มหาวิหารคาทอลิก
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
มหาวิหาร (อังกฤษ: basilica) คำว่า “basilica” มาจากภาษากรีก “Stoa Basileios” ที่เดิมใช้ในการบรรยายสิ่งก่อสร้างสาธารณะในโรมโบราณ (เช่นในกรีซที่ส่วนใหญ่เป็นสิ่งก่อสร้างที่ใช้ในการศาล) ที่มักจะตั้งอยู่ในจัตุรัส (Roman forum) ของเมืองโรมัน ในเมืองกรีกมหาวิหารสาธารณะเริ่มสร้างกันราวสองร้อยปีก่อนคริสต์ศักราช
นอกจากนั้น “มหาวิหาร” ก็ยังมีความหมายทางศาสนา ซากมหาวิหารตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 1 ก็มีการพบมหาวิหารนีโอไพธากอเรียนที่ปอร์ตามัจโจเร (Porta Maggiore) ในปี ค.ศ. 1915 ที่ยังมีปูนปั้นตกแต่งภายในเหลืออยู่บ้างแต่การตีความหมายยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ แผนผังของมหาวิหารของศาสนาคริสต์จากคริสต์ศตวรรษที่ 4 มีลักษณะคล้ายคลึงกับมหาวิหารนีโอไพธากอเรียนของคริสต์ศตวรรษที่ 1 ที่มีทางเดินกลางสามทางและมุขตะวันออก
หลังจากการล่มสลายของจักรวรรดิโรมัน ความหมายของคำว่า “มหาวิหาร” ก็หมายถึงโบสถ์ขนาดใหญ่ที่มีความสำคัญและได้รับการยกสถานะให้เป็น “มหาวิหาร” โดยพระสันตะปาปา ฉะนั้นคำว่า “มหาวิหาร” จึงมีทั้งความหมายในทางลักษณะทางสถาปัตยกรรมและเป็นมหาวิหารในคริสตจักรโรมันคาทอลิก
ประเภท
แก้มหาวิหารเอก
แก้มหาวิหารเอก (ละติน: Basilica maior) เป็นโบสถ์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดสี่แห่งของคริสตจักรโรมันคาทอลิก ทั้งหมดมีสถานะเป็นมหาวิหารในพระสันตะปาปา (Papal basilica) ได้แก่:
- อัครมหาวิหารนักบุญยอห์น ลาเตรัน เป็นที่ตั้งของแท่นอาสนะของมุขนายกแห่งกรุงโรม ซึ่งก็คือองค์พระสันตะปาปา
- มหาวิหารนักบุญเปโตร หรือเรียกมหาวิหารวาติกัน เป็นโบสถ์แสวงบุญหลักของคริสต์ชน ถูกสร้างครอบสุสานของนักบุญเปโตร
- มหาวิหารซันตามาเรียมัจโจเร หรือเรียกมหาวิหารออสเทียเนื่องจากตั้งอยู่บนถนนสายมุ่งหน้าเมืองออสเทีย (Ostia) ถูกสร้างครอบสุสานของนักบุญเปาโลอัครทูต
- มหาวิหารนักบุญเปาโลนอกกำแพง หรือเรียกมหาวิหารลิเบริอัน เนื่องจากสร้างขึ้นเพื่ออุทิศสมเด็จพระสันตะปาปาลิเบริอุส
มหาวิหารรอง
แก้มหาวิหารรอง (ละติน: Basilica minor) เป็นโบสถ์ที่ได้รับการยกย่องโดยพระสันตะปาปาเป็นพิเศษ มีอยู่ทั้งหมด 1,757 แห่งทั่วโลก (ณ ธันวาคม 2017) ในจำนวนนี้มีสามแห่งที่มีสถานะเป็นมหาวิหารในพระสันตะปาปา (Papal basilica) ได้แก่:
ดูเพิ่ม
แก้แหล่งข้อมูลอื่น
แก้วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ มหาวิหาร
- พจนานุกรมศัพท์สถาปัตยกรรมคริสต์ศาสนา (อังกฤษ)