พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนันตการฤทธิ์
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนันตการฤทธิ์ (29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2355 — 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2423) มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้ายุคันธร เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อยเล็ก[1]
| พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ายุคันธร กรมหมื่นอนันตการฤทธิ์ | |
|---|---|
 | |
| พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ | |
| ประสูติ | 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2355 |
| สิ้นพระชนม์ | 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2423 ( 67 ปี) |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| ราชสกุล | ยุคันธร |
| พระบิดา | สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาน้อยเล็ก |
พระประวัติ แก้
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนันตการฤทธิ์ ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ เดือน 12 แรม 11 ค่ำ ปีวอก จัตวาศก จ.ศ. 1174 ตรงกับวันที่ 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2355 มีพระเชษฐาร่วมพระมารดา คือ พระองค์เจ้าฤกษ์ (ต่อมาคือ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์) และ พระองค์เจ้าสาททิพากร ในรัชกาลที่ 4 ทรงสถาปนาเป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนันตการฤทธิ์ เมื่อวันจันทร์ เดือนอ้าย ขึ้น 13 ค่ำ ปีเถาะ นพศก จ.ศ. 1229 ตรงกับวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2410 สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 5 เมื่อวันเสาร์ เดือน 8 อุตราษาฒ แรม 10 ค่ำ ปีมะโรง โทศก จ.ศ. 1242 ตรงกับวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2423 พระชันษา 67 ปี
พระองค์ทรงเป็นต้นราชสกุลยุคันธร[2] ทรงมีพระโอรสและพระธิดา ดังนี้
- หม่อมเจ้าอุทัย ยุคันธร (ประสูติ พ.ศ. 2381 สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2467 พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2469)
- หม่อมเจ้าหญิงลมัย ยุคันธร (ประสูติ พ.ศ. 2381)
- หม่อมเจ้าแฉ่ง ยุคันธร
- หม่อมเจ้าหญิงเสงี่ยม ยุคันธร (สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2450 พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2451)
ทายาทรุ่นสุดท้ายของราชสกุล ยุคันธร ได้แก่ หม่อมหลวงสุหร่าย ยุคันธร (ภาวิไล) มารดาของ ศาสตราจารย์ระวี ภาวิไล
พระกรณียกิจ แก้
พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนันตการฤทธิ์ ได้ทรงกำกับกรมทหารช่างเมืองญวน ในสมัยรัชกาลที่ 4 ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 ทรงได้รับการแต่งตั้งเป็นสภาที่ปฤกษาในพระองค์ หรือ ปรีวีเคาน์ซิล มีหน้าที่ถวายคำปรึกษาส่วนพระองค์ สืบสวนข้อเท็จจริงในราชการต่างๆ เพื่อกราบบังคมทูลและถวายความเห็นให้ทรงทราบ สอดส่องเหตุการณ์สำคัญในบ้านเมือง รวมไปถึงการชำระความฎีกาที่มีผู้นำมาถวาย[3]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก้
- พ.ศ. 2422 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายหน้า)
_ribbon.svg){kind=small}
พงศาวลี แก้
| พงศาวลีของพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนันตการฤทธิ์ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง แก้
- ↑ กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2015-05-24.
- ↑ กิตติพงษ์ วิโรจน์ธรรมากูร. ย้อนรอยราชสกุลวงศ์ วังหน้า-วังหลัง. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ดอกหญ้า, พิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2549. หน้า หน้าที่. ISBN 974-941-204-4
- ↑ จีรวัฒน์ ครองแก้ว. องคมนตรี ศักดิ์ศรีแผ่นดิน. กรุงเทพ : มูลนิธิทรัพยากรมนุษย์ระหว่างประเทศ, พ.ศ. 2550. 269 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 978-974-7362-09-1