พระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ)

พระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ หรือ รายาโต๊ะกี) (มลายู: Nik Yusuf หรือ Raja Tokki) ทางการสยามเรียกว่า ทองอยู่ เป็นเจ้าเมืองปัตตานีในช่วงปี พ.ศ. 2375-2381 โดยเป็นรายาปัตตานีคนที่ 6 ต่อมาได้รับแต่งตั้งเป็นพระยายะหริ่งคนที่ 3 ในช่วงปี พ.ศ. 2381-2396

พระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ)
เกิด	กรือเซะ อาณาจักรปตานี
เสียชีวิต	พ.ศ. 2396
สุสาน	กรือเซะ
สัญชาติ	มลายู
ตำแหน่ง	เจ้าเมืองปัตตานีและเจ้าเมืองยะหริ่ง
บุตร	7 คน
บุพการี	วันฟาตัน (บิดา)

ประวัติ

Pintu besar dan hadapan istana jammu ประตูวังยะหริ่งเดิม ถ่ายปี พ.ศ. 2443

พระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ) มีประวัติเล่าว่า รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อปตานีเสียเมืองให้แก่สยาม นิยูโซฟอายุเพียง 6 ขวบ ถูกนำตัวไปยังกรุงเทพพร้อมบิดาที่ชื่อวันฟาตัน ต่อมาได้รับการอุปถัมภ์จากนายทหารท่านหนึ่งจนเมื่อเติบใหญ่มีโอกาสได้รับราชการอยู่ในกรมพระราชวังบวรสถานมงคล จนกระทั่งเมื่อเข้าสู่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว หัวเมืองมลายูเกิดความวุ่นวาย และมีการสืบทราบว่า "นิยูโซฟ” มีเชื้อสายเจ้าผู้ครองเมืองปตานี จึงโปรดเกล้าแต่งตั้งเป็น "พระยาตานี” ปกครองเมืองปัตตานี ตั้งวังที่ทำการ ณ กัวลาบือเก๊าะ บริเวณตำบลอาเนาะรูหรือโรงเรียนจ้องฮั้วในปัจจุบัน จนกระทั่งหลวงสวัสดิภักดี (ยิ้มซ้าย) รักษาราชการเมืองยะหริ่งถึงแก่อนิจกรรม เวลานั้นเมืองกลันตันเกิดความวุ่นวายระหว่างพระยากลันตัน (ตวนสนิปากแดง) และตนกูปะสา จึงได้โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งตนกูปะสาเป็นพระยาตานี และย้ายนิยูโซฟเป็นพระยายะหริ่ง ได้สร้างวังหลังใหม่ ที่ตำบลบ้านยามู ริมลำน้ำเมืองยือริงฟากทิศใต้ ครั้นพระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ) ถึงแก่พิราลัย จึงได้โปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง สุลต่านเดวา เป็นพระยายะหริ่งแทน

การสืบเชื้อสาย

นิยูโซฟ บุตรวันฟาตัน บุตรรัตนาดีรายา บุตรวันฟากิฮ์ อาลี มหารายาเลลา บุตรสุลต่านอับดุลฮามิดชาห์ (นิมุสตอฟา) ดาตูยามู-จามปา บุตรสุลต่านมุซอฟฟัร (วันมุซอฟฟัร) บุตรสุลต่านอับดุลลอฮ์ อุมดาตุดดีน (Wan Bo Tri Tri) เจ้าผู้ครองเมืองปัณฑุรังคะ แห่งอาณาจักรจามปา

บุตร-ธิดา

พระยายะหริ่ง (นิยูโซฟ) มีบุตรธิดารวม 7 คน ทราบชื่อ 5 คน ได้รับแต่งตั้งเป็นพระยายะหริ่งมี 2 คน ได้แก่

• พระยายะหริ่ง (นิตีมุง)
• พระยาพิบูลเสนานุกิจพิชิตเชษฐภักดี (นิเมาะ)
• พระวิเศษวังษา (พึ่ง) ไม่ทราบชื่อถิ่นมลายู
• รายาสาบัน
• นิเซ็ง