วิกิพีเดีย

พระยาอนุชิตชาญไชย (สาย สิงหเสนี)

นายพลตรี พระยาอนุชิตชาญไชย (สาย สิงหเสนี) อดีตองคมนตรี รัฐมนตรี[1]และสมุหพระตำรวจในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6

พระตำรวจเอก
พระยาอนุชิตชาญไชย
(สาย สิงหเสนี)

ป.ช., ป.ม., ท.จ.ว., จ.ป.ร.2, ว.ป.ร.3
สมุหพระตำรวจ
ดำรงตำแหน่ง
27 ธันวาคม พ.ศ. 2453 – 1 เมษายน พ.ศ. 2456
กษัตริย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก่อนหน้าไม่มี
ถัดไปเจ้าพระยาราชศุภมิตร (อ๊อด ศุภมิตร)
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด10 พฤษภาคม พ.ศ. 2398
เสียชีวิต6 พฤษภาคม พ.ศ. 2463 (64 ปี)
คู่สมรสคุณหญิงเชย อนุชิตชาญไชย
บุพการี

ประวัติ แก้

พระยาอนุชิตชาญไชย มีนามเดิมว่า สาย เกิดเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2398 ปีเถาะ เป็นบุตรชายคนที่ 2 ของพระยาเพ็ชรชฎา (ดิศ สิงหเสนี) กับคุณหญิงนุ่ม ต.จ.[2][3] ได้ศึกษาเล่าเรียนจากบิดา ต่อมาบรรพชาในสำนักสมเด็จพระวันรัตน์ (ทับ พุทฺธสิริ) วัดโสมนัสราชวรวิหาร หลังจากลาสิกขาบท ได้เข้ารับราชการเป็นทหารมหาดเล็กในปี พ.ศ. 2413

ในปี พ.ศ. 2419 ได้สมรสกับนางสาวเชย (บุตรีพระยาอนุชิตชาญไชย (พึ่ง สุวรรณทัต) และคุณหญิงเกสร)

พ.ศ. 2445 ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นผู้บัญชาการกองทัพไปปราบกบฏเงี้ยวเมืองแพร่ที่นครลำปาง

เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้ท่านได้เข้าพิธีถือน้ำและรับแต่งตั้งเป็นองคมนตรี ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในวันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2453[4] ต่อมาในวันที่ 27 ธันวาคม โปรดให้ยกกรมพระตำรวจรวมเข้าอยู่ในกระทรวงวัง[5] แล้วโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งท่านซึ่งเป็นจางวางกรมพระตำรวจขวาให้เป็นสมุหพระตำรวจเป็นคนแรก[6]

พระยาอนุชิตชาญไชย ถึงแก่อนิจกรรมด้วยอหิวาตกโรค เมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2463 ได้รับพระราชทานโกศแปดเหลี่ยมประกอบศพ ตั้งบนแว่นฟ้า 2 ฟ้า ฉัตรเบญจา 4 คัน[7] แล้วรับพระราชทานเพลิงศพพร้อมกับคุณหญิงเชย อนุชิตชาญไชย เมื่อวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2465 ณ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร[8]

ลำดับบรรดาศักดิ์ แก้

  • พ.ศ. 2416 เป็นนายสรพลเรืองเดช จ่านายสิบทหารราบ กองร้อยที่ 4
  • พ.ศ. 2426 เลื่อนเป็นจมื่นไชยาภรณ์ ปลัดกรมพระตำรวจใหญ่ขวา ถือศักดินา 800[9]
  • 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2432 เลื่อนเป็นพระราชวรินทร์ เจ้ากรมพระตำรวจนอกขวา ถือ ศักดินา 1600 (ในการนี้โปรดเกล้าฯ พระราชทาน คนโททองคำ และ กาทองคำ เป็นเครื่องยศ)[10]
  • 20 เมษายน พ.ศ. 2436 เลื่อนเป็นพระพิเรนทรเทพ เจ้ากรมพระตำรวจใหญ่ซ้าย ถือศักดินา 2,000[11]
  • 18 ตุลาคม พ.ศ. 2437 เลื่อนเป็นพระยามหามนตรีศรีองครักษสมุห เจ้ากรมพระตำรวจในขวา ถือศักดินา 2,000[12]
  • 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2443 เลื่อนเป็นพระยาอนุชิตชาญไชย จางวางกรมพระตำรวจขวา ถือศักดินา 3,000[13]

