อำเภอยะหริ่ง

ยะหริ่ง เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดปัตตานี เมืองยะหริ่งเคยเป็นหนึ่งในเจ็ดหัวเมืองประเทศราชมลายูของสยาม ครอบคลุมบริเวณที่เป็นอำเภอยะหริ่ง อำเภอปะนาเระ และอำเภอมายอในปัจจุบัน

อำเภอยะหริ่ง
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Yaring
คำขวัญ:  แดนประมง ดงน้ำตาล บ้านเมืองเก่า นกเขาดี มีหาดสวย รวยป่าชายเลน
แผนที่จังหวัดปัตตานี เน้นอำเภอยะหริ่ง
พิกัด: 6°51′59″N 101°22′9″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ปัตตานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	196.8 ตร.กม. (76.0 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	90,347 คน
• ความหนาแน่น	459.08 คน/ตร.กม. (1,189.0 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	94150, 94190 (เฉพาะตำบลตันหยงจึงงาและบาโลย)
รหัสภูมิศาสตร์	9409
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอยะหริ่ง หมู่ที่ 1 ถนนรามโกมุท ตำบลยามู อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี 94150
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่มาของชื่อ

เมืองยะหริ่งเดิมเรียกกันว่า เมืองยือริง (Yering) มาจากภาษามลายูแปลว่า ต้นเนียง หรืออาจเรียกอีกชื่อว่า เมืองยามู (jumbu) สมัยโบราณมีเจ้าผู้ครองเมืองเรียกกันว่า ดาตูยามู

ดาตู (Datu) มีความหมายเดียวกันกับ ระตู (Ratu) แปลว่า เจ้าผู้ครอง

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอยะหริ่งตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอ่าวไทย
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอปะนาเระ
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอมายอ
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอยะรัง อำเภอเมืองปัตตานี และอ่าวไทย

รายนามเจ้าเมืองยะหริ่ง

รายนามพระยาเมือง ผู้ว่าราชการเมือง และนายอำเภอยะหริ่ง

1. พระยายะหริ่ง (พ่าย) น้องชายพระยาตานี (ขวัญซ้าย) สมัยนายพ่ายได้สร้างศูนย์กลางการปกครองเมืองยะหริ่งที่บ้านยามู และสร้างวัดมัชฌิมาวาส (วัดกลาง) เพื่อเป็นที่ถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา
2. หลวงสวัสดิภักดี (ยิ้มซ้าย) บุตรพระยาตานี (ขวัญซ้าย) รักษาราชการเมืองยะหริ่ง
3. พระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ) อดีตเจ้าเมืองปัตตานีหรือพระยาตานี บุตรวันฟาตัน บุตรออรังกายารัตนาดีรายา บุตรวันฟากิฮ์ อาลี มหารายาเลลา บุตรสุลต่านอับดุลฮามิดชาห์ (นิมุสตอฟา) ดาตูยามู-จามปา บุตรสุลต่านมุซอฟฟัร (วันมุซอฟฟัร) บุตรสุลต่านอับดุลลอฮ์ อุมดาตุดดีน (Wan Bo Tri Tri) เจ้าผู้ครองเมืองปัณฑุรังคะ อาณาจักรจามปา
4. พระยายะหริ่ง (สุลต่านเดวา) อดีตพระยาจางวางกลันตัน
5. พระยายะหริ่ง (นิตีมุง) บุตรพระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ)
6. พระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) บุตรพระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ) น้องชายต่างมารดาพระยายะหริ่ง (นิตีมุง) สมัยนิเมาะได้สร้างมัสยิดยามูตรงข้ามที่ว่าการอำเภอยะหริ่ง
7. พระยาพิพิธเสนามาตยาธิบดีศรีสงคราม (นิโวะ อับดุลละบุตร) บุตรพระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ) ได้รับพระราชทานนามสกุล"อับดุลละบุตร"จากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอยะหริ่งแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 18 ตำบล 81 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

ตะโละ

(Talo)

5 หมู่บ้าน

10.

หนองแรต

(Nong Raet)

6 หมู่บ้าน

2.

ตะโละกาโปร์

(Talo Kapo)

5 หมู่บ้าน

11.

ปิยามุมัง

(Piya Mumang)

5 หมู่บ้าน

3.

ตันหยงดาลอ

(Tanyong Dalo)

5 หมู่บ้าน

12.

ปุลากง

(Pula Kong)

4 หมู่บ้าน

4.

ตันหยงจึงงา

(Tanyong Chuengnga)

2 หมู่บ้าน

13.

บาโลย

(Baloi)

4 หมู่บ้าน

5.

ตอหลัง

(Tolang)

3 หมู่บ้าน

14.

สาบัน

(Saban)

5 หมู่บ้าน

6.

ตาแกะ

(Ta Kae)

4 หมู่บ้าน

15.

มะนังยง

(Manang Yong)

5 หมู่บ้าน

7.

ตาลีอายร์

(Tali-ai)

4 หมู่บ้าน

16.

ราตาปันยัง

(Rata Panyang)

5 หมู่บ้าน

8.

ยามู

(Yamu)

5 หมู่บ้าน

17.

จะรัง

(Charang)

7 หมู่บ้าน

9.

บางปู

(Bang Pu)

3 หมู่บ้าน

18.

แหลมโพธิ์

(Laem Pho)

4 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอยะหริ่งประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 18 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลตันหยง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลมะนังยง
• เทศบาลตำบลบางปู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางปูทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลยะหริ่ง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลยามู
• เทศบาลตำบลตอหลัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตอหลังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตะโละ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตะโละและตำบลปุลากงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตะโละกาโปร์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตะโละกาโปร์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตันหยงดาลอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตันหยงดาลอทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตาแกะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาแกะทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตาลีอายร์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาลีอายร์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลยามู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยามู (นอกเขตเทศบาลตำบลยะหริ่ง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแรต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองแรตทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลปิยามุมัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปิยามุมังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบาโลย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตันหยงจึงงาและตำบลบาโลยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสาบัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสาบันทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลมะนังยง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมะนังยง (นอกเขตเทศบาลตำบลตันหยง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลราตาปันยัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลราตาปันยังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลจะรัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจะรังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลแหลมโพธิ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแหลมโพธิ์ทั้งตำบล