อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพะงัน

พื้นที่ของเกาะพะงัน ตั้งอยู่ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งเป็นป่าสงวนแห่งชาติป่าเกาะพะงัน มีธารน้ำตก ป่าไม้ และสัตว์ป่าที่อุดมสมบูรณ์ สามารถที่จะพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวต่อไปในอนาคต กรมป่าไม้ได้ดำเนินการสำรวจพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าเกาะพะงัน และป่าน้ำตกธารเสด็จ ป่าเขาลาดไม้แก้ว ป่าเขาค่าย ป่าเขาตาหลวง ป่าเขาหินนก ป่าแหลมนายโพธิ์-แหลมกะทะคว่ำ และ ป่าเขาไฟไหม้ ขณะนี้อยู่ระหว่างการดำเนินการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติและใช้ชื่อว่า อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพงัน ครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมด 66 ตารางกิโลเมตร หรือ 41,250 ไร่ เป็นพื้นน้ำ 19 ตารางกิโลเมตร หรือ 11,875 ไร่ พื้นที่บก 47 ตารางกิโลเมตร หรือ 29,375 ไร่

อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพะงัน
ไอยูซีเอ็นกลุ่ม 2 (อุทยานแห่งชาติ)
หาดธารเสด็จ
ที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพะงัน อุทยานแห่งชาติธารเสด็จ-เกาะพะงัน (ประเทศไทย)
ที่ตั้ง	จังหวัดสุราษฎร์ธานี ประเทศไทย
พิกัด	9°45′0″N 100°4′28″E
พื้นที่	43 ตารางกิโลเมตร (27,000 ไร่)
จัดตั้ง	พฤศจิกายน 2561
ผู้เยี่ยมชม	158,090 (2562)
หน่วยราชการ	กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช

เกาะพงันนั้นอยู่ห่างจากเกาะสมุยไปทางทิศเหนือ ประมาณ 20 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 30 นาที และอยู่ห่างตัวจังหวัด 100 กิโลเมตร เกาะพะงันมีเนื้อที่ 170 ตารางกิโลเมตร เป็นหนึ่งในจำนวน 48 เกาะที่ตั้งอยู่ในช่องอ่างทอง ภูมิประเทศของเกาะพะงันมีภูเขาอยู่ตรงกลางเกาะ ทอดตัวจากทิศเหนือจดทิศใต้ มีที่ราบทางด้านทิศตะวันตกของเกาะ ส่วนทางทิศตะวันออกเป็นเทือกเขาจดทะเล บางแห่งก็มีอ่าวเล็กอ่าวน้อยเรือเข้าจอดได้เป็นบางฤดู

ลักษณะภูมิประเทศ

ลักษณะภูมิประเทศทั่วไปเป็นภูเขาสูง โดยมียอดเขาสูงสุด คือ ยอดเขาหรา มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 627 เมตร มีป่าเขาที่อุดมสมบูรณ์ ประกอบด้วยเกาะต่างๆ ได้แก่ เกาะพะงัน เกาะแตนอก เกาะแตใน เกาะม้า และเกาะเต่า ซึ่งอยู่ห่างจากเกาะพะงันไปทางทิศเหนือประมาณ 30กิโลเมตร สภาพโดยทั่วไป จึงเป็นภูเขาสลับซับซ้อนมีที่ราบตามหุบเขาและบริเวณอ่าวต่างๆ รอบเกาะ

ลักษณะภูมิอากาศ

สภาพภูมิอากาศโดยทั่วไปของเกาะพะงัน มีฝนตกเกือบตลอดปี ลักษณะอากาศโดยทั่วไปจัดอยู่ในเกณฑ์อบอุ่น โดยมีอุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปี ประมาณ 27.7 องศาเซลเซียส อุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุดในเดือน พฤษภาคม ประมาณ 32.5 องศาเซลเซียส ซึ่งเป็นช่วงที่มีอากาศร้อน อุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุดในช่วงเดือนธันวาคมและเดือนมกราคม ประมาณ 23.9–24.0 องศาเซลเซียส เป็นช่วงที่อากาศเริ่มเย็นตัวลง ปริมาณน้ำฝนตลอดปี ประมาณ 1,848.3 มิลลิเมตร เดือนกุมภาพันธ์ มีปริมาณน้ำฝนน้อยที่สุด ประมาณ 38.3 มิลลิเมตร เดือนพฤศจิกายนมีปริมาณน้ำฝนมาก ประมาณ 427.8 มิลลิเมตร

พืชพันธุ์สัตว์ป่าและสัตว์ทะเล

• ป่าดงดิบชื้น เป็นป่าไม้ไม่ผลัดใบ มีสีเขียวสดตลอดปี สภาพป่ารกทึบทั้งในเรือนยอดของไม้ใหญ่และ ชั้นไม้พื้นล่างที่สำคัญ ได้แก่ ตะเคียนทอง กระท้อน เป็นต้น
• ป่าดงดิบแล้ง เป็นป่าที่ปกคลุมบริเวณไหล่เขา ตามร่องน้ำที่เป็นเขาหินเป็นส่วนใหญ่ มีพันธุ์ไม้ที่สำคัญ ได้แก่ ไม้พลองใบใหญ่ยมหินหาดรุม และยมเขาเป็นต้น
• ป่าเขาหินปูน พันธุ์ไม้ที่พบ ได้แก่โพทะเล ปอทะเล สลัดได และว่านสบู่เลือด เป็นต้น

สัตว์ป่า

• สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ประกอบด้วย กวางป่า ลิง ค่าง นางอาย พังพอน มีอยู่มากมายประมาณ ไม่น้อยกว่า 200 ตัว
• นก ประกอบด้วยนกหลายชนิด เช่น เหยี่ยวแดง นกออก นกขุนทอง เป็นต้น
• สัตว์เลื้อยคลาน ประกอบด้วย เต่า ตะพาบน้ำ ซึ่งอาศัยอยู่ตามลำธารน้ำจืดในป่า และสัตว์ประเภทงูชนิดต่างๆ ทั้งที่มีพิษ และไม่มีพิษ เช่น งูเห่า งูจงอาง งูเขียว งูเหลือม เป็นต้น
• สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ ประกอบด้วย กบ เขียด ชนิดต่างๆ ส่วนมากพบตามบริเวณลำห้วย
• ปลาและสัตว์น้ำจืดอื่นๆ ประกอบด้วย ปลาดุก ปลาช่อน กุ้ง ปูน้ำจืด และเต่านา เป็นต้น

สัตว์ทะเล

• ประเภทปลา ประกอบด้วย ปลากระเบนจุดขาว กระเบนราหู ฉลามวาฬ ปลาการ์ตูนย์อินเดียแดง เป็นต้น
• ประเภทหอย ได้แก่ หอยนางรม หอยมือเสือ และ หอยเป๋าฮื้อ หรือ หอยร้อยรู ประเภทหมึก เช่น หมึกกล้วย หมึกกระดอง หมึกลาย เป็นต้น เต่าทะเลที่พบ มี 2 ชนิด ได้แก่ เต่าตนุ และ เต่ากระ