จักรพรรดิจีน
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
พระเจ้ากรุงจีน หรือ จักรพรรดิจีน (จีน: 皇帝; พินอิน: Huángdì หวงตี้; ฮกเกี้ยน: ฮ่องเต้; แต้จิ๋ว: อ้วงตี่) คือประมุขจักรวรรดิจีน โดยมีจักรพรรดิจิ๋นซี เป็นจักรพรรดิพระองค์แรก ก่อนสมัยราชวงศ์ฉิน ประเทศจีนได้ถูกแบ่งเป็นแว่นแคว้นต่าง ๆ มากมาย และแต่ละแคว้นจะมีผู้ปกครอง เรียกว่า อ๋อง (จีน: 王; พินอิน:wáng) ซึ่งแปลว่า พระราชา แต่ต่อมาหลังจากอ๋องแห่งแคว้นฉินได้รวบรวมแว่นแคว้นต่าง ๆ เป็นหนึ่งเดียวจึงสถาปนาแผ่นดินเป็นจักรวรรดิจีน และประกาศใช้เป็นพระนามคำนำหน้าว่าจักรพรรดิ คือจักรพรรดิฉินสื่อ
| จักรพรรดิ แห่งจีน 皇帝 | |
|---|---|
| ราชาธิปไตยในอดีต | |
| จักรวรรดิ | |
| |
| พระราชลัญจกรจีน | |
| |
| พระบรมสาทิสลักษณ์จักรพรรดิคังซี (ค.ศ. 1654-1722) จักรพรรดิองค์ที่ 3 แห่งราชวงศ์ชิง และเป็นจักรพรรดิที่ดำรงตำแหน่งนานที่สุด | |
|
| |
| ปฐมกษัตริย์ | จักรพรรดิฉินสื่อ |
| องค์สุดท้าย | จักรพรรดิเซวียนถ่ง (ครองราชย์วันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 1908 ถึง 12 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1912 สละราชสมบัติเนื่องจากการปฏิวัติซินไฮ่)[หมายเหตุ 1] |
| อิสริยยศ | แตกต่างกันไปตามแต่ละราชวงศ์ |
| สถานพำนัก | แตกต่างกันไปตามแต่ละราชวงศ์ พระราชวังต้องห้ามที่ปักกิ่งใน ค.ศ. 1420 ถึง 1912 |
| เริ่มระบอบ | สงครามรวมชาติของฉิน |
| ผู้อ้างสิทธิ์ | จิน อวี่จ้าง (ราชวงศ์ชิง) |
ตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฉิน ฮ่องเต้ได้รับการเคารพในฐานะโอรสแห่งสวรรค์ คือเปรียบเสมือนได้รับอำนาจจากสวรรค์มาให้ปกครองประชาชน ตามหลักการ "สูงสุดโอรสสวรรค์ ล่างสุดนั้นประชาราษฎร" (最高的是天子，最低的是人民) การสืบทอดตำแหน่งฮ่องเต้มักอยู่ในรูปแบบจากบิดาไปยังบุตร
โดยคำว่า หวงตี้ ถ้าแปลตรงตัวจะสามารถแปลได้ว่า "ผู้ปกครองที่ยิ่งใหญ่" (หวง 皇 - ผู้ทรงศักดิ์/Imperial, ตี้ 帝 - องค์อธิปัตย์/Sovereign) โดยนำมาจากพระนามจักรพรรดิองค์แรก คือ จักรพรรดิฉินสื่อ (秦始皇帝)
หลังจากนั้นตำแหน่งจักรพรรดิก็ดำรงอยู่มานับพันปีซึ่งตั้งแต่ราชวงศ์ฉิน ราชวงศ์ฮั่น ราชวงศ์จิ้น ราชวงศ์สุย ราชวงศ์ถัง ราชวงศ์ซ่ง ราชวงศ์หยวน ราชวงศ์หมิง โดยมาสิ้นสุดที่ราชวงศ์ชิง เนื่องจากบริหารบ้านเมืองล้มเหลว และยังถูกประเทศต่างชาติรุกราน เป็นเหตุให้ประเทศจีนเกิดการปฏิรูปการปกครองจากระบอบระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นประชาธิปไตยแบบสาธารณรัฐ ตำแหน่งจักรพรรดิจึงสิ้นสุดลงเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1912
ฮ่องเต้พระองค์สุดท้ายของประเทศจีนคือ จักรพรรดิฮงเซี่ยนหรือหยวน ซื่อไข่ แต่ไม่ได้รับการยอมรับจากประชาชน โดยฮ่องเต้พระองค์สุดท้ายที่ได้รับการยอมรับจากประชาชนคือ จักรพรรดิผู่อี๋แห่งราชวงศ์ชิง
ดูเพิ่ม
แก้หมายเหตุ
แก้- ↑ ตอนที่ผู่อี๋ (ในฐานะจักรพรรดิเซวียนถ่ง) ดำรงตำแหน่งจักรพรรดิราชวงศ์ชิงองค์สุดท้าย มีบุคคลจำนวนมากที่อ้างสิทธิ์เป็นจักรพรรดิจีนหลังพระองค์สละราชสมบัติใน ค.ศ. 1912 ใน ค.ศ. 1915 ยฺเหวียน ชื่อไข่อ้างสิทธิ์เป็นจักรพรรดิและก่อตั้งจักรวรรดิจีน ซึ่งสิ้นสุดลงจากสงครามคุ้มชาติ ใน ค.ศ. 1917 ผู่อี๋ฟื้นฟูตำแหน่งจักรพรรดิราชวงศ์ชิง แล้วใน ค.ศ. 1934 ผู่อี๋กลายเป็นจักรพรรดิคังเต๋อและปกครองประเทศแมนจูในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของจีนจนกระทั่งล่มสลลายใน ค.ศ. 1945
อ้างอิง
แก้อ่านเพิ่ม
แก้- Paludan, Ann (1998). Chronicle of the Chinese Emperors: The Reign-by-Reign Record of the Rulers of Imperial China. New York: Thames and Hudson. ISBN 0-500-05090-2.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้