สมเด็จพระพุฒาจารย์ (นวม พุทฺธสโร)
สมเด็จพระพุฒาจารย์ นามเดิม นวม ฉายา พุทฺธสโร เป็นสมเด็จพระราชาคณะฝ่ายมหานิกาย ดำรงตำแหน่งสำคัญ เช่น เจ้าอาวาสวัดอนงคารามวรวิหาร เจ้าคณะจังหวัดธนบุรี เจ้าคณะมณฑลพิษณุโลก สังฆมนตรีว่าการองค์การสาธารณูปการ และกรรมการมหาเถรสมาคม
สมเด็จพระพุฒาจารย์ (นวม พุทฺธสโร) | |
|---|---|
| ส่วนบุคคล | |
| เกิด | 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2407 (92 ปี 134 วัน ปี) |
| มรณภาพ | 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2499 |
| นิกาย | มหานิกาย |
| การศึกษา | เปรียญธรรม 4 ประโยค |
| ตำแหน่งชั้นสูง | |
| ที่อยู่ | วัดอนงคารามวรวิหาร กรุงเทพมหานคร |
| ตำแหน่ง | เจ้าอาวาสวัดอนงคารามวรวิหาร สังฆมนตรีว่าการองค์การสาธารณูปการ |
ประวัติ
แก้สมเด็จพระพุฒาจารย์ มีนามเดิมว่า นวม เกิดเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2407 ตรงกับวันขึ้น 11 ค่ำ เดือน 8 ปีชวด[1] เป็นบุตรของหมื่นนรา (อินทร์) กับนางใย มีพี่น้องร่วมบิดากัน 8 คน[2] ภูมิลำเนาอยู่บ้านวังแม่ลูกอ่อน อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท
เริ่มแรกได้ศึกษาที่วัดโคกเข็ม จังหวัดชัยนาท จนอายุได้ 13 ปี จึงย้ายมาศึกษาที่วัดอนงคาราม ได้บวชเป็นสามเณรในปี พ.ศ. 2424[1] แล้วศึกษาต่อจนถึงปี พ.ศ. 2428 ได้บวชเป็นพระภิกษุ ณ วัดพระบรมธาตุวรวิหาร โดยมีพระครูเมธังกร เจ้าคณะอำเภอเมืองในขณะนั้น เป็นพระอุปัชฌาย์ พระวินัยธรวันและพระสมุห์เปรมเป็นคู่พระกรรมวาจาจารย์ ได้ฉายาว่า พุทฺธสโร บวชแล้วกลับมาอยู่วัดอนงคารามเพื่อศึกษาต่อ[2]
ศาสนกิจ
แก้ท่านได้รับแต่งตั้งเป็นพระอาจารย์สยามปริยัติ ครูโรงเรียนวัดอนงคาราม ต่อมาได้รับแต่งตั้งเป็นผู้รั้งตำแแหน่งเจ้าคณะมณฑลพิษณุโลก จนถึงวันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2470 จึงได้รับโปรดเกล้าฯ ตั้งให้เป็นเจ้าคณะมณฑลพิษณุโลก[3] ต่อมาในวันที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2474 จึงมีพระบรมราชานุญาตให้ท่านลาออกจากตำแหน่งเจ้าคณะมณฑลพิษณุโลกได้ตามปรารถนา เพราะมีหน้าที่อื่นมากอยู่แล้ว[4]
สังฆมนตรี
แก้- 1 มิถุนายน พ.ศ. 2489 ตั้งเป็นสังฆมนตรีว่าการองค์การสาธารณูปการ ซึ่งมีสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวโร) เป็นสังฆนายก
- 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 ตั้งเป็นสังฆมนตรีว่าการองค์การสาธารณูปการ ซึ่งมีสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวโร) เป็นสังฆนายกสมัยที่ 2[5]
- 11 มิถุนายน พ.ศ. 2494 ตั้งเป็นสังฆมนตรีว่าการองค์การสาธารณูปการ ซึ่งมีพระศาสนโศภน (จวน อุฏฺฐายี) เป็นสังฆนายก[6]
- 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2494 ตั้งเป็นสังฆมนตรีว่าการองค์การสาธารณูปการ ซึ่งมีสมเด็จพระวันรัต (ปลด กิตฺติโสภโณ) เป็นสังฆนายก[7]
- 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2498 ตั้งเป็นสังฆมนตรีว่าการองค์การสาธารณูปการ ซึ่งมีสมเด็จพระวันรัต (ปลด กิตฺติโสภโณ) เป็นสังฆนายกสมัยที่ 2[8]
สมณศักดิ์
แก้- 29 เมษายน พ.ศ. 2442 เป็นพระครูสัญญาบัตรที่ พระครูอุดมพิทยากร มีนิตยภัตราคาเดือนละ 2 ตำลึงกึ่ง[9]
- 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2449 เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระธรรมธราจารย์ มีนิตยภัตเดือนละ 12 บาท[10] ได้รับพระราชทานผ้าไตรและพัดยศ ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน ร.ศ. 125[11]
- 19 มิถุนายน พ.ศ. 2454 ได้รับพระราชทานพัดแฉกหน้าราหูเล็ก เสมอพระราชาคณะเปรียญธรรม 4 ประโยค มีนิตยภัตเดือนละ 16 บาท[12] ณ พลับพลาโรงละครสวนแง่เต๋ง พระราชวังดุสิต[13]
- 30 ธันวาคม พ.ศ. 2463 เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระรัชชมงคลมุนี พรหมจารีพรตนิวิฐ กฤตยาทรยติคณิศร บวรสังฆารามคามวาสี[14]
- 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระมงคลเทพมุนีศรีรัตนไพรวัน ปรันตปะประเทศ เขตร์อรัญวาสีบพิตร[15]
- 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2472 เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระโพธิวงศาจารย์ ญาณวิศุทธจริยาปริณายก ตรีปิฎกธรรมสุนทร ยติคณิสสร บวรศีลาทิขันธ์ อรัณยวาสี[16]
