อาวุธเพลิง (รวมถึง อุปกรณ์ ระเบิด กระสุน หรืออาวุธชนิดอื่น; อังกฤษ: incendiary devices) เป็นอาวุธที่ได้รับการออกแบบให้สามารถจุดไฟหรือทำลายอุปกรณ์ที่มีความไวสัมผัสโดยใช้ไฟ หรือบางครั้งใช้เป็นอาวุธสังหารบุคคล โดยใช้สารเคมีเช่น เนปาล์ม เทอร์ไมต์ ผงแมกนีเซียม คลอรีนไตรฟลูออไรด์ หรือฟอสฟอรัสขาวเป็นส่วนประกอบ[1] คนทั่วไปมักเรียกอาวุธชนิดนี้ว่าเป็นระเบิด แต่ในความเป็นจริงแล้วไม่ได้ทำจากวัตถุระเบิด หากแต่เป็นอาวุธที่ได้รับการออกแบบเพื่อชะลอกระบวนการปฏิกิริยาเคมี และใช้การจุดไฟ (ignition) แทนการจุดระเบิด (detonation) เพื่อเริ่มปฏิกิริยาหรือรักษาระดับปฏิกิริยาไว้ ตัวอย่างของอาวุธเพลิงที่มีชื่อเสียงคือ เนปาล์ม ซึ่งทำจากปิโตรเลียมที่ถูกทำให้ข้นเป็นพิเศษด้วยสารเคมีบางชนิดจนเนื้อมีลักษณะเป็น 'เจล' เพื่อชะลอและไม่ให้หยุดเผาไหม้ ทำให้สามารถปลดปล่อยพลังงานออกมาได้นานกว่าวัตถุระเบิด ซึ่งในกรณีของเนปาล์ม เนื้อเจลจะเกาะติดกับพื้นผิวและต้านทานการกดทับ

ระเบิดเพลิง Mark 77 ถูกติดตั้งเพื่อการฝึกซ้อมในฝูงบินขับไล่โจมตีเอฟ/เอ-18 ฮอร์เน็ทของเหล่านาวิกโยธินสหรัฐเมื่อปี 1993

ยุคก่อนสมัยใหม่ แก้

อาวุธสร้างความร้อนหลายชนิดถูกใช้มาตั้งแต่กองทัพสมัยโบราณ สมัยกลาง (หรือหลังคลาสสิก) และสมัยใหม่ตอนต้น วัสดุที่ใช้เช่นกากน้ำมันดิน น้ำมัน ยางไม้ ไขมันสัตว์ หรือสารประกอบอื่น ๆ ที่ทำให้ร้อน สารบางชนิดมีความเป็นพิษและทำให้ตาบอดได้ เช่น ปูนขาวและกำมะถัน มีการใช้สารผสมที่ก่อให้เกิดเพลิง เช่น ไฟกรีก ที่ใช้ปิโตรเลียมเป็นสารตั้งต้น ถูกใช้ยิงด้วยเครื่องขว้างหรือฉีดผ่านกาลักน้ำ มีการใช้วัสดุชุบกำมะถันและชุบน้ำมันจากนั้นจึงจุดไฟและขว้างใส่ศัตรู หรือนำไปติดที่ปลายหอก ลูกศร หรือลูกหน้าไม้ จากนั้นจึงยิงด้วยมือหรือเครื่องจักร กลยุทธ์ในการปิดล้อม เช่น การขุดเจาะอุโมงค์ อาจมีการจุดไฟและเผาเพื่อทำให้กำแพงหรือโครงสร้างพังถล่มลงมา ช่วงหลังของยุคได้มีการประดิษฐ์ดินปืน ทำให้อาวุธมีความซับซ้อนมากขึ้น อาวุธเพลิงชนิดแรกคือ หอกไฟของจีนที่เป็นต้นตระกูลของอาวุธปืนในปัจจุบัน[2]

สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง แก้

 
ระเบิดเพลิงที่ถูกทิ้งลงที่เซาท์เอนด์ออนซี สหราชอาณาจักร เมื่อปี ค.ศ. 1916

อาวุธเพลิงในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่งชุดแรกถูกใช้โดยเยอรมนี เรียกว่า ระเบิดเพลิง (firebomb) ทำจากเชือกชุบน้ำมันดิน พันรอบภาชนะลักษณะอย่างครีบที่บรรจุน้ำมันก๊าดและน้ำมันอยู่ภายใน ถูกบรรทุกไปด้วยเรือเหาะเซ็พเพอลีนของเยอรมนี และทิ้งลงในเมืองเล็ก ๆ ตามแนวชายฝั่งตะวันออกของอังกฤษในคืนวันที่ 18–19 มกราคม ค.ศ. 1915 ชุดแรกมีจำนวนไม่มาก ต่อมาในวันที่ 8 กันยายนปีเดียวกัน เรือเหาะเซ็พเพอลีน L-13 ได้ทิ้งระเบิดชนิดเดิมอีกครั้งเป็นจำนวนมาก ถึงแม้ว่าผลลัพธ์ในแง่ของความเสียหายที่เกิดขึ้นจะถือว่าไม่มีประสิทธิภาพ แต่กระนั้นอาวุธชนิดนี้ก็ได้ส่งผลกระทบอย่างมากต่อขวัญกำลังใจของพลเมืองชาวสหราชอาณาจักร[3]

หลังการทดลองเพิ่มเติมกับถังบรรจุเบนซอล (benzole) ขนาด 5 ลิตร ในปี ค.ศ. 1918 "ระเบิดเพลิงเอเล็กโทรน" B-1E (เยอรมัน: Elektronbrandbombe) ได้รับการพัฒนาโดยนักวิทยาศาสตร์และวิศวกรที่โรงงานเคมีเอเล็กโทรน-กรีสไฮม ระเบิดถูกจุดด้วยประจุเทอร์ไมต์ แต่ตัวเชื้อเพลิงหลักที่ทำให้เกิดเพลิงคือโครงหุ้มที่ทำมาจากโลหะผสมอะลูมิเนียมและแมกนีเซียม ซึ่งติดไฟที่อุณหภูมิ 650 °C เผาไหม้ที่อุณหภูมิ 1,100 °C และปล่อยไอระเหยที่เผาไหม้ได้ที่อุณหภูมิ 1,800 องศาเซลเซียส ข้อดีอีกประการหนึ่งของโครงโลหะผสมคือความเบา โดยมีความหนาแน่นเพียง 1 ใน 4 ของเหล็ก ซึ่งหมายความว่าเครื่องบินทิ้งระเบิดแต่ละลำสามารถบรรทุกอาวุธเพิ่มได้อีกมาก[4] กองบัญชาการระดับสูงของเยอรมันได้สร้างปฏิบัติการที่มีชื่อว่าว่า "แผนไฟ" (เยอรมัน: Der Feuerplan, แปลได้อีกนัยหนึ่งว่า แผนการยิง) ที่จะมีการใช้กองเรือทิ้งระเบิดหนักทั้งหมด ทำการบินเป็นระลอกเหนือกรุงลอนดอนและปารีส พร้อมทิ้งระเบิดเพลิงที่บรรทุกเต็มอัตราทั้งหมด การโจมตีครั้งนี้จะทำให้เมืองหลวงทั้งสองแห่งกลายเป็นทะเลเพลิง และอาจทำให้ฝ่ายสัมพันธมิตรต้องยอมเจรจาสันติภาพ[5] มีการเตรียมสะสมระเบิดอิเล็กโทรนหลายพันลูกไว้ในฐานเครื่องบินทิ้งระเบิดแนวหน้าแล้ว และมีแผนปฏิบัติการในเดือนสิงหาคมและต้นเดือนกันยายน 1918 แต่ทั้งสองครั้งกลับมีการออกคำสั่งแย้งคำสั่งในช่วงสุดท้าย เนื่องจากเป็นไปได้ว่าฝ่ายเยอรมันเกรงว่าฝ่ายพันธมิตรจะตอบโต้ด้วยวิธีการเดียวกันกับเมืองของตน[6] ในเวลานั้นกองทัพอากาศสหราชอาณาจักรก็มี "ระเบิดเพลิงเบบี้" (Baby Incendiary Bomb, BIB) เป็นของตนเองแล้ว ซึ่งยังบรรจุประจุเทอร์ไมต์ด้วยเช่นกัน[7] ฝ่ายเยอรมันยังมีแผนโจมตีนิวยอร์กด้วยระเบิดเพลิงที่บรรทุกไปกับเรือเหาะพิสัยไกลรุ่นใหม่ชั้น L70 เสนอโดยผู้บังคับการกองเรือเหาะ เพเทอร์ ชตราสเซอร์ เมื่อเดือนกรกฎาคม 1918 แต่ถูกยับยั้งโดยพลเรือเอก ไรน์ฮาร์ท แชร์[8]

สงครามโลกครั้งที่สอง แก้

หลังสงครามโลกครั้งที่สอง แก้

ดูเพิ่ม แก้

อ้างอิง แก้

  1. Andriukaitis, Lukas; Beals, Emma; Brookie, Graham; Higgins, Eliot; Itani, Faysal; Nimmo, Ben; Sheldon, Michael; Tsurkov, Elizabeth; Waters, Nick (2018). "Incendiary Weapons". Breaking Ghouta. Atlantic Council. pp. 36–43.
  2. Andrade, Tonio (2016), The Gunpowder Age: China, Military Innovation, and the Rise of the West in World History, Princeton University Press, p. 26, ISBN 978-0-691-13597-7
  3. Wilbur Cross, "Zeppelins of World War I" หน้าที่ 35, published 1991 Paragon House ISBN I-56619-390-7
  4. Hanson, Neil (2009), First Blitz, Corgi Books, ISBN 978-0552155489 (หน้าที่ 406–408)
  5. Hanson, หน้าที่ 413–414
  6. Hanson, หน้าที่ 437–438
  7. Dye, Peter (2009). "ROYAL AIR FORCE HISTORICAL SOCIETY JOURNAL 45 – RFC BOMBS & BOMBING 1912–1918 (หน้าที่ 12–13)" (PDF). www.raf.mod.uk. Royal Air Force Historical Society. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2 May 2014. สืบค้นเมื่อ 1 May 2014.
  8. Hanson, หน้าที่ 412