อำเภอท้ายเหมือง

ท้ายเหมือง เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดพังงา ชื่ออำเภอน่าจะมาจากการประกอบอาชีพร่อนหาแร่ตามท้ายรางเหมืองแร่ของประชาชน  ซึ่งในขณะที่เข้ามาร่อนหาแร่นั้นจะพูดกันว่าร่อนแร่ท้ายเหมือง ครั้นนานเข้าคำว่าร่อนแร่หายไปเหลือเรียกสั้น ๆ ว่า "ท้ายเหมือง"

อำเภอท้ายเหมือง
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Thai Mueang
หาดท้ายเหมือง
คำขวัญ:  ท่าเรือทับละมุ น้ำพุร้อนบ่อดาน อุทยานเขาลำปี ประเพณีปล่อยเต่า เที่ยวชมเขาหน้ายักษ์ พักผ่อนริมหาดทราย
แผนที่จังหวัดพังงา เน้นอำเภอท้ายเหมือง
พิกัด: 8°24′0″N 98°15′42″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	พังงา
พื้นที่
• ทั้งหมด	611.8 ตร.กม. (236.2 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	48,687 คน
• ความหนาแน่น	79.58 คน/ตร.กม. (206.1 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	82120
รหัสภูมิศาสตร์	8208
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอท้ายเหมือง ถนนเพชรเกษม ตำบลท้ายเหมือง อำเภอท้ายเหมือง จังหวัดพังงา 82120
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

ฐานทัพเรือพังงา

อำเภอท้ายเหมืองเดิมที่ตั้งของอำเภอท้ายเหมืองเป็นพื้นที่ป่า  มีต้นไม้ใหญ่น้อยขึ้นกระจัดกระจายไปทั่วบริเวณ  แต่เนื่องด้วยพื้นที่แห่งนี้อุดมสมบรูณ์ไปด้วยแร่ดีบุก  จึงมีผู้คนเข้ามาบุกเบิกทำกิจการเหมืองแร่บริเวณนี้กันมากมาย  จากการทำกิจการเหมืองแร่นี้เองประชาชนได้พากันเข้ามาร่อน หาแร่บริเวณท้ายรางของเหมืองโดยมาปลูกเพิงเล็ก ๆ  อาศัยหลับนอนเพื่อร่อนหาแร่  เรียกกันว่า  ร่อนแร่ท้ายเหมือง  ครั้นนานเข้าประชาชนจากท้องถิ่นอื่นก็เริ่มอพยพเข้ามาร่อนหาแร่กันมากขึ้น มีการทำธุรกิจการค้าเกิดขึ้นชุมชนที่เดิมมีขนาดเล็ก ก็ขยับขยายกลายเป็นชุมชนขนาดใหญ่  ทางราชการจึงตั้งชุมชนแห่งนี้เป็นตำบล  ชื่อตำบลท้ายเหมือง  ตามคำเรียกขานของชาวบ้าน  และต่อมาตำบลท้ายเหมืองมีความเจริญขึ้นอย่างแต่เนื่องทางราชการจึงยกฐานะขึ้นเป็น  "กิ่งอำเภอท้ายเหมือง" ในปี  2451  โดยขึ้นกับอำเภอทุ่งมะพร้าว  ครั้นนานเข้าประชาชนได้มาติดต่อราชาการกับกิ่งอำเภอท้ายเหมืองมากขึ้น  ทางราชการพิจารณาเห็นว่าถ้าจะตั้งอำเภออยู่ที่ทุ่งมะพร้าวตามเดิมคงไม่เหมาะสม  จึงได้ยกฐานะกิ่งอำเภอขึ้นเป็นอำเภอชื่อ  "อำเภอท้ายเหมือง"  ในปี  พ.ศ.  2453  และลดฐานะอำเภอทุ่งมะพร้าวลงเป็น  "กิ่งอำเภอ" ต่อมาได้มีการสร้างถนนสายตะกั่วป่า - ท่านุ่น ขึ้น การคมนาคมระหว่างอำเภอท้ายเหมืองกับกิ่งอำเภอทุ่งมะพร้าวมีความสะดวกรวดเร็วขึ้น ทางราชการจึงยุบกิ่งอำเภอทุ่งมะพร้าวเป็นตำบลชื่อ "ตำบลทุ่งมะพร้าว" ขึ้นอยู่ในเขตปกครองของอำเภอท้ายเหมืองจนถึงปัจจุบัน

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอท้ายเหมืองตั้งอยู่ทางทิศของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอตะกั่วป่าและอำเภอกะปง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองพังงาและอำเภอตะกั่วทุ่ง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอตะกั่วทุ่ง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับทะเลอันดามัน

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอท้ายเหมืองแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 6 ตำบล 49 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)	แผนที่
1.	ท้ายเหมือง	Thai Mueang	9	10,799
2.	นาเตย	Na Toei	9	9,382
3.	บางทอง	Bang Thong	7	5,258
4.	ทุ่งมะพร้าว	Thung Maphrao	11	9,707
5.	ลำภี	Lam Phi	7	5,103
6.	ลำแก่น	Lam Kaen	6	8,194

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอท้ายเหมืองประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 7 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลท้ายเหมือง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท้ายเหมือง
• เทศบาลตำบลลำแก่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำแก่นทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท้ายเหมือง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท้ายเหมือง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลท้ายเหมือง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลนาเตย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาเตยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางทองทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งมะพร้าว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งมะพร้าวทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลลำภี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำภีทั้งตำบล

แหล่งข้อมูลอื่น

• http://www.phangnga.go.th/district/taimuang.htm เก็บถาวร 2006-10-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• เว็บไซต์แนะนำการท่องเที่ยวจังหวัดพังงา จัดทำโดยผู้ที่มีความสนใจจังหวัดพังงา เก็บถาวร 2017-01-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน