หวอ เงวียน ซ้าป

หวอ เงวียน ซ้าป หรือที่คนไทยรู้จักกันในชื่อ โวเหงียนเกี๊ยบ (เวียดนาม: Võ Nguyên Giáp; 25 สิงหาคม พ.ศ. 2454 - 4 ตุลาคม พ.ศ. 2556) เป็นนายทหารนอกราชการสังกัดกองทัพประชาชนเวียดนามและนักการเมือง เขาเป็นผู้บัญชาการหลักสงครามใหญ่ 2 ครั้ง คือ สงครามอินโดจีนครั้งที่หนึ่ง (พ.ศ. 2489-2497) และสงครามเวียดนาม (อีกนัยหนึ่งคือสงครามอินโดจีนครั้งที่ 2, พ.ศ. 2503-2518) และมีส่วนร่วมในยุทธการครั้งสำคัญในประวัติศาสตร์อันได้แก่ยุทธการที่หลั่งเซิน (พ.ศ. 2493) ยุทธการที่ฮหว่าบิ่ญ (พ.ศ. 2494-2495) ยุทธการที่เดียนเบียนฟู (1954) การรุกวันตรุษญวน (พ.ศ. 2511) การรุกวันอีสเตอร์ (ในเวียดนามเรียกชื่อว่า "การรุกเหงียนเว้", พ.ศ. 2515) การทัพโฮจิมินห์ (พ.ศ. 2518) และ สงครามจีน-เวียดนาม (พ.ศ. 2522) นอกจากนี้ย้าบยังเป็นนักหนังสือพิมพ์ รัฐมนตรีมหาดไทยในรัฐบาลเวียดมินห์ของโฮจิมินห์ ผู้บัญชาการทหารของเวียดมินห์ ผู้บัญชาการกองทัพประชาชนเวียดนาม รัฐมนตรีกลาโหม และรับตำแหน่งในคณะกรมการเมือง (โปลิตบูโร) ของพรรคแรงงานเวียดนาม (พรรคลาวด่ง) อีกด้วย

หวอ เงวียน ซ้าป
25 สิงหาคม ค.ศ. 1911(1911-08-25) – 4 ตุลาคม ค.ศ. 2013 (102 ปี)
หวอ เงวียน ซ้าป ในปี ค.ศ. 2008
เกิดที่	จังหวัดกว๋างบิ่ญ อินโดจีนฝรั่งเศส
อนิจกรรมที่	กรุงฮานอย, เวียดนาม
เหล่าทัพ	กองทัพประชาชนเวียดนาม
ปีปฏิบัติงาน	1944–1991
ยศสูงสุด	พลเอกทหารบก
รับใช้	เวียดนาม
บัญชาการ	เวียดมินห์ กองทัพประชาชนเวียดนาม
การยุทธ	สงครามโลกครั้งที่สอง สงครามอินโดจีนครั้งที่หนึ่ง สงครามเวียดนาม การรุกตรุษญวน การรุกอีสเตอร์ การพิชิตกรุงไซ่ง่อน
บำเหน็จ	อิสริยาภรณ์ดาวทอง อิสริยาภรณ์โฮจิมินห์ (2 ครั้ง)

หวอ เงวียน ซ้าป
ชื่อภาษาเวียดนาม
ภาษาเวียดนาม	Võ Nguyên Giáp
ฮ้าน-โนม	武元甲

ซ้าปเป็นผู้บัญชาการทหารที่โดดเด่นที่สุดที่อยู่เคียงข้างประธานาธิบดีโฮจิมินห์ในช่วงสงคราม และรับผิดชอบในการนำปฏิบัติการต่างๆ ที่สำคัญมาโดยตลอดจนกระทั่งสงครามยุติ นอกจากนี้ซ้าปยังเป็นที่จดจำว่ามีชีวิตอยู่ยืนยาวยิ่งกว่าประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาซึ่งเป็นคู่สงครามทุกคน และเป็นนายทหารระดับสูงที่โดดเด่นที่สุดในช่วงสงครามเวียดนามซึ่งได้รับการยอมรับจากทั้งสองฝ่าย

ประวัติ

ซ้าบเกิดที่จังหวัดกว๋างบิ่ญทางเหนือของเว้ เขาเคยถูกฝรั่งเศสจับกุมใน พ.ศ. 2473 เพราะเป็นแกนนำในการประท้วงของนักศึกษา ซ้าปจบการศึกษาทางด้านกฎหมายจากมหาวิทยาลัยฮานอยเมื่อ พ.ศ. 2480 และได้เข้าร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์ของโฮจิมินห์ หลังจากที่เขาหนีการจับกุมของตำรวจไปยังภาคใต้ของจีนเมื่อ พ.ศ. 2482 ส่วนบุตรและภรรยาของเขาถูกจับขังจนเสียชีวิตในคุก

ใน พ.ศ. 2484 ซ้าบกลับมายังเวียดนามในฐานะที่ปรึกษาของโฮจิมินห์และเป็นผู้ร้วมก่อตั้งเวียดมินห์ เพื่อต่อต้านการปกครองของฝรั่งเศส เมื่อประกาศจัดตั้งสาธารณรัฐประชาธิปไตยเวียดนามเมื่อเดือนกันยายน พ.ศ. 2488 ซ้าบได้เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยและผู้บัญชาการทหารสูงสุด และเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมเมื่อ พ.ศ. 2491 และเป็นผู้บัญชาการฝ่ายทหารในยุทธการที่เดียนเบียนฟูเมื่อ พ.ศ. 2497 จนได้รับชัยชนะ

หลังจากการแบ่งแยกเวียดนามและจัดตั้งรัฐบาลเวียดนามเหนือ ซ้าบยังเป็นผู้นำกองทัพอย่างต่อเนื่องในการสู้รบกับเวียดนามใต้จนรวมชาติสำเร็จใน พ.ศ. 2518 ซ้าบลาออกจากตำแหน่งผู้บัญชาการทหารสูงสุดใน พ.ศ. 2519 และถูกปลดจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมใน พ.ศ. 2523 และลาออกจากคณะกรรมการเมืองใน พ.ศ. 2525 ซึ่งสันนิษฐานว่ามาจากการที่เขามีจุดยืนคัดค้านการรุกรานกัมพูชา หลังจากนั้น เขาได้กลายเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการประสานทางการทูตกับจีนและสหรัฐอเมริกา

หวอ เงวียน ซ้าป เสียชีวิตในวันที่ 4 ตุลาคม พ.ศ. 2556 สิริอายุได้ 102 ปี ศพถูกนำกลับไปฝังที่จังหวัดกว๋างบิ่ญ บ้านเกิด หวอ เงวียน ซ้าป ได้ชื่อว่าเป็นวีรบุรุษอีกคนหนึ่งของเวียดนาม โดยเป็นที่เคารพนับถือของชาวเวียดนามเป็นอันดับสองรองจากโฮจิมินห์

อ้างอิง

• ไมเคิล ลีเฟอร์. พจนานุกรมการเมืองสมัยใหม่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้. กทม. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. 2548.

แหล่งข้อมูลอื่น

• บทสัมภาษณ์จาก CNN เก็บถาวร 2000-09-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ประวัติของหวอ เงวียน ซ้าป เก็บถาวร 2010-05-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ข้อมูลเกี่ยวกับเวียตมินห์
• General Vo Nguyen Giap - Asian Hero เก็บถาวร 2006-11-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• บทสัมภาษณ์จาก PBS
• Bibliography: Writings of Vo Nguyen Giap, and Books about Him
• Vo Nguyen Giap on Britannica
• General History
• Vietnam's General Vo Nguyen Giap dies