คาบูล
คาบูล (ปาทาน: کابل, อักษรโรมัน: Kābəl, แม่แบบ:IPA-ps; ดารี: کابل, อักษรโรมัน: Kābol, แม่แบบ:IPA-prs) เป็นเมืองหลวงและเมืองใหญ่สุดของประเทศอัฟกานิสถาน ตั้งอยู่ทางภาคตะวันออกของประเทศ คาบูลยังเป็นเทศบาลหนึ่งในจังหวัดคาบูล คาบูลประกอบด้วย 22 เขต การประมาณในปี 2021 ระบุประชากรของคาบูลอยู่ที่ราว 4.6 ล้าน[3][6][7] คาบูลเป็นเมืองเดียวในประเทศอัฟกานิสถานที่มีประชากรมากกว่า 1 ล้านคน[8] และเป็นศูนย์กลางทางการเมือง วัฒนธรรม และเศรษฐกิจ[9] คาบูลเป็นหนึ่งในเมืองที่มีการกลายเป็นเมืองเร็วที่สุดในโลก และในปี 2012 คาบูลมีฐานะเป็นเมืองใหญ่ที่สุดของโลกอันดับที่ 75[10]
คาบูล کابل | |
|---|---|
     ตามเข็มนาฬิกาจากบนซ้าย: แม่น้ำคาบูลที่มีมัสยิดแชฮ์-โด แชมชีแรอยู่ทางฝั่งซ้าย; สุสานอับดุรเราะห์มาน ข่านที่สวนแซร์เนกอร์; พระราชวังบอเฆบอลอในฉากหลัง; ตึกระฟ้าของเมืองใน ค.ศ. 2020; ศาลเจ้าแซฆี | |
| สมญา: | |
  คาบูล  คาบูล  คาบูล  คาบูล | |
| พิกัด: 34°31′31″N 69°10′42″E / 34.52528°N 69.17833°E | |
| ประเทศ | อัฟกานิสถาน |
| จังหวัด | คาบูล |
| จำนวนเขต | 22 |
| จำนวน Gozars | 630 |
| ก่อตั้งเมืองหลวง | ค.ศ. 1776[4] |
| การปกครอง | |
| • ประเภท | เทศบาล |
| • นายกเทศบาล | Hamdullah Nomani |
| • รองนายกเทศบาล | Maulvi Abdul Rashid[5] |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 1,028.24 ตร.กม. (397.01 ตร.ไมล์) |
| • พื้นดิน | 1,028.24 ตร.กม. (397.01 ตร.ไมล์) |
| • พื้นน้ำ | 0 ตร.กม. (0 ตร.ไมล์) |
| ความสูง | 1,791 เมตร (5,876 ฟุต) |
| ประชากร (2021) | |
| • ทั้งหมด | 4,601,789[3] คน |
| เขตเวลา | UTC+4:30 (เวลามาตรฐานอัฟกานิสถาน) |
| รหัสไปรษณีย์ | 100X, 101X, 105X, 106X |
| รหัสพื้นที่ | (+93) 20 |
| ภูมิอากาศ | BSk |
| เว็บไซต์ | km |
คาบูลตั้งอยู่บนท่องเขาแคบ ๆ ระหว่างเทือกเขาฮินดูกูช คาบูลตั้งอยู่บนความสูงจากระดับน้ำทะเล 1,790 เมตร (5,873 ฟุต) นับเป็นหนึ่งในเมืองหลวงที่ตั้งอยู่สูงที่สุดในโลก กล่าวกันว่าคาบูลมีอายุเก่าแก่มากกว่า 3,500 ปี มีปรากฏชื่อของคาบูลย้อนกลับไปอย่างน้อยในสมัยของจักรวรรดิอาเคียเมนิด คาบูลเป็นทางตัดระหว่างเมืองใหญ่ ๆ ในทวีปเอเชีย ที่ตั้งของคาบูลอยู่ตรงประมาณกึ่งกลางระหว่างอิสตันบูลในตุรกีกับประมาณกรุงเทพมหานครในไทยหรือฮานอยในเวียดนาม จึงเป็นสถานที่ทางยุทธศาสตร์ในการขนส่งเดินทางระหว่างเอเชียใต้กับเอเชียกลาง และถือเป็นสถานที่สำคัญในเส้นทางสายไหมโบราณ[11] ในเวลาถัดมาคาบูลตกอยู่ภายใต้การปกครองของอาณาจักรต่าง ๆ ทั้งเซลีวคิด, เมารยะ, กูชัน, กาบูลชาฮี, ซัฟฟาริด, ซามานิด, ฆัซนาวิด, ฆูริด, ควาราซ, การ์ลูฆิด, ขาลจี, ตีมูริด, โมกุล และ โฮตัก และท้ายที่สุดเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิดูร์รานี (รู้จักในชื่อ "จักรวรรดิอัฟกัน") ในปี 1747[12] คาบูลกลายเป็นเมืองหลวงของอัฟกานิสถานในปี 1776 ภายใต้รัชสมัยของตีมูร์ ชาห์ ดูร์รานี พระบุตรของอาห์เมด ชาห์ ดูร์รานี
ในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 บริติชราชได้เข้าปกครองเมือง แต่ภายหลังการตัดตั้งความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการระหว่างอัฟกันและบริเตน บริเตนก็ได้ถอดกองกำลังทั้งหมดออกจากเมือง คาบูลเปลี่ยนมาอยู่ใต้การปกครองของสหภาพโซเวียตในปี 1979 จนถึงปี 1988 ที่ซึ่งมีการลงนามในข้อตกลงเจนีวา ต่อมาในปี 1992–1996 ได้เกิดสงครามกลางเมืองอัฟกันขึ้น ส่งผลให้เมืองถูกทำลายอย่างหนัก และมีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก[13] นับตั้งแต่ปลายปี 2001 คาบูลค่อย ๆ ถูกสร้างขึ้นใหม่อยู่ตลอด[14]
คาบูลเป็นที่รู้จักจากสวน, บะซาร์ และ วังต่าง ๆ ที่สวยงามอยู่ทั่วเมือง[15][16][17] ตัวอย่างสถานที่สำคัญเช่น หมู่สวนบาบูร์ ปละ วังดารุลอะมาน ในอดีตคาบูลยังเคยเป็นเสมือนเมกกะ (ศูนย์รวม) ของบรรดาชาวฮิปปี้หนุ่มสาวจากตะวันตก[18][19] ถึงแม้คาบูลจะตกอยู่ภายใต้การโจมตีและก่อการร้ายหลายครั้งโดยตาลีบันเป็นหลักอยู่ตลอด ๆ แต่คาบูลก็ยังคงมีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลาและขึ้นเป็นเมืองที่มีการเติบโตเร็วที่สุดอันดับห้าของโลกในปี 2012[20][21]
เมืองพี่น้อง
แก้- อังการา ประเทศตุรกี (ตั้งแต่ ค.ศ. 2003)[22]
- อิสตันบูล ประเทศตุรกี (ตั้งแต่ ค.ศ. 1992)[23]
- คาซาน ประเทศรัสเซีย (ตั้งแต่ ค.ศ. 2005)[24]
- โอมาฮา สหรัฐ (ตั้งแต่ ค.ศ. 2003)[25]
- แคนซัสซิตี สหรัฐ (ตั้งแต่ ค.ศ. 2018)[26]
อ้างอิง
แก้- ↑ Bumiller, Elisabeth (17 ตุลาคม 2009). "Remembering Afghanistan's Golden Age". The New York Times. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 สิงหาคม 2021. สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2021.
- ↑ "Kabul Residents, Visitors Recall Capital's Golden Era Before Conflict". RFE/RL. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 สิงหาคม 2021. สืบค้นเมื่อ 24 สิงหาคม 2021.
- ↑ 3.0 3.1 "Estimated Population of Afghanistan 2021-22" (PDF). National Statistic and Information Authority (NSIA). เมษายน 2021. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 24 มิถุนายน 2021. สืบค้นเมื่อ 21 มิถุนายน 2021.
- ↑ Hanifi, Shah Mahmoud. p. 185. Connecting Histories in Afghanistan: Market Relations and State Formation on a Colonial Frontier เก็บถาวร 15 สิงหาคม 2021 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Stanford University Press, 2011.
- ↑ "د اسلامي امارت په تشکیلاتو کې نوي کسان پر دندو وګومارل شول". باختر خبری آژانس. 4 ตุลาคม 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 พฤศจิกายน 2021. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2021.
- ↑ "2003 National Geographic Population Map" (PDF). Thomas Gouttierre, Center For Afghanistan Studies, University of Nebraska at Omaha; Matthew S. Baker, Stratfor. National Geographic Society. พฤศจิกายน 2003. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 12 กันยายน 2017. สืบค้นเมื่อ 27 มิถุนายน 2010.
- ↑ "Population of Cities in Afghanistan (2021)". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 กุมภาพันธ์ 2020. สืบค้นเมื่อ 1 มิถุนายน 2021.
- ↑ "Population of Cities in Afghanistan". World Population Review. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-02-08. สืบค้นเมื่อ 2020-09-09.
