เหตุการณ์ 26 กุมภาพันธ์

เหตุการณ์ 26 กุมภาพันธ์, อุบัติการณ์ 26 กุมภาพันธ์ หรือยังเป็นที่รู้จักกันคือ กรณี 2-26 (ญี่ปุ่น: 二・二六事件; โรมาจิ: Ni Ni-Roku Jiken) เป็นความพยายามก่อรัฐประหารโดยกลุ่มทหารหนุ่มสายโคโดฮะ ของกองทัพจักรวรรดิญี่ปุ่น ในวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 1936 เพื่อโค่นล้มรัฐบาลและกลุ่มทหารสายโทเซฮะ และวางแผนเพื่อสังหารนักการเมืองชนชั้นสูงในจักรวรรดิญี่ปุ่นบางส่วน

เหตุการณ์ 26 กุมภาพันธ์
วันที่	26–28 กุมภาพันธ์ 1936
สถานที่	โตเกียว, ญี่ปุ่น
เป้าหมาย	ถวายคืนพระราชอำนาจแด่จักรพรรดิฮิโรฮิโตะ
ผล	กบฎถูกปราบปราม ความพ่ายแพ้ของฝ่ายนายทหารสายโคโดฮะ การก้าวสู่อิทธิพลสูงสุดของฝ่ายทหารสายโทเซฮะ
คู่ขัดแย้ง
ทหารสายโคโดฮะ กองทัพบกจักรวรรดิญี่ปุ่น กองทัพเรือจักรวรรดิญี่ปุ่น
ผู้นำ
ชิโร โนนากะ † คิโยซาดะ โคดะ  เทรุโซ อันโด  ฮิซาชิ โคโน † ยะสุฮิเดะ คุริฮะระ  ทาคาจิ มุรานากะ  อาซะอิจิ อิโซเบะ  โมโตอากิ นากาฮาชิ  นาโอชิ ซากาอิ  จักรพรรดิโชวะ เจ้าชายโคโตฮิโตะ เจ้าคังอิน โยชิยุกิ คาวาชิมะ ฮาจิเมะ สุกิยามะ โคเฮ คาชิอิ โจทาโร วาตานาเบะ †
จำนวน
1,483–1,558 23,841

การกบฎมีสาเหตุขึ้นจากกลุ่มนายทหารวัยหนุ่มได้มารวมตัวกันเพื่อวางแผนการฟื้นฟูโชวะ เพื่อถวายคืนอำนาจแด่สมเด็จพระจักรพรรดิญี่ปุ่น โดยมีการประชุมวางแผนการก่อกบฎตั้งแต่วันที่ 18-22 กุมภาพันธ์ และได้เลือกทำการสังหารเป้าหมายบางส่วนที่พวกเขามองว่าขัดต่อ "อุดมคติของชาติ" โดยเป้าหมายการสังหารส่วนใหญ่เคยมีส่วนร่วมในสนธิสัญญาว่าด้วยการจำกัดและการลดอาวุธทางรัฐนาวี หลังสงครามโลกครั้งที่ 1 สิ้นสุดลง และหลังจากนั้นได้มีการก่อตั้ง "กองทัพผู้ชอบธรรม" (ญี่ปุ่น: 義軍; โรมาจิ: Gi-gun) ก่อนการก่อการไม่นาน และชูคำขวัญ "เทอดทูนจักรพรรดิ ขับไล่ทรราชย์" (ญี่ปุ่น: 尊皇討奸; โรมาจิ: Sonnō Tōkan)

การก่อกบฎเกิดขึ้นในกรุงโตเกียวเป็นเวลาสองถึงสามวัน โดยมีการโจมตีสถานที่สำคัญทางการเมืองหลายแห่ง เช่น บ้านพักนายกรัฐมนตรีโอคาดะ เคสุเกะ แต่รอดชีวิตมาได้, ที่ทำการหนังสือพิมพ์อาซาฮีชิมบุน, ที่ทำการกระทรวงการสงคราม และมีการสังหารอดีตนายกรัฐมนตรีจักรวรรดิญี่ปุ่น 2 คน ได้แก่ ทากาฮาชิ โคเรกิโยะ และไซโต มาโกโตะ รวมไปถึงมีความพยายามในการควบคุมพระราชวังหลวงโตเกียวเช่นกัน

รัฐบาลจักรวรรดิญี่ปุ่นจึงทำการปราบปราม โดยรัฐมนตรีกระทรวงสงคราม โยชิยุกิ คาวาชิมะ ได้เข้าพบกับจักรพรรดิฮิโรฮิโตะ และสมเด็จพระจักรพรรดิออกคำสั่งปราบปรามอย่างเด็ดขาดที่สุด มีการออกประกาศสภาวะฉุกเฉินและกฎอัยการศึก และทำการปราบปรามกลุ่มกองทัพผู้ชอบธรรม จนกองทัพจักรวรรดิญี่ปุ่นได้ชัยชนะอย่างเด็ดขาด ผู้นำของกลุ่มถูกจับกุมและตัดสินประหารชีวิตในฐานะกบฎต่อแผ่นดิน

อุบัติการณ์ 26 กุมภาพันธ์ เป็นเหตุการณ์ล่าสุดที่มีการสังหารนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น ก่อนที่จะเกิดเหตุการณ์การลอบสังหารชินโซ อาเบะ ในปี 2022