ยศ แก้

นายพลตรี นายหมวดตรี
พระยาอนุชิตชาญไชย
รับใช้กองทัพบกสยาม
ชั้นยศ  พลตรี

ยศตำรวจหลวง แก้

  • – พระตำรวจโท
  • – พระตำรวจเอก

ยศทหาร แก้

  • นายพันตรี[14]
  • นายพันโท[15]
  • นายพันเอก
  • นายพลจัตวา
  • นายพลตรี[16]

ยศเสือป่า แก้

  • นายหมู่ตรี
  • 26 ธันวาคม พ.ศ. 2457 - นายหมวดตรี[17]

ครอบครัว แก้

พระยาอนุชิตชาญไชยมีบุตรธิดารวม 10 คน[18] โดยมีบุตรธิดากับคุณหญิงเชยรวม 3 คน ได้แก่

  1. คุณหญิงสำลี ยมาภัยพงศ์พิพัฒน์ ภริยาพระยายมาภัยพงศ์พิพัฒน์ (เชย ยมาภัย)
  2. นางสาวสำรวล สิงหเสนี
  3. จางวางโท พระยาบุรีนวราษฐ์ (ชวน สิงหเสนี) (3 สิงหาคม 2428 - 7 กุมภาพันธ์ 2468)[19]

มีบุตรธิดากับนางน้อม (สกุลเดิม สุวรรณทัต) 4 คน ได้แก่[20]

  1. นายชิต สิงหเสนี สมรสกับนางชูเชื้อ (นามเดิม วลี กฤษณามระ)
  2. คุณหญิงอนงค์ สิริราชไมตรี ภริยาหลวงสิริราชไมตรี (จรูญ สิงหเสนี)
  3. นายสนาน สิงหเสนี สมรสกับนางไพจิตร
  4. นางเสนาะ สิงหเสนี สมรสกับนายอาชว กุญชร ณ อยุธยา

มีบุตรกับหม่อมราชวงศ์จิ๋ว ทินกร 2 คน ได้แก่

  1. นายอรุณ สิงหเสนี
  2. นายสมุน สิงหเสนี สมรสกับ นางอรุณ (สกุลเดิม วิระพานิช)

มีบุตรกับหม่อมหลวงเจิม พนมวัน 1 คน คือ

  1. นาวาอากาศตรี หลวงถกลนภากาศ (มนต์ สิงหเสนี) สมรสกับหม่อมหลวงสอิ้ง (สกุลเดิม นพวงศ์)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก้

