พระสยามเทวาธิราช

พระสยามเทวาธิราช เป็นเทวรูป หล่อด้วยทองคำสูง 8 นิ้ว ประทับยืนทรงเครื่องกษัตริยาธิราช ทรงฉลองพระองค์อย่างเครื่องของเทพารักษ์ มีมงกุฎเป็นเครื่องศิราภรณ์ พระหัตถ์ขวาทรงพระแสงขรรค์ พระหัตถ์ ซ้ายยกขึ้นจีบพระดรรชนีเสมอพระอุระ เทวรูปพระสยามเทวาธิราชประดิษฐานอยู่ในเรือนแก้วทำด้วยไม้จันทน์ ลักษณะแบบวิมานรูปเก๋ง มีคำจารึกเป็นภาษาจีนที่ผนังเบื้องหลัง แปลว่า "พระวิมานแห่งพระสยามเทวาธิราช" (暹國顯靈神位敬奉) เรือนแก้วรูปเก๋งนี้ประดิษฐานอยู่ในมุขกลางของพระวิมานไม้แกะสลักปิดทอง ตั้งอยู่เหนือลับแลบังพระทวารเทวราชมเหศวร์ ตอนกลางของพระที่นั่งไพศาลทักษิณ ในพระบรมมหาราชวัง

พระสยามเทวาธิราช
เทวรูปจำลองที่จังหวัดเชียงราย
วัสดุ	ทองคำ
ความสูง	8 นิ้ว (20 เซนติเมตร)
ความกว้าง	2 นิ้ว (5.1 เซนติเมตร)
สร้าง	พ.ศ. 2402-2403
ช่วงเวลา/วัฒนธรรม	รัตนโกสินทร์
ที่อยู่ปัจจุบัน	พระที่นั่งไพศาลทักษิณ พระบรมมหาราชวัง กรุงเทพมหานคร

พระวิมานไม้แกะสลักปิดทองนี้ เรียกว่า พระวิมานไม้แกะสลักปิดทองสามมุข ด้านหน้าของเทวรูปพระสยามเทวาธิราชตั้งเทวรูปพระสุรัสวดี หรือพระพราหมี เทพเจ้าแห่งการดนตรีและขับร้อง มุขตะวันออกของพระวิมาน ตั้งเทวรูปพระอิศวรและพระอุมา มุขตะวันตกของพระวิมาน ตั้งเทวรูปพระนารายณ์ทรงครุฑ

เทวรูปนี้ถูกสร้างตามพระราชกระแสรับสั่งของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในช่วงประมาณ พ.ศ. 2402–2403 โดยมีการสักการะในพระราชพิธีส่วนพระองค์ทุกปีในขึ้น 1 ค่ำ เดือน 5 ตามปฏิทินจันทรคติไทย

ระเบียงภาพ

• 
  ภาพพระสยามเทวาธิราชกราบทูลเชิญพระอิศวรอวตารลงมาปราบยุคเข็ญ เป็นส่วนหนึ่งของภาพจิตรกรรมชุดพระราชประวัติสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ณ วัดสุวรรณดาราราม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
• 
  เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (ด้านหลัง) แสดงภาพพระสยามเทวาธิราชประทับยืนในท่าปราบปรปักษ์
• 
  เหรียญดุษฎีมาลา (ด้านหลัง) เป็นรูปพระสยามเทวาธิราชทรงพระขรรค์ยืนแท่นพิงโล่ตราแผ่นดิน พระหัตถ์ขวาทรงพวงมาลัยสวมที่ตรงจารึกชื่อผู้ได้รับพระราชทาน
• 
  พระสยามเทวาธิราช ในตราสัญลักษณ์ของธนาคารแห่งประเทศไทย