หฺวาหยางกั๋วจื้อ
หฺวาหยางกั๋วจื้อ หรือ พงศาวดารหฺวาหยาง (จีนตัวเต็ม: 華陽國志; จีนตัวย่อ: 华阳国志; แปลตรงตัว: "บันทึกแห่งดินแดนทางใต้ของเขาหฺวา") เป็นอักขรานุกรมภูมิศาสตร์เกี่ยวกับภูมิภาคของจีนที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังหลงเหลืออยู่ รวบรวมโดยฉาง ฉฺวี (常璩) ในยุคราชวงศ์จิ้น ประกอบด้วยตัวอักษรประมาณ 110,000 ตัว เนื้อหาประกอบด้วยประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ และชีวประวัติบุคคลในภูมิภาคเสฉวน[1] เผย์ ซงจือ (裴松之) นักประวัติศาสตร์ในยุคราชวงศ์หลิวซ่งได้นำเนื้อหาในหฺวาหยางกั้วจื้อมาใช้ในอรรถาธิบายของจดหมายเหตุสามก๊ก หลี่ เสียน (李賢) เจ้าชายในยุคราชวงศ์ถังก็นำเนื้อหามาใช้ในการเขียนคำวิจารณ์ของโฮ่วฮั่นชู
หง เลี่ยงจี๋ (洪亮吉) กล่าวว่าหฺวาหยางกั๋วจื้อเป็นหนึ่งในอักขรานุกรมภูมิศาสตร์จีนที่เก่าแก่ที่สุดร่วมกับเยฺว่เจฺว๋ชู
เนื้อหา
แก้หฺวาหยางกั้วจื้อมีเนื้อหา 12 บท สี่บทแรกเกี่ยวประวัติศาสตร์และคำอธิบายเรื่องการเมืองโบราณของภูมิภาค ส่วนบทถัด ๆ ไปเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ตามลำดับเวลาของภูมิภาคตั้งแต่ยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออกจนถึงยุคเฉิง-ฮั่น โดยบทท้าย ๆ มีเนื้อหาครอบคลุมชีวประวัติของบุรุษและสตรีที่มีชื่อเสียงในพื้นที่
| # | หัวข้อ | คำแปล | หมายเหตุ |
|---|---|---|---|
| เล่มที่ 1 | 巴志 | บันทึกเกี่ยวกับรัฐปา (巴) | |
| เล่มที่ 2 | 漢中志 | บันทึกเกี่ยวกับฮันต๋ง (漢中 ฮั่นจง) | |
| เล่มที่ 3 | 蜀志 | บันทึกเกี่ยวกับรัฐจ๊ก (蜀 ฉู่) | |
| เล่มที่ 4 | 南中志 | บันทึกเกี่ยวกับหนานจง (南中) | หนานจงเรียกได้อีกชื่อว่าหนิงโจว (寧州) หรือมณฑลหนิง |
| เล่มที่ 5 | 公孫劉二牧志 | ชีวประวัติกองซุน (公孫 กงซุน) และสองเจ้ามณฑลสกุลเล่า (劉 หลิว) | กองซุนสุด (公孫述 กงซุน ชู่), เล่าเอี๋ยน (劉焉 หลิว เยียน), เล่าเจี้ยง (劉璋 หลิว จาง) |
| เล่มที่ 6 | 劉先主志 | ชีวประวัติเจ้านายสกุลเล่าองค์แรก | เล่าปี่ (劉備 หลิว เป้ย์) |
| เล่มที่ 7 | 劉後主志 | ชีวประวัติเจ้านายสกุลเล่าองค์หลัง | เล่าเสี้ยน (劉禪 หลิว ฉาน) |
| เล่มที่ 8 | 大同志 | บันทึกเกี่ยวกับเอกภาพอันยิ่งใหญ่ | บันทึกเหตุการณ์ในช่วงปลายยุคสามก๊กและต้นยุคราชวงศ์จิ้น |
| เล่มที่ 9 | 李特雄期壽勢志 | ชีวประวัติหลี่ เท่อ, หลี่ สฺยง, หลี่ ชี, หลี่ โช่ว และหลี่ ชื่อ | หลี่ เท่อ (李特), หลี่ สฺยง (李雄), หลี่ ชี (李期), หลี่ โช่ว (李壽), หลี่ ชื่อ (李勢) |
| เล่มที่ 10 | 先賢士女總讚論 | อภิปรายโดยภาพรวมเกี่ยวกับบุรุษสตรีตัวอย่างผู้ทรงคุณค่าในสมัยก่อน | บุคคลที่มีชื่อเสียงบางคนที่มีชีวิตก่อนยุคราชวงศ์จิ้น |
| เล่มที่ 11 | 後賢志 | ชีวประวัติผู้ทรงคุณค่าในสมัยหลัง | บุคคลที่มีชื่อเสียงบางคนที่มีชีวิตในยุคราชวงศ์จิ้น |
| เล่มที่ 12 | 序志 | ภาคผนวก | บุรุษและสตรีที่มีชื่อเสียงบางคนจากมณฑลเอ๊กจิ๋ว (益州 อี้โจว), เลียงจิ๋ว (涼州 เหลียงโจว) และหนิงโจว ที่มีชีวิตในยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันตก |
อ้างอิง
แก้- ↑ Theobald, Ulrich. "Huayang guo zhi 華陽國志". Chinaknowledge.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้
- หฺวาหยางกั๋วจื้อ ที่ archive.org: เล่มที่ 1-3, เล่มที่ 4-6, เล่มที่ 7-9, เล่มที่ 10, เล่มที่ 11-12 (ในภาษาจีน)
- 華陽國志:十二卷 ที่กูเกิลหนังสือ