- 1 มีนาคม พ.ศ. 2484 เลื่อนเป็นพระราชาคณะเทียบชั้นเจ้าคณะรองฝ่ายอรัญญวาสีที่ พระมหาโพธิวงศาจารย์ พุทธสราภิธานปริยัตติปรีชา อุดมวิทยากโรปการคุณ วิบุลจริยสมบัติ อเนกบริษัทประสาทการ อภิบาลพุทธปาทวลัญช์ อรัญญวาสีสังฆนายก[17]
- 19 ธันวาคม พ.ศ. 2488 สถาปนาเป็นสมเด็จพระราชาคณะที่ สมเด็จพระพุฒาจารย์ อเนกสถานปรีชา สัปตวิสุทธิจริยาสมบัติ นิพัทธธุตคุณ สิริสุนทรพรตสัมบัน สรรพสมณคุณ วิบุลยประสิทธิ์ ยติคณิศรมหาปรินายก ตรีปิฎกโกศล วิมลญาณสุนทร บวรสังฆาราม คามวาสี อรัญญวาสี[18]
มรณภาพ
แก้สมเด็จพระพุฒาจารย์ มรณภาพเมื่อวันอาทิตย์ที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2499 สิริอายุได้ 92 ปี 134 วัน พรรษา 72[19]
อ้างอิง
แก้- เชิงอรรถ
- ↑ 1.0 1.1 เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑, หน้า 253
- ↑ 2.0 2.1 เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๒, หน้า 138
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความกระทรวงธรรมการ แผนกกรมธรรมการ เรื่อง ตั้งเจ้าคณะมณฑลราชบุรีและมณฑลพิษณุโลก, เล่ม 44, ตอน 0 ง, 2 ตุลาคม 2470, หน้า 1970-1971
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงธรรมการ แผนกกรมธรรมการ พระราชาคณะลาออกจากตำแหน่งเจ้าคณะยุบและตั้งเจ้าคณะ, เล่ม 48, ตอน 0 ง, 18 ตุลาคม 2474, หน้า 2,580
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศตั้งและแต่งตั้งสังฆมนตรี สมเด็จพระวชิรญาณวงศ์, เล่ม 67, ตอน 43, 8 สิงหาคม 2493, หน้า 3,376
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศตั้งและแต่งตั้งสังฆมนตรี, เล่ม 68, ตอน 38, 19 มิถุนายน 2494, หน้า 2,595
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศตั้งและแต่งตั้งสังฆนายก สมเด็จพระวชิรญาณวงศ์, เล่ม 68, ตอน 50 ง, 31 กรกฎาคม 2494, หน้า 3,088
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งสังฆมนตรี, เล่ม 72, ตอน 61 ง ฉบับพิเศษ, 13 สิงหาคม 2498, หน้า 19
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตรพระสงฆ์, เล่ม 16, ตอน 5, 30 เมษายน ร.ศ. 118, หน้า 62
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, รายนามพระสงฆ์ที่รับตำแหน่งสมณศักดิ์, เล่ม 23, ตอน 35, 25 พฤศจิกายน ร.ศ. 125, หน้า 887
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, การตั้งตำแหน่งสมณศักดิ์กับทั้ง, เล่ม 23, ตอน 35, 25 พฤศจิกายน ร.ศ. 124, หน้า 886-887
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, รายนามพระสงฆ์ที่รับพระราชทานพัดเปลี่ยนพัดยศ, เล่ม 28, ตอน 0 ง, 25 มิถุนายน ร.ศ. 130, หน้า 613
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, การตั้งตำแหน่งสมณศักดิ์และเปลี่ยนพัดยศ, เล่ม 28, ตอน 0 ง, 25 มิถุนายน ร.ศ. 130, หน้า 611-613
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตรพระสงฆ์, เล่ม 37, 9 มกราคม 2463, หน้า 3,391
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาเลื่อนและตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 42, ตอน 0 ก, 15 พฤศจิกายน 2468, หน้า 210
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตรสมณศักดิ์, เล่ม 46, ตอน 0 ง, 17 พฤศจิกายน 2472, หน้า 2657
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 58, ตอน 0 ง, 11 มีนาคม 2484, หน้า 496
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาสมณศักดิ์, เล่ม 62, ตอน 72 ก, 25 ธันวาคม 2488, หน้า 713-717
- ↑ เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๒, หน้า 139
- บรรณานุกรม
- กรมศิลปากร. เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๒. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 450 หน้า. ISBN 974-417-530-3
- สมมอมรพันธุ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 428 หน้า. ISBN 974-417-530-3
| ก่อนหน้า | สมเด็จพระพุฒาจารย์ (นวม พุทฺธสโร) | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระธรรมวโรดม (เข้ม ธมฺมสโร) | 
|
 เจ้าคณะมณฑลพิษณุโลก (9 กันยายน พ.ศ. 2470 - 7 ตุลาคม พ.ศ. 2474) |
|
พระธรรมไตรโลกาจารย์ (อยู่ อุตฺตรภทฺโท) |