คุยเรื่องหมวดหมู่:หม่อมเจ้าที่ทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์

คำนำหน้า

กิติวัฒนา (ไชยันต์) ปกมนตรี, หม่อมราชวงศ์. สายพระโลหิตในพระพุทธเจ้าหลวง. กรุงเทพฯ : ดีเอ็มดี, พ.ศ. 2551. 290 หน้า. ISBN 978-974-312-022-0 เขียนในหน้า 197 ไว้ว่า

หม่อมเจ้าหญิงพรรณเพ็ญแข เพ็ญพัฒน์ เป็นพระบรมวงศานุวงศ์พระองค์แรกในราชวงศ์จักรีที่ลาออกจากฐานันดรศักดิ์แห่งราชวงศ์ เพื่อทรงเสกสมรสกับ หม่อมราชวงศ์บันลือศักดิ์ กฤดากร พระโอรสใน พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจรูญศักดิ์กฤดากร

หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากสมบูรณาญาสิทธิราชสู่ระบบประชาธิปไตยในพุทธศักราช 2475 กล่าวกันว่าทรงปลาบปลื้มพระทัยมากที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบัน ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ใช้คำนำหน้าพระนามว่า "ท่านหญิง" สำหรับหม่อมเจ้าหญิงทุกองค์ที่ลาออกฐานันดรศักดิ์แห่งราชวงศ์แทนคำว่า "นาง" เช่นสตรีสามัญชน...

