เส้นประสาททรอเคลียร์
เส้นประสาททรอเคลียร์ (อังกฤษ: trochlear nerve; /ˈtrɒklɪər/)[1] หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ประสาทสมองเส้นที่ 4 เป็นเส้นประสาทสั่งการ (เส้นประสาทกายนำออก) ที่เลี้ยงเพียงหนึ่งกล้ามเนื้อ คือ กล้ามเนื้อซุพีเรียร์ ออบลีก ของดวงตา ซึ่งทำงานผ่านโครงสร้างที่เรียกว่าทรอเคลียร์ที่มีลักษณะคล้ายรอก
| เส้นประสาททรอเคลียร์ Trochlear nerve | |
|---|---|
 เส้นประสาททรอเคลียร์ที่กำลังเข้าสู่เบ้าตา มองจากด้านบน เพื่อไปเลี้ยงกล้ามเนื้อซุพีเรียร์ ออบลีก | |
 ภาพแสดงเส้นประสาททรอเคลียร์ (CN IV) ที่เห็นร่วมกับเส้นประสาทสมองอื่น ๆ เป็นเส้นประสาทสมองเส้นเดียวที่โผล่ออกมาจากด้านหลังก้านสมอง และวิ่งโค้งรอบก้านสมองไปยังด้านหน้า | |
| รายละเอียด | |
| เลี้ยง | กล้ามเนื้อซุพีเรียร์ ออบลีก |
| ตัวระบุ | |
| ภาษาละติน | nervus trochlearis |
| MeSH | D014321 |
| นิวโรเนมส์ | 466 |
| TA98 | A14.2.01.011 |
| TA2 | 6191 |
| FMA | 50865 |
| ศัพท์ทางกายวิภาคของประสาทกายวิภาคศาสตร์ | |
เส้นประสาททรอเคลียร์มีลักษณะเฉพาะหลายประการในบรรดาเส้นประสาทสมองทั้งหมด ดังนี้
- เป็นเส้นประสาทที่เล็กที่สุดในแง่ของจำนวนแอกซอน
- มีความยาวภายในกะโหลกมากที่สุด
- เป็นเส้นประสาทสมองเส้นเดียวที่ออกจากด้านหลังของก้านสมอง
- เลี้ยงกล้ามเนื้อซุพีเรียร์ ออบลีก ในด้านตรงข้ามของนิวเคลียสของมัน เส้นประสาททรอเคลียร์จะไขว้ทแยงภายในก้านสมองก่อนที่จะโผล่ออกมาที่ด้านตรงข้ามของก้านสมอง (ที่ระดับของอินฟีเรียร์ คอลลิคูลัส) การบาดเจ็บที่ทรอเคลียร์นิวเคลียสในก้านสมองจะส่งผลให้เกิดอัมพาตของกล้ามเนื้อซุพีเรียร์ ออบลีก ในด้านตรงข้าม ในขณะที่การบาดเจ็บที่เส้นประสาททรอเคลียร์ (ส่วนที่โผล่ออกมาจากก้านสมอง) จะส่งผลให้เกิดอัมพาตกล้ามเนื้อซุพีเรียร์ ออบลีก ในด้านเดียวกัน
เส้นประสาททรอเคลียร์ที่มีต้นกำเนิดเหมือนกัน (homologous) พบได้ในสัตว์มีกระดูกสันหลังที่มีขากรรไกรทุกชนิด คุณสมบัติที่เป็นเอกลักษณ์ของเส้นประสาททรอเคลียร์ เช่น การออกทางด้านหลังจากก้านสมองและการไปเลี้ยงกล้ามเนื้อด้านตรงข้ามนั้น มีให้เห็นในสมองส่วนดั้งเดิม (primitive brain) ของฉลาม[2]
เส้นประสาททรอเคลียร์ของมนุษย์พัฒนามากจากแผ่นฐาน (basal plate) ของสมองส่วนกลางในระยะเอ็มบริโอ คำว่า ทรอเคลีย (trochlea /ˈtrɒkliə/) และทรอเคลียร์ (trochlear /ˈtrɒkliər/) มาจากภาษากรีกโบราณ τροχιλέα trokhiléa หมายถึง “รอก หรือ เครื่องชักรอก”
อ้างอิง แก้
- ↑ "Trochlear | Definition of Trochlear by Oxford Dictionary on Lexico.com also meaning of Trochlear". Lexico Dictionaries | English. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-11-12. สืบค้นเมื่อ 2021-03-06.
- ↑ Maisey JG. "Morphology of the Braincase in the Broadnose Sevengill Shark Notorynchus (Elasombranchii, Hexanchiformes), Based on CT Scanning". American Museum Novitates, Number 3429. New York: American Museum of Natural History, 2004
แหล่งข้อมูลอื่น แก้
- NeuroNames hier-449
- oph/697 จาก eMedicine - "Trochlear Nerve Palsy"
- MedEd at Loyola Grossanatomy/h_n/cn/cn1/cn4.htm
- Norman/Georgetown lesson3 (orbit2)
- Norman/Georgetown cranialnerves (IV)
- Animations of extraocular cranial nerve and muscle function and damage (University of Liverpool)
- Trochlear nerve at Neurolex
