รอยไถ

รอยไถ เป็นผลงานประพันธ์อมตะนิยาย อีกเรื่องหนึ่งของ ไม้ เมืองเดิม ที่มีชื่อเสียงหลายเรื่อง ได้แก่ แผลเก่า, บางระจัน, แสนแสบ, ขุนศึก ซึ่งเป็นเรื่องราวความรักของลือและบัวเผื่อนหนุ่มสาวแห่งทุ่งสอง นำมาสร้างเป็นภาพยนตร์และละครโทรทัศน์มาแล้วหลายครั้ง สร้างเป็นภาพยนตร์ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2493 กำกับโดย สด ศรีบูรพารมย์ ต่อมานำกลับมาสร้างภาพยนตร์อีกครั้งในปี พ.ศ. 2503, พ.ศ. 2522 และ พ.ศ. 2532

รอยไถ
ผู้ประพันธ์	ไม้ เมืองเดิม
ประเทศ	ไทย
ภาษา	ไทย
ประเภท	ชีวิต, โศกนาฏกรรม
วันที่พิมพ์	พ.ศ. 247?
ชนิดสื่อ	สิ่งพิมพ์

เนื้อเรื่อง

เรื่องราวของลือ ชาวนาหนุ่มผู้ไม่เคยก้มหัวให้ใครในทุ่งบางเขน ลือรักชอบพอกับบัวเผื่อน สาวสวยประจำท้องทุ่ง ซึ่งเป็นที่หมายปองของอ่อน นักเลงใหญ่ผู้ร่ำรวย แม้บัวเผื่อนจะอาศัยอยู่กินกับลือจนมีลูกด้วยกัน แต่อ่อนก็ยังหวังได้ตัวเธอมาครองอยู่เสมอ ด้วยความสนับสนุนจากแม่ของบัวเผื่อน มีเพียงบัวผัน น้องสาวของบัวเผื่อนเท่านั้นที่คอยเป็นกำลังใจให้ลือ

ภาพยนตร์

• ในปี พ.ศ. 2493 เป็นภาพยนตร์ฟิล์ม 16 มม. ขาวดำ พากย์สด สร้างโดย กรุงเทพภาพยนตร์ กำกับโดย สด ศรีบูรพารมย์ นำแสดงโดย คำรณ สัมบุณณานนท์, สมชาย ตัณฑกำเนิด, พรพรรณ วรรณมาศ เข้าฉายครั้งแรกเมื่อวันที่ 2 มีนาคม 2493 ที่โรงหนังศาลาเฉลิมบุรี

• ในปี พ.ศ. 2503 เป็นภาพยนตร์ฟิล์ม 16 มม.สี พากย์สด สร้างโดย พิษณุภาพยนตร์ กำกับโดย สด ศรีบูรพารมย์ นำแสดงโดย วิไลวรรณ วัฒนพานิช, อาคม มกรานนท์, ลักษมี ทวีสิน, สมศรี อรรถจินดา, สังเวียน หาญบุญตรง, เมืองเริง ปัทมินทร์ เข้าฉายครั้งแรกเมื่อวันที่ 22 ธันวาคม 2503 ที่โรงหนังเอ็มไพร์

• ในปี พ.ศ. 2522 เป็นภาพยนตร์ฟิล์ม 35 มม.สี สร้างโดย สหมงคลฟิล์ม โดย พิมพ์ประไพ กลัสนิมิ เป็นผู้ดำเนินงานสร้าง กำกับโดย เนรมิต และ ส.อาสนจินดา นำแสดงโดย สรพงศ์ ชาตรี, นันทนา เงากระจ่าง, วาสนา สิทธิเวช, ยุวธิดา ผลประเสริฐ, สมภพ เบญจาธิกุล, ส.อาสนจินดา, สุพรรณ บูรณะพิมพ์, สมพล กงสุวรรณ ออกฉายเมื่อ 6 กันยายน พ.ศ. 2522 ที่โรงหนังโคลีเซี่ยม-พาราเมาท์-อินทรา

• ในปี พ.ศ. 2532 เป็นภาพยนตร์ฟิล์ม 35 มม.สี สร้างโดย ไพโรจน์ ใจสิงห์ และ จิตรลดา สุวรรณภูมิ กำกับโดย ไพโรจน์ ใจสิงห์ นำแสดงโดย บิณฑ์ บันลือฤทธิ์, ชุติมา นัยนา, จิตรลดา สุวรรณภูมิ, ไพโรจน์ ใจสิงห์, ชลิต เฟื่องอารมย์ และ จุรี โอศิริ เข้าฉายเมื่อ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2532 เข้าฉายครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม 2532 ที่โรงหนังพาราไดซ์-ลาดพร้าวสะพาน 2-ปู่เจ้าสำโรง-สุโขทัย 2 และภาพยนตร์เรื่องนี้ บิณฑ์ บันลือฤทธิ์ ได้รับรางวัลตุ๊กตาทอง สาขาผู้แสดงนำชายยอดเยี่ยม

• 
  ภาพยนตร์ รอยไถ (2503)
• 
  ภาพยนตร์ รอยไถ (2522)

ละครโทรทัศน์

• ครั้งแรกฉายทาง ช่อง 4 บางขุนพรหม นำแสดงโดย กำธร สุวรรณปิยะศิริ, สมจินต์ ธรรมทัต

