เทวสถานโรมัน
เทวสถานโรมัน (อังกฤษ: Roman temple หรือ Fanum) ในความเชื่อเดิมในเรื่องที่เกี่ยวกับลัทธิเพกันโรมันผู้ถือปฏิบัติมักจะทำการสักการะที่เทวสถาน การสังเวยมักจะทำกันบนแท่นบูชาภายนอกเทวสถานที่ทำให้ง่ายต่อการทำความสะอาด และสามารถรับผู้เข้าร่วมพิธีได้มากกว่า เทวสถานโรมันจะมีขนาดไม่ใหญ่นักและจะเป็นสิ่งก่อสร้างที่ใช้เป็นที่ตั้งของรูปสลักของเทพประจำลัทธินิยมในห้องหลักที่เรียกว่า “cella” (เซลลา) เซลลาเองก็อาจจะมีแท่นบูชาขนาดเล็กสำหรับจุดธูป หลังเซลลาก็จะเป็นห้องเดียวหรือหลายห้องที่ใช้โดยผู้เข้าร่วมพิธีสำหรับเก็บเครื่องไม้เครื่องมือหรือสิ่งที่จะถวายเทพ
เทวสถาน
แก้ชาวโรมันจะทำการสักการะ, สวดมนต์, ถวายสิ่งสักการะ และ ทำการสังเวยต่อเทพเจ้ากันที่เทวสถาน เทพ/เทพีองค์สำคัญๆ ก็ได้แก่:
- เทพจูปิเตอร์ - ราชาแห่งเทพเจ้า, เทพเจ้าแห่งฝน, ฟ้าร้อง และ สายฟ้า
- เทพีจูโน- ราชินีแห่งเทพเจ้า, เทพเจ้าแห่งสตรีและการให้กำเนิด
- เทพเนปจูน- เทพเจ้าแห่งทะเล/พายุ
- เทพพลูโต- เทพเจ้าแห่ง underworld
- เทพอพอลโล- เทพเจ้าแห่งการพยากรณ์
- เทพมาร์ส- เทพเจ้าแห่งการสงคราม
- เทพีวีนัส- เทพีแห่งความรักและความงาม
- เทพเมอร์คิวรี- ผู้สื่อสาส์นของพระเจ้า และ เทพเจ้าแห่งการค้าและการโจรกรรม
- เทพแซทเทิร์น- พ่อของเทพจูปิเตอร์
- เทพยูเรนัส- พ่อของเทพแซทเทิร์น
- เทพีไดแอนนา- เทพีแห่งการล่าสัตว์
- คิวปิด- เทพเจ้าแห่งความรัก และลูกของเทพีวีนัส
ชาวโรมันใช้คำภาษาลาติน “ฟานุม” (fanum) ที่แปลว่า “บริเวณศักดิ์สิทธิ์” สำหรับสถานที่สำหรับลัทธินิยมอื่นที่ไม่มีเทวสถาน เช่นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ในสมัยแรก เช่นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์สำหรับไดแอนา เนโมเรนซิส หรือที่เรียกกันว่า “ไดแอนาแห่งป่าเขา” และ เทวสถานที่มิได้เป็นของเทพทางการของโรมัน
- คำว่า “ฟานุม” ตรงกับคำวิเศษณ์ “fanaticus” หรือในปัจจุบันมาแผลงเป็นคำว่า “fanatic” ที่แปลว่า “ความหลงใหลคลั่งไคล้” ซึ่งยังมีความหมายที่สะท้อนถึงความรู้สึกไม่ยอมรับศาสนาที่ต่างจากศาสนาทางการโดยชาวโรมัน แต่กระนั้นลัทธินิยมที่นำเข้ามาจากนอกจักรวรรดิโรมันบางลัทธิโดยเฉพาะจากบ้านเมืองที่โรมันไปพิชิตมาเช่นจากจักรวรรดิเปอร์เซีย หรือ อียิปต์ เช่นไอสิสก็มาเป็นที่นิยมนับถือกันในจักรวรรดิโรมัน ที่จะมีเทวสถานอันหรูหราเป็นของตนเอง เช่นเทวสถานไอสิส และ เซราพิสในแคมพัสมาร์เชียส (Campus Martius) ที่สร้างโดยใช้วัสดุจากอียิปต์ และ ลักษณะโครงสร้างแบบอียิปต์ ซึ่งเป็นการสะท้อนให้เห็นถึงภาวะวิวิธพรรณ[1] ของเทวสถานทางศาสนาของโรมันตอนปลาย
- คำว่า “ฟานุม” กลามมาเป็นส่วนหนึ่งของชื่อสถานที่ของโรมันเช่น ฟานุมโวลทุมแน, ฟานุมมาร์ทิส หรือ ฟานุมฟอร์ชูแน
- เทวสถานเหล่านี้มายุบหายไปเกือบหมดสิ้นพร้อมกับลัทธิเพกันในสมัยคริสเตียนยุคแรก และเมื่อคริสต์ศาสนาได้รับการประกาศให้เป็นศาสนาทางการของจักรวรรดิ คำว่าเทวสถานก็เลือนหายไปเป็นคริสต์ศาสนสถานของคริสเตียนแทนที่