t¸·´ ¯·.¸¸.ღp

รายพระนามเจ้านายที่ทรงกราบบังคมทูลลาออกจากฐานันดรศักดิ์

• สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา (ลาออก พ.ศ. 2487, ทรงสถาปนากลับคืน พ.ศ. 2493) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ อร่าม รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์ และเสกสมรสใหม่กับพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรานนท์ธวัช
• สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าอุบลรัตนราชกัญญา (ลาออก 25 ก.ค. 2515) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ปีเตอร์ เจนเซน
• สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ (ลาออก และสถาปนากลับคืน พ.ศ. 2525) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ วีระยุทธ ดิษยะศริน
• หม่อมเจ้าหญิงกรินานิรมล สุริยง (ดูรยะชีวิน) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าเจตนาธร จักรพันธุ์ และลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ หลวงไพเราะเสียงซอ (อุ่น ดูรยะชีวิน) (11 พ.ค. 2481)
• หม่อมเจ้าหญิงเกษมเสาวภา เกษมศรี ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส (28 ต.ค. 2479)
• หม่อมเจ้าหญิงเกษรสุคนธ์ โตษะณีย์ ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส (20 ก.ย. 2475)
• หม่อมเจ้าหญิงคันธรสรังษี รพีพัฒน์ (วุฒิไชย, แสงมณี) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าทรงวุฒิไชย วุฒิไชย และลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี)
• หม่อมเจ้าหญิงจันทรจรัสศรี ยุคล (ไพบูลย์เลิศ) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับประพันธุ์ ไพบูลย์เลิศ (ต.ค. 2508)
• หม่อมเจ้าหญิงจันทร์เจริญ รัชนี ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส (10 มิ.ย. 2481)
• หม่อมเจ้าหญิงจารุพัตรา อาภากร (ศุภชลาศัย) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับหลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย) (2 ส.ค. 2476)
• หม่อมเจ้าหญิงจารุลักษณ์กัลยาณี รังสิต (บูรณะนนท์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับนายเแพทย์เฉลิม บูรณะนนท์ (28 มิ.ย. 2488)
• หม่อมเจ้าหญิงจิตรจง จักรพันธุ์ (ณ ลำพูน) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับเจ้าพงศ์ธาดา ณ ลำพูน (27 มี.ค. 2482)
• หม่อมเจ้าหญิงจิตร์บรรจง กิติยากร (ลดาวัลย์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ หม่อมราชวงศ์นักษัตร ลดาวัลย์
• หม่อมเจ้าหญิงฉวีวงศ์ รุจจวิชัย ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส (23 ส.ค. 2475)
• หม่อมเจ้าหญิงฉัตรสุดา ฉัตรไชย (รพีพัฒน์, วงศ์ทองศรี) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าระวิพรรณไพโรจน์ รพีพัฒน์ และลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ วรงค์ วงศ์ทองศรี (8 มี.ค. 2493)
• หม่อมเจ้าหญิงชัชวาลย์ โตษะณีย์ ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส
• หม่อมเจ้าหญิงไตรทิพย์สุดา เกษมสันต์ ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส (26 มี.ค. 2478)
• หม่อมเจ้าหญิงทิพยลักษณสุดา ชยางกูร ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ขุนประทนคดี
• หม่อมเจ้าหญิงบรรเจิดวรรณวรางค์ วรวรรณ (พรหมโยธี) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ พลเอกมังกร พรหมโยธี
• หม่อมเจ้าหญิงบวรวิจิตร สุทัศนีย์ ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส (28 ก.ย. 2482)
• หม่อมเจ้าหญิงประไพพงษ์ ชยางกูร (ศิริเวทิน) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ พันเอกสมบูรณ์ ศิริเวทิน (8 ส.ค. 2488)
• หม่อมเจ้าหญิงประภาพันธุ์ ภาณุพันธุ์ (กรโกสียกาจ) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ พลอากาศตรีโกสีย์ กรโกสียกาจ (16 ก.พ. 2504)
• หม่อมเจ้าหญิงปัทมนรังษี ยุคล (เสนาณรงค์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับทวีศักดิ์ เสนาณรงค์ (29 ม.ค. 2508)
• หม่อมเจ้าหญิงพันธ์วโรภาส ภาณุพันธุ์ ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส (31 มี.ค. 2501)
• หม่อมเจ้าหญิงพันธุ์สวลี ยุคล (กิติยากร) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ หม่อมราชวงศ์อดุลกิติ์ กิติยากร (10 เม.ย. 2499)
• หม่อมเจ้าหญิงพงศ์กวี กัลยาณะวงศ์ ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส (15 ม.ค. 2490)
• หม่อมเจ้าหญิงพรพิลาศ ดิศกุล (บุนนาค) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ชวน บุนนาค
• หม่อมเจ้าหญิงพรรณเพ็ญแข เพ็ญพัฒน์ (กฤดากร) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ หม่อมราชวงศ์บันลือศักดิ์ กฤดากร (23 ส.ค. 2475)
• หม่อมเจ้าหญิงพิศเพี้ยงแขไข ชยางกูร (วณิกสัมบัน) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ เรือเอกเพิ่ม วณิกสัมบัน (28 ก.ย. 2479)
• หม่อมเจ้าหญิงแพร่ทองทราย ทองใหญ่ (ณ หนองคาย) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับพันเอกเภตรา ณ หนองคาย
• หม่อมเจ้าหญิงเฟื่องฉัตร ฉัตรไชย (ดิศกุล) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ หม่อมราชวงศ์พิพัฒนดิศ ดิศกุล (31 มี.ค. 2498)
• หม่อมเจ้าหญิงภุมรีภิรมย์ ยุคล (ลุคโก, เชลล์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ โรมาโน ลุคโก (1 ก.พ. 2506) และสมรสใหม่กับ ชอง มารี เชลล์
• หม่อมเจ้าหญิงมาลินีมงคล ยุคล (อมาตยกุล) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับนายแพทย์อรุณ อมาตยกุล (ส.ค. 2512)
