หน่วยอนุพัทธ์เอสไอ

หน่วยอนุพัทธ์เอสไอ (อังกฤษ: SI derived Units)[1] คือหน่วยที่เกิดจากการรวมกันของหน่วยฐานเอสไอโดยการคูณหรือหาร เพื่อใช้ในเรื่องการวัดและการแสดงปริมาณต่างๆ ซึ่งหน่วยอนุพันธ์สามารถมีได้มากมายไม่จำกัด เนื่องจากปริมาณต่างๆในโลกนี้ที่คนเราอยากรู้ก็ไม่สามารถจำกัดได้ เพียงแต่เลือกหน่วยพื้นฐานมาประกอบเข้าด้วยกันให้ถูกต้อง

หน่วยประกอบของหน่วยเอสไอ

แก้

ก่อนหน้าปีพ.ศ. 2538 ระบบหน่วยวัดระหว่างประเทศเคยจัดหน่วยเรเดียนและสเตอเรเดียน ไว้เป็นหน่วยประกอบของหน่วยเอสไอ (อังกฤษ: Supplementary units) แต่ได้ถูกยกเลิกไปภายหลังและถูกรวมเข้ากับหน่วยอนุพัทธ์เป็นหน่วยที่ไม่มีไดเมนชัน ซึ่งเมื่อลดรูปอย่างต่ำดูแล้วพบว่าไม่มีหน่วยฐานมาเกี่ยวข้อง

หน่วยอนุพันธ์ที่มีชื่อเฉพาะ

แก้

หน่วยฐานสามารถรวมกันเป็นหน่วยอนุพัทธ์ได้เพื่อใช้วัดและการแสดงปริมาณอื่นๆ นอกเหนือจากปริมาณฐาน นอกจากหน่วยเรเดียนและสตีเรเดียนแล้ว ยังมีหน่วยอื่นๆ ที่มีชื่อหน่วยเฉพาะซึ่งส่วนมากเกิดจากนักวิทยาศาสตร์ที่ค้นพบ

หน่วยอนุพัทธ์เอสไอที่มีชื่อเฉพาะ
ชื่อหน่วย สัญลักษณ์ ปริมาณ การแสดงออกในรูปหน่วยฐาน
เฮิรตซ์ Hz ความถี่ s−1
เรเดียน rad มุม m·m−1 (ไม่มีไดเมนชัน)
สเตอเรเดียน sr มุมตัน m2·m−2 (ไม่มีไดเมนชัน)
นิวตัน N แรง kg m s −2
จูล J พลังงาน N m = kg m2 s−2
วัตต์ W กำลัง J/s = kg m2 s−3
ปาสคาล Pa ความดัน N/m2 = kg m −1 s−2
ลูเมน lm ฟลักซ์ส่องสว่าง cd sr = cd
ลักซ์ lx ความสว่าง cd sr m−2
คูลอมบ์ C ประจุไฟฟ้า A s
โวลต์ V ความต่างศักย์ J/C = kg m2 A−1 s−3
โอห์ม Ω ความต้านทานไฟฟ้า V/A = kg m2 A−2 s−3
ฟารัด F ความจุไฟฟ้า Ω−1 s = A2 s4 kg−1 m−2
เวเบอร์ Wb ฟลักซ์แม่เหล็ก kg m2 s−2 A−1
เทสลา T ความหนาแน่นฟลักซ์แม่เหล็ก Wb/m2 = kg s−2 A−1
เฮนรี H ความเหนี่ยวนำไฟฟ้า Ω s = kg m2 A−2 s−2
ซีเมนส์ S ความนำ Ω−1 = kg−1 m−2 A2 s3
เบ็กแรล Bq กันมันตภาพรังสี s−1
เกรย์ Gy ขนาดกำหนดของการดูดกลืนรังสี J/kg = m2 s−2
ซีเวิร์ต Sv ขนาดกำหนดของกัมมันตภาพรังสี J/kg = m2 s−2
องศาเซลเซียส °C อุณหภูมิอุณหพลวัต K − 273.15
คาทัล kat อำนาจการเร่งปฏิกิริยา mol/s = s−1·mol

สำหรับหน่วยอื่นๆ เช่นลิตร ไม่ใช่หน่วยเอสไอโดยตรง แต่เป็นหน่วยที่ยอมรับให้ใช้กับระบบเอสไอ

ดูเพิ่ม

แก้

อ้างอิง

แก้
  1. ไผ่ ทิมาศาสตร์ (12 Jun 2017). "การวัดและหน่วยวัด". คลังความรู้ SciMath. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ. สืบค้นเมื่อ 1 Jun 2019.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)