ไนโตรกลีเซอรีน

สารที่ใช้ทำ ระเบิดไดนาไมต์
(เปลี่ยนทางจาก Glyceryl trinitrate)

ไนโตรกลีเซอรีน (อังกฤษ: Nitroglycerin) มีชื่ออื่นๆ เช่น ไนโตรกลีเซอรีน (trinitroglycerin) , กลีเซอรีล ไตรไนเตรต (glyceryl trinitrate) เป็นต้น เป็นสารประกอบทางเคมีชนิดหนึ่ง ปกติเป็นของเหลว ระเบิดได้ ลื่นมัน เป็นพิษ ไม่มีสี และหนัก ได้จากการไนเตรตสารกลีเซอรอล นิยมใช้ในการผลิตวัตถุระเบิด โดยเฉพาะไดนาไมต์ และใช้ในอุตสาหกรรมการก่อสร้างและรื้อทำลาย นอกจากนี้ยังมีใช้ในการแพทย์ เพื่อขยายหลอดเลือดหัวใจ ในคนไข้ที่เป็นโรคหัวใจ

ไนโตรกลีเซอรีน
Skeletal formula of zwitterionic nitroglycerin
Ball and stick model of nitroglycerin
Spacefill model of nitroglycerin
ชื่อ
Preferred IUPAC name
Propane-1,2,3-triyl trinitrate
ชื่ออื่น
  • 1,2,3-Tris(nitrooxy)propane
  • 1,2,3-Trinitroxypropane
  • Glyceryl trinitrate
  • GTN
  • Nitro
  • TNG
  • Trinitroglycerin
  • alpha,alpha,alpha-Trinitroglycerin
เลขทะเบียน
3D model (JSmol)
1802063
ChEBI
ChEMBL
เคมสไปเดอร์
ดรักแบงก์
ECHA InfoCard 100.000.219 แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ
EC Number
  • 200-240-8
165859
KEGG
MeSH Nitroglycerin
UNII
UN number 0143, 0144, 1204, 3064, 3319
  • InChI=1S/C3H5N3O9/c7-4(8)13-1-3(15-6(11)12)2-14-5(9)10/h3H,1-2H2 checkY
    Key: SNIOPGDIGTZGOP-UHFFFAOYSA-N checkY
  • InChI=1/C3H5N3O9/c7-4(8)13-1-3(15-6(11)12)2-14-5(9)10/h3H,1-2H2
    Key: SNIOPGDIGTZGOP-UHFFFAOYAR
  • C(C(CO[N+](=O)[O-])O[N+](=O)[O-])O[N+](=O)[O-]
คุณสมบัติ
C3H5N3O9
มวลโมเลกุล 227.085 g·mol−1
ลักษณะทางกายภาพ Colorless liquid
ความหนาแน่น 1.6 g⋅cm−3 (at 15 °C)
จุดหลอมเหลว 14 องศาเซลเซียส (57 องศาฟาเรนไฮต์; 287 เคลวิน)
จุดเดือด 50 องศาเซลเซียส (122 องศาฟาเรนไฮต์; 323 เคลวิน) Explodes
Slightly[1]
ความสามารถละลายได้ Acetone, ether, benzene, alcohol[1]
log P 2.154
โครงสร้าง
  • Tetragonal at C1, C2, and C3
  • Trigonal planar at N7, N8, and N9
  • Tetrahedral at C1, C2, and C3
  • Dihedral at N7, N8, and N9
ข้อมูลระเบิด
ความไวต่อแรงกระแทก High
ความไวต่อแรงเสียดทาน High
ความเร็วการระเบิด 7700 m⋅s−1
RE factor 1.50
อุณหเคมี
−370 kJ⋅mol−1
−1.529 MJ⋅mol−1
เภสัชวิทยา
C01DA02 (WHO) C05AE01
Intravenous, by mouth, under the tongue, topical
เภสัชจลนศาสตร์:
<1%
Liver
3 min
สถานะทางกฎหมาย
  • AU: S3 (Pharmacist only)
ความอันตราย
อาชีวอนามัยและความปลอดภัย (OHS/OSH):
อันตรายหลัก
Explosive, toxic
GHS labelling:
The flame pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) The skull-and-crossbones pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) The health hazard pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) GHS01: Explosive
อันตราย
H202, H205, H241, H301, H311, H331, H370
P210, P243, P250, P260, P264, P270, P271, P280, P302+P352, P410
NFPA 704 (fire diamond)
NFPA 704 four-colored diamondHealth 3: Short exposure could cause serious temporary or residual injury. E.g. chlorine gasFlammability 2: Must be moderately heated or exposed to relatively high ambient temperature before ignition can occur. Flash point between 38 and 93 °C (100 and 200 °F). E.g. diesel fuelInstability 4: Readily capable of detonation or explosive decomposition at normal temperatures and pressures. E.g. nitroglycerinSpecial hazards (white): no code
3
2
4
NIOSH (US health exposure limits):
PEL (Permissible)
C 0.2 ppm (2 mg/m3) [skin][2]
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa

ผู้ค้นพบคือ อัสซานิโอ โซเบรโร(Ascanio Sobrero)

ไนโตรกลีเซอรีน () หรือที่รู้จักในชื่อของไดนาไมต์ ซึ่งเป็นวัตถุระเบิดที่มีความรุนแรงสามเท่าของดินปืน

ค้นพบได้อย่างไร:ไนโตรกลีเซอรีน

แก้

หากผสมกลีเซอรอลเข้ากับกรดซัลฟูริกและกรดไนตริก จะได้เป็นไนโตรกลีเซอรีน

อ้างอิง

แก้
  1. 1.0 1.1 "Occupational Safety and Health Guideline for Nitroglycerin". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 พฤษภาคม 2013. สืบค้นเมื่อ 19 ตุลาคม 2016.
  2. NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0456". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  3. "Hazard Rating Information for NFPA Fire Diamonds". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 กุมภาพันธ์ 2015.

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้