• หม่อมเจ้าหญิงมัทรีโสภณนา สวัสดิวัตน์ (ดุลยจินดา) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ฟื้น ดุลยจินดา (16 ส.ค. 2487)
• หม่อมเจ้าหญิงรังษีนภดล ยุคล (กิติยากร, ตระกูลสิน) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ หม่อมหลวงตวง สนิทวงศ์ (10 เม.ย. 2499) และสมรสใหม่กับนายแพทย์วิเชียร ตระกูลสิน
• หม่อมเจ้าหญิงรำไพศรีสอางค์ รพีพัฒน์ (สนิทวงศ์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ หม่อมหลวงซ้ง สนิทวงศ์ (11 ส.ค. 2482)
• หม่อมเจ้าหญิงเริงจิตร์แจรง อาภากร (รพีพัฒน์, สุจริตกุล) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าไขแสงรพี รพีพัฒน์ และลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ พลเรือตรี วงศ์ สุจริตกุล (พระจักรานุกรกิจ) (1 ก.ย. 2487)
• หม่อมเจ้าหญิงฤดีวรวรรณ วรวรรณ (ประไพลักษณ์, อาร์โนลด์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ปุ๊ ประไพลักษณ์ (2 พ.ย. 2481) และสมรสใหม่กับ โรเบิร์ต เอส. อาร์โนลด์
• หม่อมเจ้าหญิงลำนักเนตร์ จักรพันธุ์ ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ สม ชัยชิตาธร (20 ก.ค. 2489)
• หม่อมเจ้าหญิงลำทองแร่ ทองใหญ่ (ปาณิกบุตร) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ไต๋ ปาณิกบุตร
• หม่อมเจ้าหญิงวิสาขานุจฉวีย์ สวัสดิวัตน์ (อุตากาวา) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ โนบูซูกุ อุตากาวา (24 ต.ค. 2490)
• หม่อมเจ้าหญิงวุฒิเฉลิม วุฒิไชย (ณ สงขลา, กิลเบิร์ต) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ วิรัช ณ สงขลา (14 ก.ค. 2499) และสมรสใหม่กับ อี. มอกัน กิลเบิร์ต
• หม่อมเจ้าหญิงวุฒิวิฑู วุฒิไชย (รพีพัฒน์, เทอเสน) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ หม่อมราชวงศ์วิภากร รพีพัฒน์ (8 ก.ค. 2500) และสมรสใหม่กับ เคิร์ท โบรป พี. เทอเสน
• หม่อมเจ้าหญิงวุฒิสวาท วุฒิไชย (จารุรัตน์, ไครฟฟ์, อนุมานราชธน) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ พล.ต.อ.เสริม จารุรัตน์ (8 ก.ค. 2500) และสมรสใหม่กับ เอ็ดมัน ไครฟฟ์ และ ญาณิน อนุมานราชธน
• หม่อมเจ้าหญิงศกุนตลา สวัสดิวัตน์ (ปัทมะสังข์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ราศี ปัทมะสังข์ (16 ส.ค. 2478)
• หม่อมเจ้าหญิงศะศิธรพัฒนวดี รัชนี ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส (30 พ.ย. 2479)
• หม่อมเจ้าหญิงศรีสว่างวงศ์ ยุคล (บุญจิตราดุลย์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ศักดา บุญจิตราดุลย์ (27 ธ.ค. 2521)
• หม่อมเจ้าหญิงศิริมาบังอร อาภากร (เหรียญสุวรรณ) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ สถาพร เหรียญสุวรรณ (20 ก.พ. 2482)
• หม่อมเจ้าหญิงศิริอัจฉรา จักรพันธุ์ (สุขบท) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ เจรียง สุขบท (11 ก.ค. 2487)
• หม่อมเจ้าหญิงส่งรัศมี จักรพันธุ์ (สวัสดิ์-ชูโต) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ พงษ์ศักดิ์ สวัสดิ์-ชูโต
• หม่อมเจ้าหญิงสลักทองนูน ทองใหญ่ (คเนจร) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับเรืออากาศเอก หม่อมหลวงอารี คเนจร (หลวงคัคณจรเสนีย์) (18 ธ.ค. 2484)
• หม่อมเจ้าหญิงสวรรณา ภาณุพันธุ์ ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส (2 เม.ย. 2489)
• หม่อมเจ้าหญิงสุริยนันทนา สุริยง (สุจริตกุล) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ จิตติ สุจริตกุล (5 ก.ย. 2485)
• หม่อมเจ้าหญิงสุมณีนงเยาว์ ดิศกุล (วินิจฉัยกุล) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ พันเอกสุวัฒน์ วินิจฉัยกุล (9 พ.ค. 2487)
• หม่อมเจ้าหญิงสุลัภวัลเลง สวัสดิวัตน์ ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส
• หม่อมเจ้าหญิงสุเลสลัลเวง สวัสดิวัตน์ (สิริกาญจน) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ประพันธ์ สิริกาญจน (23 ส.ค. 2482)
• หม่อมเจ้าหญิงโสมะกานดา จันทรทัต (ภาษวัธน์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ พลตำรวจตรีพิบูลย์ ภาษวัธน์ (14 พ.ค. 2489)
• หม่อมเจ้าหญิงหิรัญฉัตร ฉัตรไชย (ฟิททิ่ง, เอ็ดเวิร์ดส) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ อัลเฟรด ฟิททิ่ง (1 พ.ค. 2499) และสมรสใหม่กับ เบแวน เอ็ดเวิร์ดส
• หม่อมเจ้าหญิงอภิลาช จักรพันธุ์ (นันทมานพ, คงแช่มดี) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ พศก นันทมานพ (4 มิ.ย. 2483) และสมรสใหม่กับ บุญธรรม คงแช่มดี
• หม่อมเจ้าหญิงอมิตดา สวัสดิวัตน์ (ธรรมารักษ์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับนายแพทย์สภร ธรรมารักษ์ (17 ส.ค. 2499)
• หม่อมเจ้าหญิงอรอำไพ เกษมสันต์ (โกมารกุล ณ นคร) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ โฉลก โกมารกุล ณ นคร (15 พ.ค. 2485)
• หม่อมเจ้าหญิงอรอุษา จักรพันธุ์ (นันทชนก) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ประสิทธิ์ นันทชนก (6 ส.ค. 2495)
• หม่อมเจ้าหญิงอำไพพิลาศ กัลยาณะวงศ์ ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรส
• พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอินทุรัตนา บริพัตร (สารสาส) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ร.อ.สมหวัง สารสาส (4 ก.พ. 2496)
• หม่อมเจ้าหญิงอุบลพรรณี วรวรรณ (แคร็บบ์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ฮาโรลด์ แคร็บบ์
• หม่อมเจ้าหญิงอำไพพรรณ จรูญโรจน์ (สุคนธสิงห์) ลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ฉันท์ สุคนธสิงห์

t¸·´ ¯·.¸¸.ღp