มหานคร
มหานคร หรือ เมโทรโพลิส (อังกฤษ: metropolis, /mɪˈtrɒpəlɪs/)[2] เป็นนครขนาดใหญ่หรือเขตเมืองขยาย ที่เป็นศูนย์กลางสำคัญทางเศรษฐกิจ การเมือง และวัฒนธรรมของประเทศหรือภูมิภาค และเป็นศูนย์กลางที่สำคัญด้านการเชื่อมต่อ การค้า และการสื่อสารในระดับภูมิภาคหรือระหว่างประเทศ คำว่า เมโทโพลิส เป็นภาษากรีกโบราณ (μητρόπολις) มีความหมายคือ "เมืองแม่" ของอาณานิคม (ในความหมายสมัยโบราณ) ซึ่งเป็นเมืองที่ส่งคนไปตั้งถิ่นฐานในอาณานิคม ในเวลาต่อมาเมืองแม่นี้นับว่าเป็นเมืองใหญ่ที่สำคัญของประเทศ หรือเป็นศูนย์กลางของกิจกรรมหนึ่ง ๆ ที่เฉพาะเจาะจงในเมืองนั้น
เมืองใหญ่ที่เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มการรวมกันของเขตเมือง (urban agglomeration) ที่ใหญ่กว่า แต่ไม่ได้เป็นแกนกลางของกลุ่มนั้น โดยทั่วไปจะไม่นับว่าเป็นมหานคร แต่เป็นส่วนหนึ่งของมหานคร
สำหรับศูนย์กลางเขตเมืองนอกเขตมหานครที่สร้างแรงดึงดูดที่คล้ายกันในระดับที่เล็กลงในแต่ละภูมิภาคของตนนั้น ได้มีการริเริ่มแนวคิดเรื่องรีจิโอโพลิส (regiopolis หรือย่อสั้น ๆ ว่า regio) โดยนักวิจัยการวางผังเมืองและภูมิภาคในเยอรมนีในปี 2006[3]
ประวัติศาสตร์ แก้
ในโลกสมัยโบราณ มหานคร คือ นครหรือรัฐต้นกำเนิดของอาณานิคม
นิรุกติศาสตร์และการใช้คำในสมัยใหม่ แก้
เมโทรโพลิส (μητρόπολις) เป็นคำภาษากรีก มาจาก μήτηρ, mḗtēr หมายถึง "แม่" และ πόλις, pólis หมายถึง "นคร" หรือ "เมือง" ซึ่งเป็นคำที่อาณานิคมของกรีกในสมัยโบราณใช้เรียกเมืองต้นกำเนิดของตน ซึ่งยังคงรักษาความสัมพันธ์ทางศาสนา การเมือง และวัฒนธรรม
เอเชีย แก้
อัฟกานิสถาน แก้
เมืองหลวงของอัฟกานิสถาน คาบูล ได้เติบโตขึ้นจนกลายเป็นมหานครเพียงแห่งเดียวของประเทศ และเป็นเมืองเดียวที่มีประชากรมากกว่าหนึ่งล้านคน[4]
บังกลาเทศ แก้
.jpg)
ในสาธารณรัฐประชาชนบังกลาเทศมีเขตมหานคร 11 แห่ง ได้แก่ ธากาเหนือ ธากาใต้ กาซีปุระ จิตตะกอง ราชชาฮี ขุลนา สิเลฏ บอรีชัล และรังปุระ ที่ดินมีราคาสูงและผู้อยู่อาศัยถือว่ามีวิถีชีวิตในเมืองที่ดี มีกรมตำรวจพิเศษซึ่งได้รับจัดสรรให้ดูแลในพื้นที่มหานคร และมีคณะเทศมนตรี โดยนายกเทศมนตรีได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งเป็นเวลาห้าปี นครเหล่านี้ส่วนใหญ่มีความหนาแน่นของประชากรตั้งแต่ 35,000 คนต่อตารางไมล์ขึ้นไป ธากาเป็นเมืองที่ร่ำรวยที่สุดในบรรดาเมืองทั้งหมด และถือเป็นเมกะซิตีเนื่องจากมีประชากรมากกว่า 10 ล้านคน[5]
จีน แก้
ประเทศจีนเป็นที่รู้กันดีในเรื่องของการมีมหานครจำนวนมาก โดยมีระดับชั้นที่จำแนกออกเป็นมหานครระดับต่าง ๆ ในจีนแผ่นดินใหญ่ มหานครที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ ได้แก่ ปักกิ่ง เซี่ยงไฮ้ กว่างโจว เชินเจิ้น และฮ่องกง โดยที่สี่แห่งแรกคือ "นครชั้นหนึ่ง" (一线城市) ส่วนนครชั้นสองมีจำนวนมากและประกอบไปด้วยนครศูนย์กลางของภูมิภาค เช่น หนานจิง ฉงชิ่ง เฉิงตู เฉิ่นหยาง เทียนจิน หางโจว อู่ฮั่น ฉางชา ซีอาน จี่หนาน ชิงเต่า ฯลฯ มหานครของจีนหลายแห่งประกอบกันเป็นกลุ่มนคร หรืออภิมหานคร เช่น อภิมหานครสามเหลี่ยมปากแม่น้ำแยงซี และอภิมหานครสามเหลี่ยมปากแม่น้ำเพิร์ล (หรือเรียกว่าพื้นที่รอบอ่าวกวางตุ้ง-ฮ่องกง-มาเก๊า)
