เฟื้อ หริพิทักษ์

รางวัล	ในประเทศ ศิลปินชั้นเยี่ยม - สาขาจิตรกรรม - พ.ศ. 2500; ศิลปินแห่งชาติ - สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) พ.ศ. 2528; ; ต่างประเทศ แมกไซไซ - สาขาบริการสาธารณะ - พ.ศ. 2526; ;
ผลงานสำคัญ	ทิวทัศน์เมืองเวนิส ประเทศอิตาลี; ทิวทัศน์เมืองเชียงใหม่; ภาพเหมือนคุณยายของฉัน; ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี; หอพระไตรปิฏก วัดระฆังโฆสิตาราม;

เฟื้อ หริพิทักษ์
เฟื้อ หริพิทักษ์; ท.ช., ท.ม.
ชื่อจริง	เฟื้อ หริพิทักษ์
เกิด	เฟื้อ; 22 เมษายน พ.ศ. 2453; จังหวัดธนบุรี ประเทศสยาม
เสียชีวิต	19 ตุลาคม พ.ศ. 2536 (83 ปี)
ชื่ออื่น	เฟื้อ ทองอยู่
การศึกษาสูงสุด	มหาวิทยาลัยวิศวภารติ ศานตินิเกตัน
ศิษย์เก่า	โรงเรียนเพาะช่าง
อาชีพ	ศิลปิน, จิตรกร
ปีปฏิบัติงาน	พ.ศ. 2490 - พ.ศ. 2536
องค์การ	ราชบัณฑิตยสถาน
ตำแหน่ง	ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์
วาระ	9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2529 - 19 ตุลาคม พ.ศ. 2536
คู่สมรส	หม่อมราชวงศ์ถนอมศักดิ์ กฤดากร
บุตร	1 คน
บิดามารดา	เปล่ง ทองอยู่; เก็บ ทองอยู่
รางวัล	ในประเทศ ศิลปินชั้นเยี่ยม - สาขาจิตรกรรม - พ.ศ. 2500; ศิลปินแห่งชาติ - สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) พ.ศ. 2528; ; ต่างประเทศ แมกไซไซ - สาขาบริการสาธารณะ - พ.ศ. 2526; ;
ผลงานสำคัญ	ทิวทัศน์เมืองเวนิส ประเทศอิตาลี; ทิวทัศน์เมืองเชียงใหม่; ภาพเหมือนคุณยายของฉัน; ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี; หอพระไตรปิฏก วัดระฆังโฆสิตาราม;

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ เฟื้อ หริพิทักษ์ (22 เมษายน พ.ศ. 2453 - 19 ตุลาคม 2536) ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ประจำปี พ.ศ. 2528 เป็นศิลปินและจิตรกร ผู้ได้รับการยกย่องเป็น “ครูใหญ่ในวงการศิลปะ” ได้รับรางวัลแมกไซไซ สาขาบริการสาธารณะ เมื่อ พ.ศ. 2526 และเป็นราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์^[1]

ประวัติแก้ไข

นายเฟื้อเกิดเมื่อวันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2453 ที่จังหวัดธนบุรี มีนามเดิมว่า นาย เฟื้อ ทองอยู่^[2] เป็นบุตรชายของ นายเปล่งมหาดเล็ก ต่อมา พ.ศ. 2468 ศึกษาระดับประถมศึกษาที่วัดสุทัศน์ และระดับมัธยมที่โรงเรียนวัดราชบพิธ และโรงเรียนวัดเบญจมบพิตร ทำงานที่วิทยาลัยช่างศิลป์ กรมศิลปากร จากนั้น พ.ศ. 2483 ได้เดินทางไปศึกษาที่มหาวิทยาลัยวิศวะ–ภารติ ที่ประเทศอินเดีย รับราชการเป็นอาจารย์สอนศิลปะรุ่นแรกของมหาวิทยาลัยศิลปากร และได้รับทุนไปศึกษาต่อที่ประเทศอิตาลี เมื่อ พ.ศ. 2497 ได้สร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมจนได้รับการยกย่องเป็นศิลปินชั้นเยี่ยมสาขาจิตรกรรม

เฟื้อเป็นผู้สนใจศึกษาศิลปะอย่างมุ่งมั่นลึกซึ้ง ด้วยการค้นหาแนวทางสร้างสรรค์ให้เหมาะกับการแสดงออกทางด้านจิตรกรรม ที่มีลักษณะเฉพาะตนโดยการถ่ายทอดสภาพแวดล้อม บรรยากาศ แสงเงา ประกอบกับความคิดคำนึงเรื่องสีสันที่เป็นลักษณะตามสายสกุลศิลปะยุโรป (อิตาลี) ใช้ฝีแปรงที่ฉับพลัน ดังปรากฏในผลงานจิตรกรรมมากมาย เช่น จิตรกรรมทิวทัศน์เมืองเวนิชที่อิตาลี ทิวทัศน์เมืองเชียงใหม่ ภาพเหมือนคุณยายของฉัน ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ฯลฯ

นอกจากนี้ เฟื้อยังสำรวจโดยคัดลอกจิตรกรรมฝาผนังตามวัดสำคัญที่เป็นโบราณสถานเก็บไว้เป็นหลักฐานมรดกทางประวัติศาสตร์ศิลปะของชาติ มีผลงานซ่อมแซมภาพจิตรกรรมสำคัญในวัดทั่วประเทศไทยทั้งสิ้น 23,000 วัด ผลงานที่สำคัญชิ้นหนึ่ง คือการบูรณปฏิสังขรณ์หอไตรปิฎก วัดระฆังโฆสิตาราม

เฟื้อสมรสกับหม่อมราชวงศ์ถนอมศักดิ์ กฤดากร พระธิดาของพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจรูญศักดิ์กฤดากร อดีตเอกอัครราชทูตประจำฝรั่งเศส มีบุตร 1 คน คือ ทำนุ หริพิทักษ์ ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง เฟื้อตกเป็นเชลยไทยในอินเดีย เพราะไทยประกาศสงครามกับอังกฤษ เขาถูกพรากจากภรรยา จึงเปลี่ยนไปนับถือพระวิษณุ และเปลี่ยนนามสกุลจากทองอยู่ เป็นหริพิทักษ์^[2]