เจ้าหญิงคิกูโกะ พระชายาในเจ้าชายโนบูฮิโตะ

เจ้าหญิงคิกูโกะ พระชายาในเจ้าชายโนบูฮิโตะ (ญี่ปุ่น: 宣仁親王妃喜久子; โรมาจิ: Nobuhito Shinnōhi Kikuko; 26 ธันวาคม พ.ศ. 2454 – 18 ธันวาคม พ.ศ. 2547) มีพระนามเดิมว่า คิกูโกะ โทกูงาวะ (ญี่ปุ่น: 徳川喜久子; โรมาจิ: Tokugawa Kikuko) เป็นพระชายาในเจ้าชายโนบูฮิโตะ ทากามัตสึโนะมิยะ เป็นพระสุณิสาในจักรพรรดิไทโช และเป็นพระปิตุลานีในสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะ

เจ้าหญิงคิกูโกะ
เจ้าหญิงพระชายา
ประสูติ	26 ธันวาคม พ.ศ. 2454 โตเกียว จักรวรรดิญี่ปุ่น
สิ้นพระชนม์	18 ธันวาคม พ.ศ. 2547 (92 ปี) โตเกียว ประเทศญี่ปุ่น
พระภัสดา	เจ้าชายโนบูฮิโตะ ทากามัตสึโนะมิยะ (พ.ศ. 2473–2530)
ราชวงศ์	ญี่ปุ่น (เสกสมรส)
พระบิดา	โยชิฮิซะ โทกูงาวะ
พระมารดา	เจ้าหญิงมิเอโกะแห่งอาริซูงาวะ

พระประวัติ

พระชนม์ชีพตอนต้น

เจ้าหญิงคิกูโกะประสูติเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2454 หรือพระนามเดิมคิกูโกะ โทกูงาวะ เป็นธิดาคนที่สองของโยชิฮิซะ โทกูงาวะ กับมิเอโกะ โทกูงาวะ (พระนามเดิม เจ้าหญิงมิเอโกะแห่งอาริซูงาวะ) บิดาเป็นบุตรของโยชิโนบุ โทกูงาวะ โชกุนคนสุดท้ายของญี่ปุ่น ส่วนมารดาเป็นพระธิดาในเจ้าชายทาเกฮิโตะ อาริซูงาวะโนะมิยะ ทายาทรุ่นที่ 7 ของตำแหน่งเจ้าชายอาริซูงาวะ ซึ่งเป็นหนึ่งในสี่ราชสกุลที่สืบมาแต่สมัยเอโดะ

คิกูโกะสำเร็จการศึกษาระดับประถมและมัธยมศึกษาจากโรงเรียนกากูชูอิงซึ่งเป็นโรงเรียนหญิงล้วน จนเมื่อมีอายุได้ 18 ปี คิกูโกะจึงได้หมั้นกับเจ้าชายโนบูฮิโตะ ทากามัตสึโนะมิยะ ซึ่งขณะนั้นอยู่ในลำดับที่สามของการสืบราชบัลลังก์ญี่ปุ่น

เสกสมรส

เธอได้เสกสมรสกับเจ้าชายโนบูฮิโตะ ทากามัตสึโนะมิยะ เมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2473 ที่จัดขึ้นภายในพระราชวังอิมพีเรียล หลังการเสกสมรสได้เพียงไม่นานทั้งสองพระองค์ได้เสด็จฯ ไปประกอบพระกรณียกิจในต่างประเทศ ก่อนจะเสด็จฯ นิวัตกลับมายังประเทศญี่ปุ่นในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2474 และเข้าพำนักในทากานาวะ เขตมินาโตะ กรุงโตเกียว

เจ้าชายโนบูฮิโตะและเจ้าหญิงคิกูโกะทรงครองคู่มายาวนานแต่ไม่มีพระโอรส-ธิดาด้วยกัน จนกระทั่งพระสวามีสิ้นพระชนม์เสียก่อนในปี พ.ศ. 2530

ปลายพระชนม์ชีพ

เจ้าชายโนบูฮิโตะและเจ้าหญิงคิกูโกะในเบอร์ลิน พ.ศ. 2473

เจ้าหญิงคิกูโกะได้เป็นพระกุลเชษฐ์ที่มีพระชันษาสูงที่สุดของราชวงศ์ญี่ปุ่น หลังจากการสวรรคตของจักรพรรดินีโคจุง พระราชชนนีในสมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะในปี พ.ศ. 2543

เมื่อครั้งการประสูติกาลของเจ้าหญิงไอโกะ พระธิดาเพียงพระองค์เดียวในมกุฎราชกุมารนารูฮิโตะ และมกุฎราชกุมารีมาซาโกะ พระองค์ถือเป็นพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นผู้ใหญ่ที่ทรงกล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงกฎมนเทียรบาลว่าด้วยการสืบราชบัลลังก์ของฝ่ายในต่อสาธารณชน โดยทรงนิพนธ์บทความลงในนิตยสารฟูจิง-โกรง ซึ่งเป็นนิตยสารรายเดือน ซึ่งภายในมีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับแนวความคิดที่จะให้ฝ่ายในสามารถสืบราชสมบัติได้

"ข้าพเจ้าคิดว่ามันเป็นไปได้ที่จะให้พระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายในสามารถครองราชสมบัติเป็นรัชกาลที่ 127 และก็ไม่เป็นการแปลกอันใด เมื่อพิจารณาถึงประวัติศาสตร์อันยาวนานของญี่ปุ่น"

เจ้าหญิงคิกูโกะสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 18 ธันวาคม พ.ศ. 2547 ณ ศูนย์การแพทย์เซนต์ลู้ก กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น หลังเสด็จฯ เข้ารับการรักษาพระโรคบ่อยครั้งตามพระชันษา สิริพระชันษา 92 ปี โดยมีการจัดพระราชพิธีเมื่อวันที่ 26 ธันวาคมปีเดียวกันนั้นเอง ณ สุสานโทชิมางาโอกะ เขตบุงเกียว กรุงโตเกียว

พระเกียรติยศ

พระอิสริยยศ

• 26 ธันวาคม พ.ศ. 2454 – 4 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2473 : เลดีคิกูโกะ โทกูงาวะ
• 4 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2473 – 18 ธันวาคม พ.ศ. 2547 : เจ้าหญิงคิกูโกะ พระชายาฯ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• ญี่ปุ่น : เครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนมงกุฎ
• สเปน : เครื่องราชอิสริยาภรณ์พระราชินีมารีอาลุยซา

พงศาวลี

พงศาวลีของเจ้าหญิงคิกูโกะ พระชายาในเจ้าชายโนบูฮิโตะ

16. ฮารูโตชิ โทกูงาวะ               8. นาริอากิ โทกูงาวะ                       17. นางโทยามะ               4. โยชิโนบุ โทกูงาวะ                             18. เจ้าชายโอริฮิโตะ อาริซูงาวะโนะมิยะ               9. เจ้าหญิงโยชิโกะแห่งอาริซูงาวะ                       19. คิโยโกะ อันโด               2. โยชิฮิซะ โทกูงาวะ                                   10. มาซาตากะ มัตสึไดระ                       5. ชิง ชิมมูระ                             1. เจ้าหญิงคิกูโกะ พระชายาฯ                                         24. เจ้าชายสึนาฮิโตะ อาริซูงาวะโนะมิยะ               12. เจ้าชายทากาฮิโตะ อาริซูงาวะโนะมิยะ                       25. คัตสึโกะ โทชิมะ               6. เจ้าชายทาเกฮิโตะ อาริซูงาวะโนะมิยะ                             13. พระสนมโนริโกะ                       3. เจ้าหญิงมิเอโกะแห่งอาริซูงาวะ                                   28. นาริยาซุ มาเอดะ               14. โยชิยาซุ มาเอดะ                       29. โยฮิเมะ               7. ยาซูโกะ มาเอดะ                             30. มาซาโนบุ ฮิซานาริ               15. นางฮิซานาริ

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ เจ้าหญิงคิกูโกะ พระชายาฯ
• เจ้าชายทากามัตสึและพระชายา — เว็บไซต์สำนักพระราชวังญี่ปุ่น (อังกฤษ)