รายชื่อเทวสถานโรมัน
แก้- เทวสถานและที่ตั้งภายในโรมันโบราณ
- แพนธีอัน - เทวสถานสำหรับปวงเทพ (Pantheon) ในแคมพัสมาร์เชียส
- เทวสถานแห่งอันโตนินัสและฟาอัสตินา - ฟอรุมโรมัน
- เทวสถานอพอลโลพาลาทินัส - เนินพาเลไทน์
- เทวสถานอพอลโลโซซิอานัส - ใกล้โรงละครมาร์เซลลัส
- เทวสถานเบลโลนา, โรม - ใกล้โรงละครมาร์เซลลัส
- เทวสถานซีซาร์ - ฟอรุมโรมัน
- เทวสถานคาสเตอร์และพอลลักซ์ - ฟอรุมโรมัน
- เทวสถานคองคอร์ด - ฟอรุมโรมัน
- เทวสถานไซเบเล (มันยามาเทอร์) - เนินพาเลไทน์
- เทวสถานดิวัส ออกัสตัส หลังบาซิลิกาจูเลีย
- เทวสถานเฮเดรียน - แคมพัสมาร์เชียส
- เทวสถานเฮอร์คิวลีส
- เทวสถานไอซิสและเซราพิส - แคมพัสมาร์เชียส
- เทวสถานแจนัส (ฟอรุมโรมัน)
- เทวสถานจูโน โมเนตา - เนินคาปิโตลิเน
- เทวสถานจูปิเตอร์ (เนินคาปิโตลิเน) - เนินคาปิโตลิเน
- เทวสถานมาร์ส อุลทอร์ - ฟอรุมออกัสตัส
- เทวสถานมิเนอร์วาเมดิคา (นิมเฟียม) - เดิมอยู่ในฟอรุมทรานซิทอรุม
- เทวสถานมิเนอร์วาเมดิคา
- เทวสถานสันติภาพ
- เทวสถานพอร์ทูนัส - ใกล้วัดซานตามาเรียคอสเมดิน
- เทวสถานรอมิวลุส - ฟอรุมโรมัน
- เทวสถานแซทเทิร์น - ด้านตะวันตกของฟอรุมโรมัน
- เทวสถานซิริอาโค - เนินจานิคิวลัม
- เทวสถานวีนัสและโรมา - มุมตะวันออกเฉียงเหนือของฟอรุมโรมัน
- เทวสถานวีนัสเจเนทริกซ์ - ฟอรุมซีซาร์
- เทวสถานเวสเปเซียนและไททัส
- เทวสถานเวสทา - ฟอรุมโรมัน
- เทวสถานเวอิโอวิส - เนินคาปิโตลิเน
- เทวสถานนอกกรุงโรม
- เตาเผาอาร์เธอร์, Stenhousemuir, สกอตแลนด์
- เทวสถานเพกันฮิลล์, ซัมเมอร์เซ็ท, อังกฤษ
- โรงอาบน้ำโรมันแห่งบาธ และเทวสถานซูลิสมิเนอร์วา, บาธ, ซัมเมอร์เซ็ท, อังกฤษ
- เทวสถานอพอลโล (ปอมเปอี)
- เทวสถานเบลโลนา (ออสเตีย)
- เทวสถานมิเธรียมลอนดอน, ลอนดิเนียม (ลอนดอนปัจจุบัน)
- เทวสถานเมซองคาร์รี - นีเมส, ทางตอนใต้ของฝรั่งเศส
- เทวสถานออกัสตัส (ปูลา) - ปูลา, โครเอเชีย
- เทวสถานเวสตา, ทิโวลี - ทิโวลี, อิตาลี
- เทวสถานออกัสตาและลิเวีย - เวียนน์, ฝรั่งเศส
- เทวสถานอีโวรา - อีโวรา, โปรตุเกส
- เทวสถานโดนุคทาส - ทาร์ซัส, ตุรกี[1] เก็บถาวร 2012-03-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- เทวสถานบาคคัส - บาลเบ็ค, เลบานอน
- เทวสถานอาร์ทีมิสแห่งเจราช, จอร์แดน
อ้างอิง
แก้- ↑ "ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-07-15. สืบค้นเมื่อ 2010-02-02.
- Temple of Hadrian, Rome เก็บถาวร 2010-04-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Quicktime VR
- The Pantheon, Rome เก็บถาวร 2008-08-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Quicktime VR
- Garden Shed Converted into a Roman Temple
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ เทวสถานโรมัน