อ้างอิง แก้

เชิงอรรถ
  1. ↑ พระบรมราชโองการ พระราชดำรัสในการเปิดประชุมรัฐมนตรีสภา (หน้า 372)
  2. ↑ "พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 30 (35): 379. 26 พฤศจิกายน ร.ศ. 112. สืบค้นเมื่อ 23 มีนาคม พ.ศ. 2562. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= (help)
  3. ↑ "ลำดับสายสกุลสิงหเสนี". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 2015-03-12.
  4. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีพระนามและนามองคมนตรี ที่พระราชทานสัญญาบัตรแล้ว, เล่ม 27, ตอน 0 ง, 1 มกราคม ร.ศ. 129, หน้า 2,273-4
  5. ↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ ยกกรมพระตำรวจรวมเข้าอยู่ในกระทรวงวัง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 27 (ก): 94–95. 1 มกราคม ร.ศ. 129. สืบค้นเมื่อ 24 พฤษภาคม 2561. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= (help)
  6. ↑ "ตั้งตำแหน่งสมุหพระตำรวจ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 27: 2272. 1 มกราคม ร.ศ. 129. สืบค้นเมื่อ 25 พฤษภาคม 2561. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= (help)
  7. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวตาย, เล่ม 37, 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2463, หน้า 355
  8. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, เสด็จพระราชดำเนิรพระราชทานเพลิงศพ พระตำรวจเอก นายพลตรี พระยาอนุชิตชาญไชย และคุณหญิง (เชย) อนุชิตชาญไชย ณ เมรุ วัดเทพศิรินทราวาส, เล่ม 39, 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2465, หน้า 2583
  9. ↑ พระราชทานสัญญาบัตร ตั้งตำแหน่ง (หน้า 245 ลำดับที่ 158)
  10. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรไปเมืองนครเชียงใหม่
  11. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตร, เล่ม 10, ตอน 4, 23 เมษายน ร.ศ. 112, หน้า 26
  12. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตร, เล่ม 11, ตอน 30, 21 ตุลาคม ร.ศ. 113, หน้า 229
  13. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตรขุนนาง, เล่ม 17, 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2443, หน้า 502
  14. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรทหาร
  15. ↑ พระราชทานสัญญาบัตรทหาร
  16. ↑ "พระราชทานสัญญาบัตรทหาร" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2020-03-24. สืบค้นเมื่อ 2020-06-18.
  17. ↑ "ประกาศเลื่อนยศนายเสือป่าพิเศษ" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2021-06-24. สืบค้นเมื่อ 2021-06-24.
  18. ↑ ประชุมพงศาวดารภาคที่ 67 จดหมายเหตุเกี่ยวกับเขมรและญวนในรัชกาลที่ 3 ตอนที่ 1, 29 เมษายน พ.ศ. 2502, หน้า (1). [พิมพ์เป็นที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพ คุณหญิงสำลี ยมาภัยพงศ์พิพัฒน์]
  19. ↑ "ข่าวตาย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (0 ง): 3530. 21 กุมภาพันธ์ 2468. สืบค้นเมื่อ 28 พฤษภาคม 2561. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  20. ↑ วิถีแห่งเต๋า : ที่ระลึกงานพระราชทานเพลิงศพคุณหญิงสิริราชไมตรี จ.จ. (อนงค์ สิงหเสนี)
  21. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2022-06-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๒๖ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๒๖, ๕ ธันวาคม ๑๒๘
  22. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์ เก็บถาวร 2019-05-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๘ ตอนที่ ๔๖ หน้า ๘๗๓, ๑๖ กุมภาพันธ์ ๑๒๐
  23. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายน่า แล ฝ่ายใน, เล่ม ๑๗ ตอนที่ ๓๕ หน้า ๕๐๐, ๒๕ พฤศจิกายน ๑๑๙
  24. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญปราบฮ่อ, เล่ม ๑๕ ตอนที่ ๒๖ หน้า ๒๘๒, ๒๕ กันยายน ๑๑๗
  25. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เก็บถาวร 2015-06-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๒๐ ตอนที่ ๒๗ หน้า ๔๔๕, ๔ ตุลาคม ๑๒๒
  26. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๒ ตอนที่ ๒๖ หน้า ๒๔๒, ๒๙ กันยายน ๑๑๔
  27. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, นายทหารที่ได้รับพระราชทานเหรียญจักรมาลาในศก ๑๑๓, เล่ม ๑๑ ตอนที่ ๔๖ หน้า ๓๙๒, ๑๐ กุมภาพันธ์ ๑๑๓
  28. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม ๑๘ ตอนที่ ๒๖ หน้า ๔๓๗, ๒๙ กันยายน ๑๒๐
  29. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๒๐ ตอนที่ ๔๑ หน้า ๗๑๐, ๑๐ มกราคม ๑๒๒
  30. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ เก็บถาวร 2022-06-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๒๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๔๑๘, ๑๑ มกราคม ๑๒๙
บรรณานุกรม


ก่อนหน้า พระยาอนุชิตชาญไชย (สาย สิงหเสนี) ถัดไป
ไม่มี   สมุหพระตำรวจ
(27 ธันวาคม พ.ศ. 2453 – 1 เมษายน พ.ศ. 2456) 		  เจ้าพระยาราชศุภมิตร (อ๊อด ศุภมิตร)
 

บทความชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=พระยาอนุชิตชาญไชย_(สาย_สิงหเสนี)&oldid=11134138"