อินเดีย แก้
คณะกรรมการสำมะโนประชากรแห่งอินเดียได้ให้ความหมายเมกะซิตีว่าเป็น "นครที่มีจำนวนประชากรมากกว่า 10 ล้านคนขึ้นไป" และกล่าวว่าจากสำมะโนประชากรอินเดียปี 2011 มีมหานคร 3 แห่ง ได้แก่ "เกรเทอร์มุมไบ UA (18.4 ล้านคน), เดลี UA (16.3 ล้านคน) และโกลกาตา UA (14.1 ล้านคน)"[6]
อินโดนีเซีย แก้
มหานครในอินโดนีเซีย คือ เขตมหานครจาการ์ตา หรือเรียกว่าจาโบเดตาเบ็ก (Jabodetabek; ประกอบด้วย จาการ์ตา โบโกร์ เดปก ตันเกอรัง เบกาซี) ซึ่งเป็นเขตมหานครใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และอันดับ 5 ของโลก (2007) นครอื่น ๆ ได้แก่ ซูราบายา บันดุง เซอมารัง และเมดัน
อิหร่าน แก้
มหานครในอิหร่าน ได่แก่ เตหะราน และแมชแฮด และนครอื่น ๆ เช่น ชีรอซ คาราจ เอสแฟฮอน แทบรีซ อะห์วาซ และเคอร์มันชาห์
ญี่ปุ่น แก้
.jpg)
ศัพท์ทางกฎหมายของญี่ปุ่น โตะ (都) ถูกบัญญัติให้แปลเป็นคำว่า "มหานคร"[7] โตะมีโครงสร้างเหมือนกับจังหวัด ไม่ได้มีโครงสร้างแบบนครทั่วไป ซึ่งมีแห่งเดียวในญี่ปุ่นคือ โตเกียว และนอกจากนี้ ญี่ปุ่นยังมีนครอื่น ๆ อีก 12 แห่ง ที่มีประชากรมากกว่าหนึ่งล้านคนในปี 2020
อ้างอิง แก้
- ↑ Keri Blakinger (March 8, 2016). "From Gotham to Metropolis: A look at NYC's best nicknames". Daily News. New York. สืบค้นเมื่อ August 6, 2017.
- ↑ "Definition of Metropolis". Oxford Dictionaries. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-07. สืบค้นเมื่อ March 2, 2016.
- ↑ Prof. Dr. Iris Reuther (FG Stadt- und Regionalplanung, Universität Kassel): Presentation "Regiopole Rostock". December 11, 2008. Retrieved June 13, 2009 (pdf).
- ↑ Szoldra, Paul. "Unbelievable Photos Show Kabul's Dramatic Transformation From Battlefield To Modern Metropolis". Business Insider.
- ↑ "South Asia – World Population Day – July 11(South Asia Urban Growth)". World Bank. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-07-02. สืบค้นเมื่อ October 29, 2012.
- ↑ "Population of UAs/Towns" (PDF). the Registrar General & Census Commissioner, India. p. 3. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ July 25, 2014. สืบค้นเมื่อ July 28, 2014.
- ↑ "Local Government in Japan" (PDF). Council of Local Authorities for International Relations. p. 41. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ October 25, 2007. สืบค้นเมื่อ October 16, 2007.
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
- U.S. Census Bureau: About Metropolitan and Micropolitan Statistics
- Megalopolis, my Arcadia เก็บถาวร 2012-12-10 ที่ archive.today, a podcast with a worldwide analysis of megacities (focus Latin America)
 | บทความเกี่ยวกับการเมือง การปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |