จักรพรรดินีเทเม

จักรพรรดินีเทเม (ญี่ปุ่น: 貞明皇后; โรมาจิ: Teimei kōgō; 25 มิถุนายน พ.ศ. 2427 – 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2494) พระนามเดิม ซาดาโกะ คูโจ (ญี่ปุ่น: 九条 節子; โรมาจิ: Kujō Sadako) เป็นจักรพรรดินีอัครมเหสีในจักรพรรดิไทโช และเป็นพระราชมารดาในจักรพรรดิโชวะ โดยจักรพรรดินีเทเมเป็นจักรพรรดินีแห่งญี่ปุ่นองค์สุดท้ายที่มาจากตระกูลฟูจิวาระ (สายตระกูลคูโจ)

จักรพรรดินีเทเม
พระพันปีหลวง
จักรพรรดินีแห่งญี่ปุ่น
ดำรงพระยศ	30 กรกฎาคม พ.ศ. 2455 – 25 ธันวาคม พ.ศ. 2469
พระพันปีหลวง
ดำรงพระยศ	25 ธันวาคม พ.ศ. 2469 – 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2494
พระราชสมภพ	25 มิถุนายน พ.ศ. 2427 จังหวัดโตเกียว จักรวรรดิญี่ปุ่น
สวรรคต	17 พฤษภาคม พ.ศ. 2494 (66 ปี) วังโอมิยะ โตเกียว ประเทศญี่ปุ่น
พระราชสวามี	จักรพรรดิไทโช (พ.ศ. 2443–2469)
พระราชบุตร	จักรพรรดิโชวะ เจ้าชายยาซูฮิโตะ ชิจิบุโนะมิยะ เจ้าชายโนบูฮิโตะ ทากามัตสึโนะมิยะ เจ้าชายทากาฮิโตะ มิกาซะโนะมิยะ
ราชวงศ์	ญี่ปุ่น (อภิเษกสมรส)
พระราชบิดา	มิชิตากะ คูโจ
พระราชมารดา	อิกูโกะ โนมะ

พระราชประวัติ

จักรพรรดินีเทเมเป็นธิดาของมิชิตะกะ คูโจ (九条 道孝) กับอิกุโกะ โนะมะ (野間 幾子) เสด็จพระราชสมภพที่กรุงโตเกียว พระองค์ได้เสกสมรสกับมกุฎราชกุมารโยะชิฮิโตะเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2443 ต่อมาพระนางได้ทรงเป็นจักรพรรดินีเมื่อพระสวามีเสด็จขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระจักรพรรดิแห่งญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2455 เนื่องด้วยสุขภาพพระสวามีของพระนางประชวรมาโดยตลอด พระนางจึงทรงมีอิทธิพลต่อราชสำนักญี่ปุ่นอย่างมาก นอกจากนั้นพระองค์ยังทรงเป็นองค์สภานายิกาสภากาชาดญี่ปุ่นอีกด้วย

พระราชโอรส-ธิดา

สมเด็จพระจักรพรรดินีเทเม ได้ให้พระประสูติกาลพระราชโอรส 4 พระองค์แก่สมเด็จพระจักรพรรดิไทโช คือ:

1. จักรพรรดิโชวะ (พ.ศ. 2444–2532) พระนามเดิม เจ้าชายฮิโรฮิโตะ มิจิโนะมิยะ อภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงนางาโกะ คูนิ มีพระราชโอรส-ธิดาเจ็ดพระองค์
2. เจ้าชายยาซูฮิโตะ ชิจิบุโนะมิยะ (พ.ศ. 2445–2496) พระยศเดิม อัตสึโนะมิยะ เสกสมรสกับเซ็ตสึโกะ มัตสึไดระ ไม่มีพระราชบุตร
3. เจ้าชายโนบูฮิโตะ ทากามัตสึโนะมิยะ (พ.ศ. 2448–2530) พระยศเดิม เทรุโนะมิยะ เสกสมรสกับคิกูโกะ โทกูงาวะ ไม่มีพระราชบุตร
4. เจ้าชายทากาฮิโตะ มิกาซะโนะมิยะ (พ.ศ. 2458–2559) พระยศเดิม ซูมิโนะมิยะ เสกสมรสกับยูริโกะ ทากางิ มีพระโอรส-ธิดาห้าพระองค์

ดำรงพระยศพระพันปีหลวง

หลังจากการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระจักรพรรดิไทโชเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ. 2469 พระนางก็ได้รับการสถาปนาเป็นพระราชชนนีหรือพระพันปีหลวง (皇太后) พระองค์จึงมีพระนามว่า สมเด็จพระจักรพรรดินีเทเม พระพันปีหลวง (ญี่ปุ่น: 貞明皇太后; โรมาจิ: 'เทเม-โคไทโง') หลังจากนั้นเมื่อญี่ปุ่นเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ 2 พระนางก็ทรงคัดค้านการเข้าร่วมนั้นอย่างเต็มที่และอย่างเปิดเผย ซึ่งสิ่งนี้ทำให้พระนางทรงต้องมาทะเลาะกับพระราชโอรสของพระองค์

สวรรคต

หลังสงครามโลกครั้งที่สองสงบลงได้ไม่นาน สมเด็จพระจักรพรรดินีได้เสด็จสวรรคตที่พระราชวังโอมิยะ กรุงโตเกียว ขณะมีพระชนมายุได้ 66 พรรษา และทรงดำรงตำแหน่งเป็นสมเด็จพระจักรพรรดินีอยู่ 14 พรรษา ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2455-2469 และดำรงตำแหน่งพระพันปียาวนานถึง 25 พรรษา

พระอิสริยยศ

• ท่านหญิงซาดาโกะ คูโจ
• เจ้าหญิงซาดาโกะ มกุฎราชกุมารีแห่งญี่ปุ่น
• สมเด็จพระจักรพรรดินีซาดาโกะ
• สมเด็จพระจักรพรรดินีซาดาโกะ พระพันปีหลวง
• สมเด็จพระจักรพรรดินีเทเม (พระนามหลังการสวรรคต)

พงศาวลี

พงศาวลีของจักรพรรดินีเทเม
16. มูเนโมโตะ นิโจ (1727–1754) 8. ฮารูตากะ นิโจ (1754–1826) 4. ฮิซาตาดะ คูโจ (1798–1871) 18. โมโตยาซุ ฮิงูจิ (1706–1780) 9. โนบูโกะ ฮิงูจิ (1751–1845) 2. เจ้าชาย มิชิตากะ คูโจ (1839–1906) 10. โชไบ 5. เมโกะ คาราฮาชิ (1796–1881) 1. จักรพรรดินีเทเม 6. โยริโอกิ โนมะ 3. อิกูโกะ โนมะ 7. ไคริ ยาโมกูชิ

ข้อมูล

• Bix, Herbert P. (2000). Hirohito and the Making of Modern Japan. New York: HarperCollins. ISBN 978-0-06-019314-0; OCLC 247018161
• Fujitani, Takashi. (1998). Splendid Monarchy: Power and Pageantry in Modern Japan.. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-20237-5; OCLC 246558189—Reprint edition, 1998. ISBN 0-520-21371-8
• Hoyt, Edwin P. (1992). Hirohito: The Emperor and the Man. New York: Praeger Publishers. ISBN 978-0-275-94069-0; OCLC 23766658

ก่อนหน้า		จักรพรรดินีเทเม		ถัดไป
ฮารูโกะ อิจิโจ		จักรพรรดินีแห่งญี่ปุ่น (พ.ศ. 2455–2469)		เจ้าหญิงนางาโกะแห่งคูนิ
ฮารูโกะ อิจิโจ		พระพันปีหลวงแห่งญี่ปุ่น (พ.ศ. 2469–2494)		เจ้าหญิงนางาโกะแห่งคูนิ