สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ

สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ (พ.ศ. 2304 — ไม่ทราบปี) เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี กับพระอินทรรักษา (เสม) และเคยรับราชการฝ่ายในเป็นเจ้าจอมในสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ
สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าชั้นตรี
ประสูติ	พ.ศ. 2304
สิ้นพระชนม์	ในรัชกาลที่ 1
พระสวามี	สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ราชวงศ์	ธนบุรี (เสกสมรส) จักรี (สถาปนา)
พระบิดา	พระอินทรรักษา (เสม)
พระมารดา	สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี

ธรรมเนียมพระยศของ เจ้าฟ้าทองคำ
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

พระประวัติ

สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ มีพระนามเดิมว่า ทองคำ ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 2304 เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดีกับพระอินทรรักษา (เสม) เมื่อเจริญพระชันษาขึ้น พระชนนีได้ถวายพระองค์เข้ารับราชการเป็นเจ้าจอมฝ่ายในในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี

เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชปราบดาภิเษกขึ้นเป็นปฐมกษัตริย์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์แล้ว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาเจ้าจอมทองคำ ซึ่งเป็นพระราชภาคิไนยขึ้นเป็นสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าฝ่ายในพระองค์หนึ่ง ประทับ ณ พระตำหนักเขียวเบื้องหลังหมู่พระมหามณเทียรร่วมกับพระมารดา พระองค์ไม่มีเจ้ากรมต่างหาก แต่เป็นสังกัดในกรมพระเทพสุดาวดี จนสิ้นพระชนม์ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชนั้นเอง แต่ไม่ปรากฏว่าเป็นปีใด

พงศาวลี

พงศาวลีของสมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ

4. พระยากลาโหมราชเสนา (สาย)                             2. พระอินทรรักษา (เสม)                                   1. สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ                                         24. เจ้าพระยาวรวงษาธิราช (ขุนทอง)               12. พระยาราชนิกูล (ทองคำ)                       6. สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก                             3. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี                                   7. พระอัครชายา (หยก)