เทศบาลเมืองปากแพรก

ปากแพรก เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นประเภทเทศบาลเมืองที่ครอบคลุมพื้นที่หมู่ที่ 1–13 ของตำบลปากแพรก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองกาญจนบุรี) อำเภอเมืองกาญจนบุรี จังหวัดกาญจนบุรี พ.ศ. 2480 ได้เปลี่ยนเขตเทศบาลเมืองกาญจนบุรี ทำให้พื้นที่หมู่ 10–12 ตำบลบ้านเหนือ กับหมู่ที่ 3–5, 7–8 ตำบลบ้านใต้ ออกมาอยู่นอกเขตเทศบาล จึงรวมทั้ง 8 หมู่บ้าน ตั้งเป็น ตำบลปากแพรก ในปี พ.ศ. 2481

เทศบาลเมืองปากแพรก
เทศบาลเมือง
แม่น้ำแควใหญ่กับแม่น้ำแควน้อย บรรจบกันที่หมู่บ้านลิ้นช้าง ตำบลปากแพรก เป็นแม่น้ำแม่กลอง
ทม.ปากแพรก
พิกัด: 14°02′18.1″N 99°32′47.3″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	กาญจนบุรี
อำเภอ	เมืองกาญจนบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	47.80 ตร.กม. (18.46 ตร.ไมล์)
ประชากร  (เดือนมีนาคม 2567)
• ทั้งหมด	28,540 คน
• ความหนาแน่น	597.07 คน/ตร.กม. (1,546.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัส อปท.	04710107
ที่อยู่ สำนักงาน	เลขที่ 10 หมู่ 10 ถนนกาญจนบุรี-สังขละบุรี ตำบลปากแพรก อำเภอเมืองกาญจนบุรี จังหวัดกาญจนบุรี 71000
เว็บไซต์	www.pakpraek.com
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

พ.ศ. 2517 ตำบลปากแพรกทั้งตำบลได้จัดตั้งขึ้นเป็น สภาตำบลปากแพรก ก่อนที่จะมีการเปลี่ยนเขตเทศบาลเมืองกาญจนบุรี โดยแบ่งพื้นที่บางส่วนของหมู่บ้านเขาตอง บ้านลุ่มดงกระเบา บ้านหัวนา บ้านพุรางนิมิต บ้านลิ้นช้าง บ้านวังสารภี และบ้านห้วยน้ำใส บริเวณเขตทางรถไฟสายน้ำตกฝั่งตะวันตก และเขตทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 324 สายกาญจนบุรี–อู่ทอง ของสภาตำบลปากแพรก ไปรวมกับเทศบาลเมืองกาญจนบุรี และจัดตั้งสภาตำบลปากแพรก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองกาญจนบุรี) เป็นองค์การบริหารส่วนตำบล ในปี พ.ศ. 2539

พ.ศ. 2550 เขตองค์การบริหารส่วนตำบลปากแพรก มีพื้นที่ 47.8 ตารางกิโลเมตร ประชากร 23,448 คน และ 9,418 ครัวเรือน มีความเหมาะสมที่จัดตั้งเป็นเทศบาลตำบล จึงจัดตั้งเป็น เทศบาลตำบลปากแพรก ในปี พ.ศ. 2551 และในปี พ.ศ. 2552 เห็นชอบให้ปรับขนาดเทศบาลตำบลปากแพรก เป็นเทศบาลตำบลขนาดกลาง

พ.ศ. 2562 เขตเทศบาลตำบลปากแพรก มีพื้นที่ 47.8 ตารางกิโลเมตร ประชากร 27,050 คน และ 15,403 ครัวเรือน มีรายได้พอแก่การปฏิบัติหน้าที่อันต้องทำตามที่กฎหมายกำหนดไว้ และมีลักษณะเป็นชุมชนที่รองรัับความเจริญเติบโตของเทศบาลเมืองกาญจนบุรี โดยมีหมู่บ้านจัดสรรในพื้นที่ 47 โครงการ ห้างสรรพสินค้าส่วนกลาง โรงงาน จึงจัดตั้งเทศบาลตำบลปากแพรก เป็นเทศบาลเมืองปากแพรก ในวันที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2563 โดยเป็นเทศบาลเมืองลำดับที่ 3 ของจังหวัดต่อจากเทศบาลเมืองกาญจนบุรี และเทศบาลเมืองท่าเรือพระแท่น

พื้นที่เทศบาลเมืองปากแพรก แบ่งพื้นที่ออกเป็น 3 ส่วน เนื่องจากมีลักษณะพื้นที่ตัดขาดจากกัน โดยพื้นที่ส่วนที่ 1 เป็นพื้นที่หมู่บ้านลิ้นช้าง มีพื้นที่เทศบาลเมืองกาญจนบุรี แม่น้ำแควใหญ่ และแม่น้ำแควน้อยกั้นพื้นที่ มีประชากร 881 คน พื้นที่ส่วนที่ 2 เป็นพื้นที่หมู่บ้านเขาแหลม และหมู่บ้านลุ่มดงกระเบา มีพื้นที่เทศบาลเมืองกาญจนบุรีกั้นพื้นที่ มีประชากร 2,666 คน กับพื้นที่ส่วนที่ 3 เป็นพื้นที่หมู่บ้านทุ่งนา บ้านวังสารภี บ้านหัวนา บ้านป่ายุบ บ้านเขาเม็งอมรเมศร์ บ้านห้วยน้ำใส บ้านหัวเขา บ้านหัวนาล่าง บ้านพุรางนิมิต บ้านเขาเม็งพัฒนา มีพื้นที่เทศบาลเมืองกาญจนบุรีกั้นพื้นที่ มีประชากร 24,993 คน