อำเภอโนนนารายณ์

อำเภอในจังหวัดสุรินทร์ ประเทศไทย

โนนนารายณ์ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสุรินทร์

อำเภอโนนนารายณ์
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Non Narai
คำขวัญ: 
ปราสาทขุมดินคู่เมือง
ลือเลื่องซิ่นไหม
บุญบั้งไฟประเพณี
เกษตรอินทรีย์วิถีชน
มิ่งมงคลเจ้าแม่โนนนารายณ์
แผนที่จังหวัดสุรินทร์ เน้นอำเภอโนนนารายณ์
แผนที่จังหวัดสุรินทร์ เน้นอำเภอโนนนารายณ์
พิกัด: 15°14′18″N 103°54′47″E / 15.23833°N 103.91306°E / 15.23833; 103.91306
ประเทศ ไทย
จังหวัดสุรินทร์
พื้นที่
 • ทั้งหมด161.4 ตร.กม. (62.3 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2566)
 • ทั้งหมด34,665 คน
 • ความหนาแน่น214.17 คน/ตร.กม. (554.7 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 32130
รหัสภูมิศาสตร์3217
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอโนนนารายณ์ เลขที่ 88 หมู่ที่ 6 ตำบลหนองหลวง อำเภอโนนนารายณ์ จังหวัดสุรินทร์ 32130
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต แก้

อำเภอโนนนารายณ์มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้

ประวัติ แก้

ท้องที่อำเภอโนนนารายณ์เดิมเป็นส่วนหนึ่งของตำบลโนน และตำบลเบิด อำเภอรัตนบุรี ทางราชการได้เห็นว่าพื้นที่ทางด้านทิศใต้ของอำเภอรัตนบุรีมีพื้นที่กว้างขวาง จึงเริ่มแบ่งเขตการปกครองโดยตั้งตำบลหนองหลวง แยกออกจากบางส่วนของตำบลโนนและตำบลเบิด ในปี พ.ศ. 2492[1] และในปี พ.ศ. 2496 ได้แยกพื้นที่ 11 หมู่บ้านของตำบลโนน ตั้งเป็นตำบลหนองเทพ[2] ในปี พ.ศ. 2510 ได้แยกพื้นที่ 9 หมู่บ้านของตำบลเบิด ตั้งเป็นตำบลระเวียง[3] และมีการแบ่งพื้นที่หมู่ 7–12 และหมู่ 15–16 รวม 8 หมู่บ้านของตำบลหนองหลวง ตั้งเป็นตำบลคำผง ในปี พ.ศ. 2538[4]

เมื่อปี พ.ศ. 2539 นายอำเภอรัตนบุรี ร่วมกับกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน และราษฎรพื้นที่ 5 ตำบล ได้พิจารณาว่าสภาพทางภูมิศาสตร์ ลักษณะความเป็นอยู่ การประกอบอาชีพ แนวโน้มมีความเจริญในอนาคต และความเห็นชอบของคณะกรรมการหมู่บ้าน สภาตำบล หัวหน้าส่วนราชการประจำอำเภอ จังหวัด สภาจังหวัด สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร กระทรวงมหาดไทย จึงได้ประกาศเขตท้องที่อำเภอรัตนบุรีแยกพื้นที่ตำบลโนน ตำบลหนองหลวง ตำบลหนองเทพ ตำบลระเวียง และตำบลคำผง ตั้งขึ้นเป็น กิ่งอำเภอโนนนารายณ์ ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2540 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม ปีเดียวกัน[5] ต่อมาในวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550 ได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะขึ้นเป็น อำเภอโนนนารายณ์ โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 8 กันยายน ปีเดียวกัน[6] เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพการบริหารงานของหน่วยบริหารราชการส่วนภูมิภาค ถือเป็นโครงการเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 5 ธันวาคม พ.ศ. 2550 และกลายเป็นอำเภอลำดับที่ 17 ของจังหวัดสุรินทร์

ทั้งนี้ บริเวณที่ว่าการอำเภอโนนนารายณ์ในปัจจุบันนี้ ได้รับการเล่าขานมาว่า ราวปี พ.ศ. 2310 ย่าสอน น้องสาวพระศรีนครเตาท้าวเธอ เจ้าเมืองรัตนบุรี ได้ตั้งชุมชนหมู่บ้านหนึ่งขึ้นในสถานที่ดังกล่าว ดังที่ปรากฏหลักฐานของความเชื่อเป็น “ศาลเจ้าแม่โนนนารายณ์” ซึ่งตั้งอยู่บริเวณเยื้องที่ว่าการอำเภอโนนนารายณ์

จนเวลาผ่านมาถึงราวปี พ.ศ. 2420-2430 เกิดโรคห่าหรือโรคหน้าลาย ซึ่งเรียกตามชื่อในสมัยก่อน ทำให้คนเสียชีวิตจำนวนมาก (บ้างก็ว่า มีกลุ่มอันธพาลที่เรียกกันว่า “ไทยบี” สร้างความเดือดร้อนในหมู่บ้าน) จึงมีการอพยพผู้คนออกจากบริเวณดังกล่าว ไปตั้งชุมชนหมู่บ้านอยู่ในที่ต่างๆ โดยรอบหลายแห่ง ทั้งนี้ ภูมิประเทศบริเวณนั้นมีลักษณะเป็นโนน จึงเรียกบริเวณดังกล่าวว่า โนนหน้าลาย บางส่วนเรียกออกเสียงว่า บ้านเก่านาลาย จึงอาจเป็นสาเหตุหนึ่งของการตั้งชื่ออำเภอเลียนเสียงดังกล่าว และปรับใหม่จาก “หน้าลาย” หรือ “นาลาย” เป็น “นารายณ์” ซึ่งเป็นนามที่เรียก “พระนารายณ์” เพื่อความเป็นสิริมงคล จึงได้ชื่อ “โนนนารายณ์”  เป็นนามของอำเภอจนถึงทุกวันนี้

การแบ่งเขตการปกครอง แก้

การปกครองส่วนภูมิภาค แก้

อำเภอโนนนารายณ์แบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 5 ตำบล 68 หมู่บ้าน ได้แก่

1. หนองหลวง (Nong Luang) 8 หมู่บ้าน
2. คำผง (Kham Phong) 12 หมู่บ้าน
3. โนน (Non) 15 หมู่บ้าน
4. ระเวียง (Rawiang) 13 หมู่บ้าน
5. หนองเทพ (Nong Thep) 20 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น แก้

ท้องที่อำเภอโนนนารายณ์ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 5 แห่ง ได้แก่

  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหลวงทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลคำผง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคำผงทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลโนน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลระเวียง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลระเวียงทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองเทพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองเทพทั้งตำบล

อ้างอิง แก้

  1. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอรัตนบุรี และกิ่งอำเภอชุมพลบุรี อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 66 (30 ง): 2338–2341. วันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2492
  2. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอรัตนบุรี และอำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 70 (74 ง): 4926–4934. วันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2496
  3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอสังขะ และอำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (31 ง): 1179–1185. วันที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2510
  4. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอปราสาทและอำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (90 ง): 12–20. วันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2538
  5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์ ตั้งเป็นกิ่งอำเภอโนนนารายณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 114 (พิเศษ 51 ง): 20. วันที่ 25 มิถุนายน พ.ศ. 2540
  6. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอฆ้องชัย...และอำเภอเหล่าเสือโก้ก พ.ศ. ๒๕๕๐" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 124 (46 ก): 14–21. วันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550