บ้านพร้าว

บ้านพร้าว หมู่ 8 ตำบลยม อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน

บ้านพร้าว หมู่ 8 ตำบลยม อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน

ประวัติการก่อตั้งหมู่บ้าน

ความเป็นมาของบ้านพร้าว หรือบ้านป้าว (สันนิฐานว่าน่าจะมีต้นมะพร้าวขึ้นเยอะในตอนนั้น) ตามคำบอกเล่าของคนเฒ่าคนแก่เล่าให้ฟัง สมัยก่อนมีคนเร่ร่อนหาที่อยู่อาศัยได้มีคนหลายจำพวก ระเหเร่ร่อน ได้มาพบปะกัน คือคนญวนเหนือ คนยวนใต้ คนไทลื้อมี 4 ครอบครัว ได้พากันมาหาที่อยู่อาศัยสร้างหลักฐาน ได้มาพบปะกันที่ห้วยล้า ซึ่งมีความเหมาะสมที่จะสร้างบ้านเรือน เพราะสะดวกสบายดี ติดกับลำห้วยน้ำล้าและเหมาะสำหรับการเพาะปลูกพืช ทำการเกษตร ใช้ซักผ้า ล้างถ้วยล้างชาม ใช้อาบ จึงได้ตั้งรกราก สร้างบ้านแปงเมือง และทำมาหากิน ขึ้นราวประมาณปี พ.ศ. 2300 ซึ่งตรงกับรัชสมัย เจ้าหลวงอริยวงษ์ เจ้าผู้ครองเมืองน่าน องค์ที่ 52 ของเมืองน่าน และเป็นองค์ที่ 2 ในราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ซึ่งครองเมืองน่าน ราว พ.ศ. 2297 - 2311 และตรงกับรัชกาล สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ พระมหากษัตริย์ไทยรัชกาลที่ 31 แห่งอาณาจักรอยุธยา และเป็นพระองค์ที่ 4 ในราชวงศ์บ้านพลูหลวง ครองราชย์ ราว พ.ศ. 2275 - 2301 โดยมีครอบครัว 4 คือ

• ครอบครัว พ่อเจ้าหลวงพรมวัง - แม่หลวงขวา
• ครอบครัว พ่อหลวงต๊ะ - แม่หลวงผัด
• ครอบครัว พ่อหลวงจันทร์ – แม่หลวงสุข
• ครอบครัว พ่อหลวงไชย - แม่หลวงเพชร

ทั้ง 4 ครอบครัวได้อยู่รวมกันเป็น 2 บ้านคือบ้านป้าวเหนือ บ้านคาใต้ รวมเรียกบ้านป้าวบ้านคา ซึ่งมีทุ่งนากั้นเขตแดน ขณะนั้นไม่มีผู้ใหญ่บ้านปกครอง ปกติในการประชุมจะต้องเดินทางผ่านทุ่งนาไปประชุมร่วมกันกับหมู่บ้านไฮ่(บ้านสบบั่ว ในปัจจุบัน) ในทางศาสนาวัดวาอาราม ในวันศีลวันพระจะไปทำบุญร่วมกับบ้านไฮ่ ทุกครั้ง อยู่ต่อมาไม่นานทางบ้านป๊าว ก็มีประชากรเพิ่มมากขึ้น ทางราชการทางอำเภอได้มาแต่งตั้งผู้ใหญ่บ้าน และการปกครองกันเองชาวบ้านพร้าว มีความปิติยินดีสุด ที่ทางอำเภอแต่งตั้งผู้ใหญ่บ้าน ชาวบ้านพร้าวเป็นคนขยันในการทำมาหากิน มีความสมานสามัคคีรักกันช่วยเหลือซึ่งกันและกันมีความโอบอ้อมอารี ชอบค้าขายไล่วัวต่างขึ้นไปบ่อเกลือเอาเกลือมาขาย เอาผ้าทอไปแลกเกลือ แลกเปลี่ยนสินค้ามาขาย ประกอบอาชีพต่อไป

ในสมัยก่อนไม่มีนามสกุล ในสมัย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 มีการให้มีตั้งนามสกุล เหมือนกับประเทศอื่นๆ โดยให้ตราพระราชบัญญัติขนานนามสกุล เมื่อวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2455 มีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2456 ได้มีการตั้งนามสกุลขึ้นทั่วประเทศไทย ซึ่งทางบ้านพร้าว ได้มีการประชุมในหมู่บ้านและให้ราษฎรในหมู่บ้านออกความคิดว่า จะเอานามสกุลอะไรช่วยออกความคิด ก็มีหลายคนออกข้อคิด ควรเอาชื่อพ่อชื่อแม่ทั้ง 4 ครอบครัวมาผสมพยัญชนะ มารวมกัน จึงเกิดมีนามสกุลขึ้นดังนี้

• พ่อเจ้าหลวงพรมวัง – แม่หลวงขวา : ต้นนามสกุล พรมวังขวา
• พ่อหลวงต๊ะ - แม่หลวงผัด : ต้นนามสกุล ต๊ะผัด
• พ่อหลวงจันทร์ – แม่หลวงสุข : ต้นนามสกุล จันทร์สุข
• พ่อหลวงไชย - แม่หลวงเพชร : ต้นนามสกุล ไชยเพชร , ไชยเพ็ชร

นามสกุลของชาวบ้านพร้าว เกิดขึ้นใน 4 ตระกูลนี้เท่านั้น

ประชากร

กลุ่มชาติพันธุ์

ประชากรในบ้านพร้าว ประกอบด้วย 2 กลุ่มชาติพันธุ์

1. ไทยวนเชียงแสน
2. ไทลื้อ

ประชากร

ประชากรบ้านพร้าวมีทั้งหมด 637 คน แบ่งได้ดังนี้

• ชาย 312 คน
• หญิง 325 คน
• ครัวเรือน 224 หลังคาเรือน

อาณาเขต

• ทิศเหนือ ติดกับบ้านเสี้ยว หมู่ 6 ตำบลยม อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน
• ทิศใต้ ติดกับบ้านป่าคา หมู่ 8 ตำบลจอมพระ อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน
• ทิศตะวันออก ติดกับป่าหมู่บ้าน และบ้านน้ำใคร้ หมู่ 9 ตำบลยม อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน
• ทิศตะวันตก ติดกับทุ่งนา และบ้านก๋ง หมู่ 1 ตำบลยม อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน

ทำเนียบผู้ใหญ่บ้าน

รายนามผู้ใหญ่บ้าน บ้านพร้าว ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2450 - ปัจจุบัน

ลำดับ	รายนาม	ปีที่ปกครอง	ระยะเวลาปกครอง	หมายเหตุ
1	นายเมืองคำ พรมวังขวา	พ.ศ. 2450 - 2458	8 ปี
2	นายขัน ไชยเพ็ชร	พ.ศ. 2458 - 2467	9 ปี
3	นายเสาร์ ไชยเพ็ชร	พ.ศ. 2467 - 2478	10 ปี
4	นายอิ่นแก้ว ต๊ะผัด	พ.ศ. 2478 - 2491	13 ปี
5	นายบุญถึง อิ่นอ้าย	พ.ศ. 2491 - 2498	7 ปี
6	นายหมวกคำ ต๊ะผัด	พ.ศ. 2498 - 2505	7 ปี
7	นายคำมุง จันทร์สุข	พ.ศ. 2505 - 2520	15 ปี
8	นายดำรงค์ พรมวังขวา	พ.ศ. 2520 - 2528	7 ปี
9	นายเสวียน อิ่นอ้าย	พ.ศ. 2528 - 2543	15 ปี	ครั้งที่ 1
10	นายวิโรจน์ จันทร์สุข	พ.ศ. 2543 - 2548	5 ปี
11	นายเสวียน อิ่นอ้าย	พ.ศ. 2548 - 2553	5 ปี	ครั้งที่ 2
12	นายวิโรจน์ ใบยา	พ.ศ. 2553 - 2556	3 ปี
13	นายเพ็ชร พรมวังขวา	พ.ศ. 2556 - 2562	6 ปี
14	นายสมนึก พรมวังขวา	พ.ศ. 2562 - ปัจจุบัน	-

สถานที่สำคัญ

บ้านพร้าว มีสถานที่สำคัญ และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ดังนี้

1. วัดสันติการาม (วัดบ้านพร้าว)
2. พระเจ้าทันใจศรีแสนสุข
3. พระธาตุลอมตั้ง (สะดือเมืองตำบลยม)
4. เสาหลักเมืองยม
5. โรงเรียนบ้านพร้าว
6. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลยม บ้านพร้าว
7. อ่างเก็บน้ำฝ่ายห้วยลม
8. อ่างเก็บน้ำฝ่ายต้นม่วง