เส้นประสาทอินเทอร์มีเดียท

เนอร์วัส อินเทอร์มีเดียส (ละติน: Nervus intermedius) หรือ เส้นประสาทอินเทอร์มีเดียท (อังกฤษ: Intermediate nerve) เป็นส่วนหนึ่งของเส้นประสาทเฟเชียล (เส้นประสาทสมองเส้นที่ 7) อยู่ระหว่างใยประสาทสั่งการของเส้นประสาทเฟเชียลและเส้นประสาทหู (vestibulocochlear nerve; เส้นประสาทสมองเส้นที่ 8) เส้นประสาทนี้นำพากระแสประสาทรับความรู้สึกและใยประสาทพาราซิมพาเทติกของเส้นประสาทเฟเชียล เส้นประสาทนี้เชื่อมกับรากประสาทสั่งการของเส้นประสาทเฟเชียลบริเวณปมประสาทเจนิคิวเลตก่อนถึงคลองประสาทเฟเชียล (facial canal)

เส้นประสาทอินเทอร์มีเดียท หรือ เนอร์วัส อินเทอร์มีเดียส Intermediate nerve or Nervus intermedius
แผนภาพเส้นประสาทเฟเชียลและเนอร์วัส อินเทอร์มีเดียส และแขนงเชื่อมกับเส้นประสาทอื่น (เนอร์วัส อินเทอร์มีเดียสอยู่ด้านบนซ้ายของภาพ)
ตัวระบุ
TA98	A14.2.01.115
TA2	6286
FMA	53410
ศัพท์ทางกายวิภาคของประสาทกายวิภาคศาสตร์

ใยประสาทพาราซิมพาเทติก

ซุพีเรียร์ แซลิเวรี นิวเคลียส (Superior salivary nucleus) เป็นที่อยู่ของตัวเซลล์ของแอกซอนใยประสาทพาราซิมพาเทติกภายในเนอร์วัส อินเทอร์มีเดียส ใยประสาทเหล่านี้จะไปถึงปมประสาทเจนิคิวเลตแต่ยังไม่ไซแนปส์ ใยประสาทก่อนไซแนปส์ของพาราซิมพาเทติก (preganglionic parasympathetic fibers) บางส่วนจะอยู่ในเส้นประสาทเกรทเทอร์ พีโทรซัล (greater petrosal nerve) และออกจากปมประสาทเจนิคิวเลต แล้วต่อจากนั้นจึงไปไซแนปส์กับปมประสาทเทอริโกแพลาทีน (pterygopalatine ganglion) เซลล์ประสาทหลังไซแนปส์จะส่งแอกซอนพาราซิมพาเทติกไปเลี้ยงต่อมน้ำตา

ใยประสาทก่อนไซแนปส์ที่เหลือจะต่อเนื่องเป็นเส้นประสาทเฟเชียลไปตามคลองประสาทเฟเชียล (facial canal) หลังจากเส้นประสาทเฟเชียลแตกแขนงให้เส้นประสาทเลี้ยงกล้ามเนื้อสเตปีเดียส (nerve to the stapedius muscle) เส้นประสาทเฟเชียลจะให้แขนงเป็นเส้นประสาทคอร์ดา ทิมพานี (chorda tympani nerve) ก่อนจะออกจากกะโหลกศีรษะผ่านทางช่องสไตโลมาสตอยด์ (stylomastoid foramen) เส้นประสาทคอร์ดา ทิมพานีจะออกจากกะโหลกศีรษะทางรูเปิดพีโทรทิมพานิก (petrotympanic fissure) แล้วรวมกับเส้นประสาทลิ้น (lingual nerve) หลังจากนั้นจึงไปไซแนปส์กับเซลล์ประสาทในปมประสาทซับแมนดิบูลาร์ (submandibular ganglion) เซลล์ประสาทหลังไซแนปส์จะส่งแอกซอนไปยังต่อมน้ำลายใต้ขากรรไกรล่างและต่อมน้ำลายใต้ลิ้น

ใยประสาทรับความรู้สึก

ใยประสาทรับความรู้สึกของเนอร์วัส อินเทอร์มีเดียสจะนำสัญญาณความรู้สึกจากผิวหนังของปากรูหู (external auditory meatus) เยื่อเมือกของจมูกและคอหอยส่วนจมูก และรสชาติจากด้านหน้าสองในสามของลิ้น ฐานช่องปาก และเพดานปาก โดยความรู้สึกจากเยื่อเมือกของเพดานปากและคอหอยส่วนจมูกจะมาตามเส้นประสาทเกรทเทอร์ พีโทรซัล (greater petrosal nerve) ส่วนเส้นประสาทคอร์ดา ทิมพานี (และเส้นประสาทลิ้น) นำความรู้สึกรสชาติจากด้านหน้าสองในสามของลิ้น ฐานช่องปาก และเพดานปาก

ปมประสาทเจนิคิวเลตเป็นที่อยู่ของตัวเซลล์ประสาทรับความรู้สึกของเนอร์วัส อินเทอร์มีเดียส อาการปวดประสาทเจนิวคิวเลต (Geniculate neuralgia) เป็นกลุ่มอาการปวดที่เกี่ยวข้องกับเส้นประสาทเนอร์วัส อินเทอร์มีเดียส

แหล่งข้อมูลอื่น

• SUNY Figs 25:03-13
• http://www.neuroanatomy.wisc.edu/virtualbrain/BrainStem/15Salivatory.html เก็บถาวร 2008-02-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน