ไกอา หรือ เกอา (อังกฤษ: Gaia; จากภาษากรีกโบราณ: Γαîα; ภาษากรีกปัจจุบัน: Γῆ; หมายความว่า พื้นดิน หรือพื้นโลก) หรือ จีอา (อังกฤษ: Gaea) เป็นเทพีองค์แรกของโลกตามตำนานของชาวกรีก ร่างกายของนางคือพื้นพิภพ นามในภาษาละตินของนางคือ เทอร์รา (Terra)

ไกอา
บุคลาธิษฐานของโลก
ส่วนหนึ่งของ กลุ่มโปรโตเจนอย
Gaea วาดโดยAnselm Feuerbach (1875)
ที่ประทับโลก
ข้อมูลส่วนบุคคล
คู่ครองยูเรนัส, พอนตุส, อีเธอร์ และทาร์ทารัส
บุตร - ธิดายูเรนัส, พอนตุส, พี่น้องเอาเร, เฮคาโตนคิเรส, ไซคลอปส์, ไททัน, ไจกันเตส, เนเรอุส, เธามุส, โฟร์คีส์, เซโต, ยูรีเบีย, แอร์เจีย, ไทฟอน และไฟธอน
บิดา-มารดาไม่มี, หรือเคออส (เฮสิโอด), หรืออีเธอร์ และเฮเมรา (ไกอุส จูเลียส ไฮกินุส)
พี่น้องไม่มี, หรือนิกซ์, เอเรบุส, ทาร์ทารัส, เอรอส, หรือยูเรนัส, ธาลัสซา
เทพที่เทียบเท่าในความเชื่ออื่น
เทียบเท่าในโรมันเทอร์รา, เทลลุส
ไกอา พระแม่ธรณีในเทพปกรณัมของกรีก

กำเนิดของไกอา

แก้

แต่เดิมนั้นในโลกมีเพียงความวุ่นวายและมืดมน นั่นก็คือเคออส ต่อมาไกอาได้ถือกำเนิดขึ้นเป็นพื้นพิภพ พร้อม ๆ กับนิกซ์ผู้เป็นกลางคืน อีรีบุสผู้เป็นความมืด อีรอสหรือกามเทพ และทาร์ทารัส คุกใต้พิภพ ต่อมาไกอาจึงสร้างอูรานอส หรือท้องฟ้าขึ้นปกคลุมเหนือผืนดิน ปอนตัสหรือทะเล และโอยูเรีย หรือภูเขาขึ้น

ไกอาเป็นเทพีองค์แรกของโลก และเป็นต้นกำเนิดของสรรพสิ่งทั้งปวง ดังนั้นไกอาจึงมีความสำคัญเป็นอย่างมากในด้านการสร้าง นางมีสวามีหลายองค์และให้กำเนิดลูกหลานเป็นเทพ อสุรกาย และภูตพรายต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก

ลูกหลานของไกอา

แก้

เกิดจากเทพยูเรนัส

แก้

ไกอาสมรสกับยูเรนัสและมีลูกหลานดังนี้

  1. ยักษ์ตาเดียวไซคลอป 3 ตน
  2. เซนติมานิ 3 ตน
  3. นีโมซีนี
  4. เฮ็กคาทอนคีรีส
  5. อีรินีเอส หรือ เฟอร์รี
  6. เทพไททัน 12 องค์

เกิดจากเทพปอนตัส

แก้
  1. ยูริเบีย
  2. ธาอูมัส
  3. ซีโต
  4. ฟอซีส
  5. นีรีอัส

เกิดจากทาร์ทารัส

แก้
  1. อีคิดน่า
  2. ไทฟอน

เกิดจากเทพเออิเธอ

แก้
  1. อีอาเกีย

เกิดจากเทพซุส

แก้
  1. มาเนส บิดาแห่งอาทิส

เกิดจากเทพโพไซดอน

แก้
  1. อันทาเออัส
  2. คาริบดิส

เกิดจากเทพเฮฟเฟตุส

แก้
  1. เอริคโธนิอัส แห่งเอเธนส์