พระราชาคณะ
พระราชาคณะ หมายถึงพระภิกษุที่ได้รับสถาปนาหรือแต่งตั้งให้มีสมณศักดิ์ตั้งแต่ชั้นสามัญจนถึงชั้นสมเด็จพระราชาคณะ[1] ในสมัยกรุงศรีอยุธยาเรียกว่าพระสังฆราชาคณะ หมายความว่าเจ้าคณะผู้ปกครองสงฆ์ ต่อมาในสมักรุงรัตนโกสินทร์เปลี่ยนเป็นพระราชาคณะ ความหมายยังคงเดิม มีคำนำหน้าราชทินนามว่าพระ แต่ภาษาชาวบ้านเรียกกันว่าเจ้าคุณหรือท่านเจ้าคุณ ถ้าเป็นสมเด็จพระราชาคณะเรียกว่าท่านเจ้าประคุณ แยกเป็นลำดับดังนี้
- สมเด็จพระราชาคณะ (ชั้นสุพรรณบัฏ = จารจารึกราชทินนามลงแผ่นทอง)
- พระราชาคณะเจ้าคณะรอง (ชั้นหิรัญบัฏ = จารจารึกราชทินนามลงแผ่นเงิน)
- พระราชาคณะเจ้าคณะรอง (ชั้นสัญญาบัตร = แผ่นกระดาษ - ตั้งแต่ชั้นธรรมลงมา)
- พระราชาคณะชั้นธรรม
- พระราชาคณะชั้นเทพ
- พระราชาคณะชั้นราช
- พระราชาคณะชั้นสามัญ
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/th/thumb/a/a8/%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%8C_04.gif/200px-%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%8C_04.gif)
- พระราชาคณะปลัดขวา-ปลัดซ้าย-ปลัดกลาง (พระสมุหวรคณิสสรสิทธิการ วัดพระเชตุพนฯ เป็นพระราชาคณะปลัดกลาง รูปแรก) พระราชาคณะฐานานุกรมในสมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
- พระราชาคณะ รองเจ้าคณะภาค
- พระราชาคณะ เจ้าคณะจังหวัด
- พระราชาคณะ รองเจ้าคณะจังหวัด
- พระราชาคณะชั้นสามัญเปรียญ ฝ่ายวิปัสสนาธุระ
- พระราชาคณะชั้นสามัญเปรียญ ป.ธ.9 - ป.ธ.8 - ป.ธ.7 - ป.ธ.6 - ป.ธ.5 - ป.ธ.4 - ป.ธ.3
- พระราชาคณะชั้นสามัญเทียบเปรียญ ฝ่ายวิปัสสนาธุระ
- พระราชาคณะชั้นสามัญเทียบเปรียญ
- พระราชาคณะชั้นสามัญยก ฝ่ายวิปัสสนาธุระ
- พระราชาคณะชั้นสามัญยก
พระราชาคณะสามารถแต่งตั้งฐานานุกรมได้ ตามจำนวนที่ระบุไว้ในสัญญาบัตร ยกเว้นพระราชาคณะชั้นสามัญ สามารถแต่งตั้งฐานานุกรมได้ 3 ตำแหน่ง พระปลัด,พระสมุห์,พระใบฎีกา ไม่มีระบุไว้ในสัญญาบัตรพระราชาคณะแต่สามารถแต่งตั้งได้เป็นขนบธรรมเนียมปฏิบัติมาอย่างยาวนาน
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/th/thumb/5/5e/%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%B5.jpg/200px-%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%B5.jpg)
อ้างอิง
- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว, กรุงเทพพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556, หน้า