โพรมีเทียม

โพรมีเทียม (อังกฤษ: Promethium) ธาตุ มีเลขอะตอม 61 และสัญลักษณ์ Pm เป็นธาตุสังเคราะห์ในกลุ่มแลนทาไนด์ มี 2 อัญรูป โพรมีเทียมไม่มีไอโซโทปที่เสถียร ซึ่งแผ่รังสีเบต้า แต่ไม่แผ่รังสีแกมม่า

โพรมีเทียม
61Pm – ↑ Pm ↓ Np นีโอดีเมียม ← โพรมีเทียม → ซาแมเรียม
โพรมีเทียมในตารางธาตุ
ลักษณะปรากฏ
มันวาว
คุณสมบัติทั่วไป
ชื่อ สัญลักษณ์ และเลขอะตอม	โพรมีเทียม, Pm, 61
หมู่ คาบและบล็อก	, 6, f
มวลอะตอมมาตรฐาน	[145]
การจัดเรียงอิเล็กตรอน	[Xe] 4f5 6s2 2, 8, 18, 23, 8, 2
ประวัติ
การค้นพบ	ชาร์ล ดี. คอร์เยล, เจคอบ เอ. มารินสกี, ลอว์เรนซ์ อี. เกรนเดนิน (1945)
ตั้งชื่อโดย	เกรซ แมรี่ คอร์เยล (1945)
คุณสมบัติกายภาพ
ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.)	7.26 g·cm−3
จุดหลอมเหลว	1315 K, 1042 °C, 1908 °F
จุดเดือด	3273 K, 3000 °C, 5432 °F
ความร้อนของการหลอมเหลว	7.13 kJ·mol−1
ความร้อนของการกลายเป็นไอ	289 kJ·mol−1
คุณสมบัติอะตอม
อิเล็กโตรเนกาติวิตี	1.13 (Pauling scale)
พลังงานไอออไนเซชัน	ค่าที่ 1: 540 kJ·mol−1
	ค่าที่ 2: 1050 kJ·mol−1
	ค่าที่ 3: 2150 kJ·mol−1
รัศมีอะตอม	183 pm
รัศมีโควาเลนต์	199 pm
จิปาถะ
โครงสร้างผลึก	double hexagonal close packed
ความเป็นแม่เหล็ก	paramagnetic
สภาพนำไฟฟ้า	est. 0.75Ω·m
สภาพนำความร้อน	17.9 W·m−1·K−1
การขยายตัวจากความร้อน	9.0 µm/(m·K)
มอดุลัสของยัง	α form: est. 46 GPa
โมดูลัสของแรงเฉือน	α form: est. 18 GPa
โมดูลัสของแรงบีบอัด	α form: est. 33 GPa
อัตราส่วนปัวซอง	α form: est. 0.28
เลขทะเบียน CAS	7440-12-2
ไอโซโทปเสถียรที่สุด
บทความหลัก: ไอโซโทปของโพรมีเทียม
ไอโซโทป NA ครึ่งชีวิต DM DE (MeV) DP 145Pm trace 17.7 y ε 0.163 145Nd 146Pm syn 5.53 y ε 1.472 146Nd β− 1.542 146Sm 147Pm trace 2.6234 y β− 0.224 147Sm
อ้างอิง

ยูเรนิไนต์ซึ่งเป็นแร่ที่สามารถพบโพรมีเทียมไม่กี่อะตอมจากการเกิดปฏิกิริยาฟิชชั่นตามธรรมชาติของ ²³⁸U ได้

การใช้ประโยชน์

• เกลือของโพรมีเทียม เช่น โพรมีเทียม(III) คลอไรด์ เรืองแสงสีน้ำเงินหรือสีเขียวในที่มืดได้ จึงมักใช้ในการทำเรือนนาฬิกาเก่า และเข็มทิศบางชนิด แต่เนื่องจากมีกัมมันตภาพรังสีสูงจึงทำให้ถูกห้ามใช้ผลิต