• ในปี พ.ศ. 2540 เป็นละครสั้นปากกาทองมินิซีรีส์โดย ดาราวิดีโอ ออกอากาศทางช่อง 7 สี นำแสดงโดย เอกพันธ์ บรรลือฤทธิ์, อภิรดี ภวภูตานนท์, เกวลิน คอตแลนด์, ธานินทร์ ทัพมงคล ร่วมด้วย ทองขาว ภัทรโชคชัย, คณิต เขียวเซ็นต์, ปฏิพันธ์ ขัดขจร, อัญชลี ไชยศิริ, นรา นพนิรันดร์, วัชระ สิทธิกุล, สมศักดิ์ รัตนกุล ออกอากาศในช่วงปากกาทองมินิซีรีส์ตอนบ่ายวันอาทิตย์

• ในปี พ.ศ. 2545 ได้นำเป็นละครอีกครั้งโดย ดีด้า วิดีโอ โปรดักชั่น ออกอากาศทางช่อง 7 สี กำกับโดย นนทนันท์ สังข์สวัสดิ์ นำแสดงโดย วินัย ไกรบุตร, ทราย เจริญปุระ, ศตวรรษ ดุลยวิจิตร, ไชยา มิตรชัย, ชุติมา นัยนา ร่วมด้วย นราวัลย์ นิรัติศัย, ภูษณิศา คุ้มแพรวพรรณ, หวังดี นิมา, ฤทธิ์ ลือชา, สุเชาว์ พงษ์วิไล, สมยศ เปรมอนันต์, อัญชลี ไชยศิริ, ดิเรก อมาตยกุล, ยุพข่าน ดัสกร, บริพันธ์ ชัยภูมิ, พลกฤษณ์ จักรสุวรรณ, เยาวเรศ นิสากร, สุรพล ไพรวัลย์, สรนันท์ เอกวัฒน์

การสร้างรอยไถ

ปี	พ.ศ. 2493	พ.ศ. 2503		พ.ศ. 2522	พ.ศ. 2532	พ.ศ. 2540	พ.ศ. 2545
รูปแบบ	ภาพยนตร์ 16 มม. ขาวดำ	ภาพยนตร์ 16 มม. สี	ละคร ช่อง 4	ภาพยนตร์ 35 มม.	ภาพยนตร์ 35 มม.	ละครโทรทัศน์สั้น ช่อง 7	ละครโทรทัศน์ ช่อง 7
ผู้สร้าง	กรุงเทพภาพยนตร์	พิษณุภาพยนตร์		สหมงคลฟิล์ม	ไพโรจน์ ใจสิงห์	ดาราวิดีโอ	ดีด้า วิดีโอ โปรดักชั่น
ลือ	คำรณ สัมบุณณานนท์	อาคม มกรานนท์	กำธร สุวรรณปิยะศิริ	สรพงศ์ ชาตรี	บิณฑ์ บรรลือฤทธิ์	เอกพันธ์ บรรลือฤทธิ์	วินัย ไกรบุตร
บัวเผื่อน	เจริญศรี วรรณมาศ	วิไลวรรณ วัฒนพานิช		นันทนา เงากระจ่าง	จิตรลดา สุวรรณภูมิ	อภิรดี ภวภูตานนท์	รชนีกร พันธุ์มณี
บัวผัน	พรพรรณ วรรณมาศ	ลักษมี ทวีสิน		วาสนา สิทธิเวช	ชุติมา นัยนา	เกวลิน คอตแลนด์	ทราย เจริญปุระ
เปลี่ยน / อ่อน	สมชาย ตัณฑกำเนิด	สังเวียน หาญบุญตรง	สมจินต์ ธรรมทัต	สมภพ เบญจาธิกุล	ชลิต เฟื่องอารมย์	ธานินทร์ ทัพมงคล	ศตวรรษ ดุลยวิจิตร
ยายบัว		สมศรี อรรถจินดา		สุพรรณ บูรณะพิมพ์	จุรี โอศิริ	อัญชลี ไชยศิริ	อัจฉราพรรณ ไพบูลย์สุวรรณ

เพลงรอยไถ

เพลง รอยไถ เป็นเพลง คำร้องและทำนองโดย ไพบูลย์ บุตรขัน, เนียน วิชิตนันท์ เนื้อเดิมมี 3 ท่อน ไพบูลย์ บุตรขัน แต่ง 2 ท่อนแรกให้กับละครเรื่อง รอยไถ จากอมตะนิยายของ ไม้เมืองเดิม เมื่อปี พ.ศ. 2483 ใช้นามปากกาในการประพันธ์เพลงว่า "อมราวรรณ" เนียน วิชิตนันท์ แต่งท่อนที่ 3 เพิ่มขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2485 สมควร กระจ่างศาสตร์ ร้องมาก่อนสมัยเป็นเพลงละคร เมื่อเป็นภาพยนตร์ครั้งแรก คำรณ สัมปุณนานนท์ เป็นผู้ร้องในฐานะผู้แสดงนำ ในการบันทึกแผ่นเสียงจำเป็นต้องตัดเนื้อเพลงออกไป 1 ท่อนเพราะเวลาเกินที่จำกัดไว้ สมยศ ทัศนพันธ์ ขับร้องเมื่อปี พ.ศ. 2497

ต่อมา ขับร้องโดย ชรินทร์ นันทนาคร เป็นประกอบภาพยนตร์รอยไถ ในฉบับปี พ.ศ. 2503 และต่อมาในปี พ.ศ. 2545 ถูกเรียบเรียงใหม่โดย อมรุเทพ นวลนิรันดร แต่งคำร้อง-ทำนองโดย สมศักดิ์ ใจกว้าง และขับร้องโดย หนุ่ม มาวิน เป็นเพลงประกอบละครรอยไถ ในฉบับปี พ.ศ. 2540 และ พ.ศ. 2545