- ↑ Foschini, Fabrizio (เมษายน 2017). "Kabul and the challenge of dwindling foreign aid" (PDF). Peaceworks. No. 126. United States Institute of Peace. ISBN 978-1-60127-641-4. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 9 มิถุนายน 2020. สืบค้นเมื่อ 1 มิถุนายน 2021 – โดยทาง ETH Zurich.
- ↑ "Largest cities in the world and their mayors – 1 to 150". City Mayors. 17 พฤษภาคม 2012. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 25 สิงหาคม 2011. สืบค้นเมื่อ 17 สิงหาคม 2012.
- ↑ "Afghanistan: The Heart of Silk Road in Asia". thediplomat.com. สืบค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2019.
- ↑ Nancy Hatch Dupree / Aḥmad ʻAlī Kuhzād (1972). "An Historical Guide to Kabul – The Story of Kabul". American International School of Kabul. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 30 สิงหาคม 2010. สืบค้นเมื่อ 18 กันยายน 2010.
- ↑ "History of Kabul". Lonely Planet. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 3 เมษายน 2019. สืบค้นเมื่อ 27 พฤษภาคม 2013.
- ↑ Bergen, Peter (4 มีนาคม 2013). "What Went Right?". foreignpolicy.com. สืบค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2019.
- ↑ Gopalakrishnan, Raju (16 เมษายน 2007). "Once called paradise, now Kabul struggles to cope". Reuters.
- ↑ Abdul Zuhoor Qayomi. "Kabul City: Isn't just capital of Afghanistan but of palaces as well - Afghanistan Times". Afghanistan Times.
- ↑ Sayed A Azimi. "Reversing Kabul's Environmental Setbacks". www.linkedin.com (ภาษาอังกฤษ).
- ↑ Dateline Mongolia: An American Journalist in Nomad's Land by Michael Kohn
- ↑ Fritz Orter. "Mein Kabul". OTS.at (ภาษาเยอรมัน).
ORF-Reporterlegende Fritz Orter präsentiert im "Weltjournal" "seine Stadt" – am 31. August um 22.30 Uhr in ORF 2
- ↑ "World's fastest growing urban areas (1)". City Mayors. 17 พฤษภาคม 2012. สืบค้นเมื่อ 17 สิงหาคม 2012.
- ↑ "Kabul: A City With 2 Faces". thediplomat.com. สืบค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2019.
- ↑ "Sister Cities of Ankara". เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 ธันวาคม 2018. สืบค้นเมื่อ 11 สิงหาคม 2016.
- ↑ "Sister Cities of Istanbul". Greater Istanbul. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 มกราคม 2010. สืบค้นเมื่อ 10 เมษายน 2015.
- ↑ Cultures and Globalization: Cities, Cultural Policy and Governance by Helmut K Anheier, p.376
- ↑ "Cities in Afghanistan and Nebraska forge "sister cities" partnership - Afghanistan". ReliefWeb (ภาษาอังกฤษ). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 10 เมษายน 2019. สืบค้นเมื่อ 22 มกราคม 2018.
- ↑ "Deputy Mayor of Kabul Signs Sister Cities Friendship Agreement with Kansas City, Missouri ::: Embassy of Afghanistan". www.afghanembassy.us. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 เมษายน 2019. สืบค้นเมื่อ 23 มีนาคม 2019.
อ่านเพิ่ม
แก้- Adamec, Ludwig W. (2012). Historical Dictionary of Afghanistan. Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-7815-0.
- "Afghanistan Struggles to Preserve Rich Past Despite Ongoing War". The Canadian Press. 14 ตุลาคม 2007. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 ตุลาคม 2008.
- Hill, John E. (2009). Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes during the Later Han Dynasty, 1st to 2nd Centuries CE. Charleston, South Carolina: BookSurge. ISBN 978-1-4392-2134-1.
- Parodi, Laura E. (2021). "Kabul, a Forgotten Mughal Capital: Gardens, City, and Court at the Turn of the Sixteenth Century". Muqarnas Online. 38 (1): 113–153. doi:10.1163/22118993-00381P05. S2CID 245040517.
- Romano, Amy (2003). A Historical Atlas of Afghanistan. The Rosen Publishing Group. ISBN 978-0-8239-3863-6.
- Tang, Alisa (21 มกราคม 2008). "Kabul's Old City Getting Face Lift". The Washington Post. Associated Press. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 กรกฎาคม 2022. สืบค้นเมื่อ 2 กรกฎาคม 2022 – โดยทาง Tajikam.com.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ คาบูล
คู่มือการท่องเที่ยว คาบูล จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)- People of Kabul – report by Radio France Internationale in English เก็บถาวร 2020-08-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
 | บทความประเทศ ดินแดน หรือเขตการปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |