เจ้าไข่มุกต์ ประชาศรัยสรเดช
เจ้าไข่มุกต์ ประชาศรัยสรเดช หรือที่รู้จักกันในนาม เจ้าไข่มุกต์ วงศ์บุรี (4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 - 24 พฤษภาคม 2548 ) เป็นเจ้านายฝ่ายเหนือ และเป็นผู้บุกเบิกกิจการธนาคารแห่งแรกในจังหวัดแพร่
เจ้าไข่มุกต์ ประชาศรัยสรเดช | |
|---|---|
 | |
| เกิด | 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 จังหวัดแพร่ |
| เสียชีวิต | 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2548 อายุ 82 ปี |
| สัญชาติ | ไทย |
| มีชื่อเสียงจาก | เจ้านายฝ่ายเหนือ |
| คู่สมรส | เจ้าเกรน ประชาศรัยสรเดช |
| บุตร | ธัญญา สุรัสวดี สาโรจน์ ประชาศรัยสรเดช อรรณพ ประชาศรัยสรเดช กรรณิกา ประชาศรัยสรเดช มาลินี ศรีสมวงศ์ |
| บุพการี | เจ้าคำมูล ทิพย์วิชัย เจ้าไข่แก้ว ทิพย์วิชัย |
ประวัติ แก้
เจ้าไข่มุกต์ ประชาศรัยสรเดช หรือ เจ้าไข่มุกต์ วงศ์บุรี เกิดเมื่อวันที่ 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 เธอเป็นธิดาคนโตของเจ้าคำมูล กับเจ้าไข่แก้ว ทิพย์วิชัย (ธิดาเจ้าอินป๋ง กับเจ้าฟองสมุทร มหายศปัญญา) สืบเชื้อสายมาจากเจ้าผู้ครองนครแพร่ ต่อมาหลวงพงษ์พิบูลย์ (เจ้าพรหม วงศ์พระถาง) กับแม่เจ้าสุนันตา วงศ์บุรี (บุตรบุญธรรมแม่เจ้าบัวถา มหายศปัญญา ชายาองค์แรกในเจ้าพิริยเทพวงษ์ ) ได้รับเจ้าไข่มุกต์ และน้องชายคือ คือ เจ้าทองด้วง วงศ์บุรี ไปเป็นบุตรบุญธรรม[1]
การศึกษา แก้
เจ้าไข่มุกต์ ได้เข้ารับการศึกษาในชั้นประถมศึกษา และมัธยมศึกษาจากโรงเรียนราชินีฯ วัฒนาวิทยาลัย และเตรียมอุดมศึกษากรุงเทพฯ แล้วศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษาที่คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แต่เธอได้ลาออกก่อนสำเร็จการศึกษา กลับมาประกอบธุรกิจธนาคารกสิกรไทย จังหวัดแพร่
ถึงแก่อนิจกรรม แก้
เจ้าไข่มุกต์ ประชาศรัยสรเดช ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2548 และมีพิธีพระราชทานเพลิงศพในวันที่ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2548 ณ สุสานประตูมาน โดยใช้ราชรถลากตามแบบราชประเพณีเจ้านายเมืองแพร่[2]
ชีวิตครอบครัว แก้
เจ้าไข่มุกต์ สมรสกับเกรน ประชาศรัยสรเดช หรือเจ้าเกรน ประชาศรัยสรเดช บุตรของเจ้าทิพย์เกษร เตมียานนท์ หรือคุณหญิงจงกลนี ประชาศรัยสรเดช (ธิดาเจ้ายวงคำ เตมียานนท์ ราชนัดดาเจ้าพิริยเทพวงษ์) มีบุตร-ธิดา 5 คน คือ
- ธัญญา สุรัสวดี (ประชาศรัยสรเดช) สมรสกับดร.ปลอดประสพ สุรัสวดี มีบุตร 2 คน
- สาโรจน์ ประชาศรัยสรเดช สมรสกับวัชรี ประชาศรัยสรเดช (สกุลเดิม;ลักษณาศัย) มีบุตร 2 คน
- อรรณพ ประชาศรัยสรเดช สมรสกับนลินี ประศรัยสรเดช (สกุลเดิม;ชินะโปดก) มีบุตร 1 คน
- ด.ญ. กรรณิกา ประชาศรัยสรเดช (ถึงแก่กรรมตั้งแต่เด็ก)
- มาลินี ศรีสมวงศ์ (ประชาศรัยสรเดช) สมรสกับประเสริฐ ศรีสมวงศ์ มีบุตรธิดา 2 คน[3]
การทำงาน แก้
- เจ้าไข่มุกต์ กับเกรน ประชาศรัยสรเดชเป็นผู้บุกเบิกกิจการธนาคารในจังหวัดแพร่ ซึ่งธนาคารแห่งแรกคือธนาคารกสิกรไทย สาขาจังหวัดแพร่ ต่อมาได้เปิดสาขาอำเภอเด่นชัยอีกหนึ่งสาขาให้นายเมธา เอื้ออภิญญกุล อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดแพร่เป็นผู้จัดการ[4]
- เจ้าไข่มุกต์ เป็นผู้รวบรวมจัดทำหนังสือเชื้อสายเจ้าหลวงเมืองแพร่ 4 สมัย ร่วมกับบัวผิน วงศ์พระถาง และร้อยตรีดวงแก้ว รัตนวงศ์ ซึ่งเป็นหนังสือที่ใช้อ้างอิงประวัติศาสตร์เมืองแพร่อย่างกว้างขวางในปัจจุบัน
- เจ้าไข่มุกต์ เป็นผู้บูรณปฏิสังขรณ์ และอุปถัมภ์วัดพงษ์สุนันท์ ต่อจากหลวงพงษ์พิบูลย์ (เจ้าพรหม วงศ์พระถาง) และแม่เจ้าสุนันตา วงศ์บุรี ร่วมกับเจ้าทองด้วง วงศ์บุรี มาโดยตลอด[5]
ลำดับสาแหรก แก้
| พงศาวลีของเจ้าไข่มุกต์ ประชาศรัยสรเดช | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง แก้
- ↑ คุ้มวงศ์บุรี .ประวัติเจ้าไข่มุกต์ ประชาศรัยสรเดช
- ↑ เว็บส่งสการ ดอตคอม.งานพระราชทานเพลิงศพเจ้าไข่มุกต์ วงศ์บุรี ประชาศรัยสรเดช
- ↑ หมู่บ้านวังฟ่อน ดอตคอม.เจ้าพิริยเทพวงษ์ (ทายาท)
- ↑ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.บทบาททางเศรฐกิจและกลุ่มทุนท้องถิ่นจังหวัดแพร่
- ↑ ผู้จัดการออนไลน์.วัดพงษ์สุนันท์ อลังการพระนอนองค์ใหญ่ แหล่งท่องเที่ยวใหม่แห่งเมืองแพร่