กรดแพนโทเทนิก (อังกฤษ: pantothenic acid) หรือ วิตามินบี5 (อังกฤษ: vitamin B5) เป็นวิตามินชนิดที่ละลายในน้ำได้[6] ในการสร้างความเจริญเติบโตของร่างกาย ช่วยสร้างเซลล์ใหม่และช่วยบำรุงระบบประสาท

กรดแพนโทเทนิก
Skeletal formula of (R)-pantothenic acid
Pantothenic acid molecule
ชื่อ
Preferred IUPAC name
3-[(2R)-2,4-Dihydroxy-3,3-dimethylbutanamido]propanoic acid
Systematic IUPAC name
3-[(2R)-(2,4-Dihydroxy-3,3-dimethylbutanoyl)amino]propanoic acid
เลขทะเบียน
3D model (JSmol)
3DMet
1727062, 1727064 (R)
ChEBI
ChEMBL
เคมสไปเดอร์
ดรักแบงก์
ECHA InfoCard 100.009.061 แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ
EC Number
  • 209-965-4
KEGG
MeSH Pantothenic+Acid
RTECS number
  • RU4729000
UNII
  • InChI=1S/C9H17NO5/c1-9(2,5-11)7(14)8(15)10-4-3-6(12)13/h7,11,14H,3-5H2,1-2H3,(H,10,15)(H,12,13) ☒N
    Key: GHOKWGTUZJEAQD-UHFFFAOYSA-N ☒N
  • CC(C)(CO)C(C(=O)NCCC(=O)O)O
  • (R): CC(C)(CO)[C@H](C(=O)NCCC(=O)O)O
  • (S): CC(C)(CO)[C@@H](C(=O)NCCC(=O)O)O
คุณสมบัติ
C9H17NO5
มวลโมเลกุล 219.237 g·mol−1
ลักษณะทางกายภาพ Yellow oil
Colorless crystals (Ca2+ salt)
กลิ่น Odorless
ความหนาแน่น 1.266 g/cm3
1.32 g/cm3 (Ca2+ salt)[1]
จุดหลอมเหลว 183.83 องศาเซลเซียส (362.89 องศาฟาเรนไฮต์; 456.98 เคลวิน)
196–200 องศาเซลเซียส (385–392 องศาฟาเรนไฮต์; 469–473 เคลวิน)
decomposes (Ca2+ salt)[1][4]
138 องศาเซลเซียส (280 องศาฟาเรนไฮต์; 411 เคลวิน)
decomposes (Ca2+ salt, monohydrate)[5]
Very soluble[2]
2.11 g/mL (Ca2+ salt)[1]
ความสามารถละลายได้ Very soluble in C6H6, ether[2]
Ca2+ salt:
Slightly soluble in alcohol, CHCl3
log P −1.416[3]
pKa 4.41[4]
Basicity (pKb) 9.698
Chiral rotation [α]D +37.5°
+24.3° (Ca2+ salt)[4]
ความอันตราย
NFPA 704 (fire diamond)
NFPA 704 four-colored diamondHealth 2: Intense or continued but not chronic exposure could cause temporary incapacitation or possible residual injury. E.g. chloroformFlammability 1: Must be pre-heated before ignition can occur. Flash point over 93 °C (200 °F). E.g. canola oilInstability 0: Normally stable, even under fire exposure conditions, and is not reactive with water. E.g. liquid nitrogenSpecial hazards (white): no code
2
1
0
จุดวาบไฟ 287.3 องศาเซลเซียส (549.1 องศาฟาเรนไฮต์; 560.5 เคลวิน)[5]
ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC):
> 10 mg/g (Ca2+ salt)
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
alkanoic acidsที่เกี่ยวข้อง
Arginine
Hopantenic acid
4-(γ-Glutamylamino)butanoic acid
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง
Panthenol
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa

ร่างกายมนุษย์ต้องการวิตามินบี5 อย่างน้อย 200 มิลลิกรัม

ประโยชน์

แก้
  • ช่วยสร้างแอนติบอดีซึ่งเป็นตัวสำคัญของภูมิชีวิต
  • เมื่อร่างกายเปลี่ยนไขมันที่สะสมไว้ให้เป็นน้ำตาลเพื่อสร้างพลังงาน วิตามินบี5 จะเป็นตัวสำคัญในการเปลี่ยนไขมันเป็นน้ำตาล
  • ช่วยให้บาดแผลหายเร็วขึ้น
  • ช่วยให้ร่างกายหายจากการช็อกหลังการผ่าตัดใหญ่
  • ช่วยให้อาการอ่อนเพลียหายเร็วขึ้น
  • ช่วยลดอาการข้างเคียงจากการใช้ยาปฏิชีวนะ
  • ช่วยรักษาอาการเหน็บชาที่มือและเท้า

แหล่งที่พบได้ตามธรรมชาติ

แก้

เนื้อสัตว์เช่น ไก่ หัวใจ ไต ตับธัญพืชไม่ขัดสีเช่น ถั่ว จมูกข้าวสาลี รำข้าว ผักใบสีเขียว บริเวอร์ยีสต์ กากน้ำตาลไม่บริสุทธิ์[7]

ดูเพิ่ม

แก้

อ้างอิง

แก้
  1. 1.0 1.1 1.2 "Scientific Opinion on the safety and efficacy of pantothenic acid (calcium D-pantothenate and D-panthenol) as a feed additive for all animal species based on a dossier submitted by Lohmann Animal Health" (PDF). efsa.europa.eu. Parma, Italy: European Food Safety Authority. 2011. สืบค้นเมื่อ 2014-09-05.
  2. 2.0 2.1 Lide, David R., บ.ก. (2009). CRC Handbook of Chemistry and Physics (90th ed.). Boca Raton, Florida: CRC Press. ISBN 978-1-4200-9084-0.
  3. "MSDS of D-pantothenic acid" (PDF). hmdb.ca. Human Metabolome Database. สืบค้นเมื่อ 2014-09-05.
  4. 4.0 4.1 4.2 Leenheer, André P. De; Lambert, Willy E.; Bocxlaer, Jan F. Van, บ.ก. (2000). Modern Chromatographic Analysis Of Vitamins: Revised And Expanded. dekker.com. Chromatographic Science. Vol. 84 (3rd ed.). Marcel Dekker. p. 533. ISBN 0-203-90962-3.
  5. 5.0 5.1 "DL-Pantothenic acid calcium salt". guidechem.com. Guidechem. สืบค้นเมื่อ 2014-09-05.
  6. สารอาหารประเภทวิตามิน, วันที่สืบค้น 19 เมษายน 2559 จาก www.siripansiri.wordpress.com.
  7. วิตามินบี5 เก็บถาวร 2016-03-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, วันที่สืบค้น 19 เมษายน 2559 จาก www.frynn.com.
  • นิตยสารชีวจิต ฉบับวันที่ 1 พฤษภาคม 2550