พญาคำฟู
พญาคำฟู (ไทยถิ่นเหนือ: 
) เป็นพระมหากษัตริย์ในราชวงศ์มังรายแห่งอาณาจักรล้านนา[1]
| พญาคำฟู | |
|---|---|
| พระมหากษัตริย์ล้านนา | |
| พญาในเมืองเชียงใหม่ | |
| ครองราชย์ | พ.ศ. 1871/72—1881 |
| ก่อนหน้า | พญาแสนพู |
| ถัดไป | พญาผายู |
| พญาในเมืองเชียงแสน | |
| ครองราชย์ | พ.ศ. 1881—1888 |
| ก่อนหน้า | พญาแสนพู |
| พระราชสมภพ | พ.ศ. 1821 |
| สวรรคต | พ.ศ. 1881 (47 พรรษา) |
| พระราชบุตร | พญาผายู |
| ราชวงศ์ | มังราย |
| พระราชบิดา | พญาแสนพู |
พระราชประวัติ
แก้พญาคำฟู มีพระอิสริยยศเดิมว่า ท้าวคำฟู เป็นพระราชโอรสในพญาแสนพู ตามตำนานสิบห้าราชวงศ์กล่าวไว้ว่า "เจ้าพระญาแสนภูก็แต่งลูกตน เจ้าพ่อท้าวคำฟู อยู่รักษาเมืองเชียงใหม่ ส่วนตนเจ้าก็ไปส่งสะกานเจ้าพระญาไชยสงครามพ่อในเมืองเชียงราย ได้ 1 เดือนบัวระมวลชุอัน ท้าวก็ลวดอยู่เสวยเมืองเชียงรายหั้นแล แล้วก็แต่งหื้ออภิเษกพ่อท้าวคำฟู ลูกตนอายุได้ 26 ปี หื้อเป็นพระญาในเมืองเชียงใหม่ในปีเปิกสี ศักราชได้ 690 ตัวปีหั้นแล"[2]
หลังจากราชาภิเษกท้าวคำฟูเป็นพญาในเมืองเชียงใหม่ พญาแสนพูก็ทรงย้ายไปเสวยราชสมบัติที่เมืองเชียงแสน เมื่อพญาแสนพูเสด็จสวรรคต พญาคำฟูจึงทรงย้ายครองราชย์เมืองเชียงแสนระหว่าง พ.ศ. 1881—1888
พญาคำฟูได้พัฒนา ปกครองนครเชียงใหม่ให้เกิดความผาสุก ร่มเย็น นับเป็นช่วงเวลาที่เชียงใหม่มีความเจริญรุ่งเรือง สงบสุข ไม่มีศึกสงคราม ในยุคสมัยของพญาคำฟูนี้พระองค์ทรงร่วมมือกับพญาผานองเจ้าเมืองปัวเข้าปล้นเมืองพะเยาได้[3] และสามารถที่จะผนวกเอารัฐพะเยาที่เป็นอิสระอยู่เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของล้านนาได้ หลังจากพญาคำฟูเสด็จสวรรคต ท้าวผายูพระราชโอรสจึงรับราชาภิเษกเป็นพญาในเมืองเชียงใหม่
พญาคำฟูสวรรคตจากการถูกเงือก (ภาษาล้านนาโบราณหมายถึงจระเข้) ทำร้ายขณะสรงน้ำในแม่น้ำ โดยในตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ได้บันทึกว่า "พญาไปดำหัวสรงเกศในแม่น้ำเชียงคำ เมื่อนั้นเงือกตัว 1 ใหญ่นัก ลุกแต่เงื้อมผาออกมาชักเอาพญาเข้าไปในเงื้อมผาที่นั้นหั้นแล คนทังหลายเป็นต้นว่าเสนาอามาจแสวงหาพญาบ่พบสักแห่งนานได้ 7 วัน ซากผญาจึงไหลออกมา คนทังหลายจึงรู้ว่า พญาคำฟูตายหั้นแล"[4] ถือเป็นการตายร้าย จึงได้รับการบูชาเป็นผีอารักษ์ปกป้องเมืองเชียงใหม่[ต้องการอ้างอิง] ส่วนโกศบรรจุพระบรมอัฐิของพญาคำฟูถูกค้นพบในปี พ.ศ. 2469 ช่วงที่ครูบาศรีวิชัยบูรณะวัดพระสิงห์ แล้วถูกนำไปเก็บไว้ที่ศาลากลางจังหวัดเชียงใหม่หลังเก่า แต่ภายหลังโกศพระบรมอัฐิหายไปอย่างไร้ร่องรอย และไม่มีผู้ใดออกมารับผิดชอบ[5]
ราชตระกูล
แก้| พงศาวลีของพญาคำฟู | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง
แก้- ↑ รุ่งพงษ์ ชัยนาม. ประวัติศาสตร์ล้านนา : ประวัติศาสตร์ไทยที่คนไทยไม่ค่อยมีโกาสได้ศึกษา. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
- ↑ สมหมาย เปรมจิตต์. (2540). ตำนานสิบห้าราชวงศ์ ฉบับชำระ . เชียงใหม่ : สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
- ↑ ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับเชียงใหม่ ๗๐๐ ปี, หน้า ๔๘.
- ↑ วิเชียรเขียว, อรุณรัตน์; เค. วัยอาจ, เดวิด (2543). ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่. ซิลค์เวอร์ม. pp. 67–68. ISBN 9789749575512.
- ↑ เพ็ญสุภา สุขคตะ (4 มกราคม 2561). ""ล้านนาศึกษา" ใน "ไทศึกษา" ครั้งที่ 13 (12) 500 ปี โคลงนิราศหริภุญไชย : คุณค่าและความทรงจำ (1)". มติชนสุดสัปดาห์. สืบค้นเมื่อ 3 กุมภาพันธ์ 2561.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help)
| ก่อนหน้า | พญาคำฟู | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พญาแสนพู | 
|
ไฟล์:Seal of Lanna Chiangmai (Full).png พญาในเมืองเชียงใหม่ (พ.ศ. 1871/72—1881) |
|
พญาผายู |
.png){kind=link}
 | บทความนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล หมายเหตุ: ขอแนะนำให้จัดหมวดหมู่โครงให้เข้ากับเนื้อหาของบทความ (ดูเพิ่มที่ วิกิพีเดีย:โครงการจัดหมวดหมู่โครงที่ยังไม่สมบูรณ์) |