผู้สืบทอดตำแหน่งมุขมนตรีต่อจากเขา

แหล่งข้อมูลอื่น

• Damayanov, Orlin. (1996). "The Political Career and Personal Qualities of Richelieu."
• Goyau, Georges. (1912). "Armand-Jean du Plessis, Duke de Richelieu." The Catholic Encyclopedia, Volume XIII. New York: Robert Appleton Company
• Schiller, Friedrich von. (1793). The History of the Thirty Years' War. Translated by A. J. W. Morrison. เก็บถาวร 2005-03-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• http://cardrichelieu.free.fr/
• http://cardinalderichelieu.forumactif.com/index.htm