ไฮโดรเจนคลอไรด์
ไฮโดรเจนคลอไรด์ (อังกฤษ: Hydrogen chloride) สูตรโมเลกุลว่า HCl เป็นก๊าซมีพิษ ไม่มีสี มีฤทธิ์กัดกร่อน เมื่อสัมผัสความชื้นจะเกิดควันสีขาว ควันนี้จะประกอบด้วย กรดไฮโดรคลอริกซึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อไฮโดรเจนคลอไรด์ละลายในน้ำ ก๊าซไฮโดรเจนคลอไรด์และกรดไฮโดรคลอริกเป็นสารเคมีที่มีความสำคัญในทาง เคมี วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และ อุตสาหกรรมมาก
| |||
| ชื่อ | |||
|---|---|---|---|
| IUPAC name
Hydrogen chloride[1]
| |||
| ชื่ออื่น
Hydrochloric acid gas
Hydrochloric gas Hydrochloride Chlorane | |||
| เลขทะเบียน | |||
3D model (JSmol)
|
|||
| 1098214 | |||
| ChEBI | |||
| ChEMBL | |||
| เคมสไปเดอร์ | |||
| ECHA InfoCard | 100.028.723 | ||
| EC Number |
| ||
| 322 | |||
| KEGG | |||
| MeSH | Hydrochloric+acid | ||
ผับเคม CID
|
|||
| RTECS number |
| ||
| UNII | |||
| UN number | 1050 | ||
CompTox Dashboard (EPA)
|
|||
| |||
| |||
| คุณสมบัติ | |||
| HCl | |||
| มวลโมเลกุล | 36.46 g/mol | ||
| ลักษณะทางกายภาพ | แก๊สไร้สี | ||
| กลิ่น | ฉุน; รุนแรงและไหม้ | ||
| ความหนาแน่น | 1.49 g/L[2] | ||
| จุดหลอมเหลว | −114.22 องศาเซลเซียส (−173.60 องศาฟาเรนไฮต์; 158.93 เคลวิน) | ||
| จุดเดือด | −85.05 องศาเซลเซียส (−121.09 องศาฟาเรนไฮต์; 188.10 เคลวิน) | ||
| 823 g/L (0 °C) 720 g/L (20 °C) 561 g/L (60 °C) | |||
| ความสามารถละลายได้ | ละลายในเมทานอล, เอทานอล, อีเทอร์ | ||
| ความดันไอ | 4352 kPa (ที่ 21.1 °C)[3] | ||
| pKa | −3.0;[4] −5.9 (±0.4)[5] | ||
| Basicity (pKb) | 17.0 | ||
| กรด | Chloronium | ||
| เบส | คลอไรด์ | ||
ดัชนีหักเหแสง (nD)
|
1.0004456 (แก๊ส) 1.254 (ของเหลว) | ||
| ความหนืด | 0.311 cP (−100 °C) | ||
| โครงสร้าง | |||
| เส้นตรง | |||
| 1.05 D | |||
| อุณหเคมี | |||
ความจุความร้อน (C)
|
0.7981 J/(K·g) | ||
Std molar
entropy (S⦵298) |
186.902 J/(K·mol) | ||
Std enthalpy of
formation (ΔfH⦵298) |
−92.31 kJ/mol | ||
Std enthalpy of
combustion (ΔcH⦵298) |
−95.31 kJ/mol | ||
| เภสัชวิทยา | |||
| A09AB03 (WHO) B05XA13 | |||
| ความอันตราย | |||
| อาชีวอนามัยและความปลอดภัย (OHS/OSH): | |||
อันตรายหลัก
|
เป็นพิษ กัดกร่อน | ||
| GHS labelling: | |||
 
| |||
| อันตราย | |||
| H280, H314, H331 | |||
| P261, P280, P305+P351+P338, P310, P410+P403 | |||
| NFPA 704 (fire diamond) | |||
| ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC): | |||
LD50 (median dose)
|
238 mg/kg (หนู, ปาก) | ||
LC50 (median concentration)
|
3124 ppm (หนู, 1 h) 1108 ppm (หนูบ้าน, 1 h)[7] | ||
LCLo (lowest published)
|
1300 ppm (มนุษย์, 30 min) 4416 ppm (กระต่าย, 30 min) 4416 ppm (หนูตะเภา, 30 min) 3000 ppm (มนุษย์, 5 min)[7] | ||
| NIOSH (US health exposure limits): | |||
PEL (Permissible)
|
C 5 ppm (7 mg/m3)[6] | ||
REL (Recommended)
|
C 5 ppm (7 mg/m3)[6] | ||
IDLH (Immediate danger)
|
50 ppm[6] | ||
| เอกสารข้อมูลความปลอดภัย (SDS) | JT Baker MSDS | ||
| สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน | |||
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง
|
Hydrogen fluoride Hydrogen bromide Hydrogen iodide Hydrogen astatide | ||
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa
| |||
ดูเพิ่ม
แก้- กรดกระเพาะอาหาร
- คลอไรต์ : เกลืออนินทรีย์ของกรดไฮโดรคลอริก
- ไฮโดรคลอไรด์ : เกลืออินทรีย์ของกรดไฮโดรคอลริก
อ้างอิง
แก้- ↑ "hydrogen chloride (CHEBI:17883)". Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI). UK: European Bioinformatics Institute.
- ↑ แม่แบบ:CRC91
- ↑ Hydrogen Chloride. Gas Encyclopaedia. Air Liquide
- ↑ Tipping, E.(2002) [1]. Cambridge University Press, 2004.
- ↑ Trummal, A.; Lipping, L.; Kaljurand, I.; Koppel, I. A.; Leito, I. "Acidity of Strong Acids in Water and Dimethyl Sulfoxide" J. Phys. Chem. A. 2016, 120, 3663-3669. doi:10.1021/acs.jpca.6b02253
- ↑ 6.0 6.1 6.2 NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0332". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ↑ 7.0 7.1 "Hydrogen chloride". Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations (IDLH). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ไฮโดรเจนคลอไรด์
- International Chemical Safety Card 0163
- Thames & Kosmos Chem C2000 Experiment Manual