หริวงศ์

หริวงศ์ (อักษรโรมัน: Harivamsa สันสกฤต: हरिवंश) แปลว่า "พงศาวดารแห่งพระหริ" นับเป็นงานเขียนชิ้นสำคัญในวรรณกรรมภาษาสันสกฤต มีความยาว 16,374 โศลก เอกสารนี้เป็นที่รู้จักอีกชื่อหนึ่งว่า หริวงศปุราณะ ซึ่งเชื่อกันว่าหริวงศ์เป็น ขิละ (ภาคผนวก หรือส่วนเสริม) ของมหาภารตะ ซึ่งบทนี้เป็นบทที่ กฤษณะ ไทฺวปายนะ วยาส เขียนไว้เช่นกัน ซึ่งหริวงศ์นี้ประกอบด้วยบรรพย่อยทั้งหมด 3 บรรพ รวมโองการทั้งสิ้น 12,000 คำ ซึ่งถึงแม้จะเป็นส่วนเสริม แต่ก็ยังรวมอยู่ในมหากาพย์มหาภารตะ

ภาพวาดเมืองทวารกาของบทหริวงศ์ ถูกวาดขึ้นในสมัย จักรพรรดิอักบัร แห่งจักรวรรดิโมกุล

หริวงศบรรพ กล่าวถึงการสร้างจักรวาลและประวัติศาสตร์ในตำนานของกษัตริย์สุริยวงศ์และจันทรวงศ์ที่นำไปสู่การกำเนิดของกฤษณะ, วิษณุบรรพ จะเล่าประวัติของพระกฤษณะถึงเหตุการณ์ก่อนมหาภารตะ, ภาวิสยุค บรรพที่สามรวมถึงทฤษฎีการสร้างทางเลือกทั้งสองทาง, เพลงสวดของพระศิวะและพระวิษณุ และให้คำอธิบายเกี่ยวกับกลียุค

เนื้อเรื่อง และบรรพย่อย

1. หริวงศบรรพ มีเนื้อหา 55 ตอน กล่าวถึงลำดับวงศ์ตระกูลของพระเจ้าชเนมชยะ, การกำเนิดต้นตระกูลของพระกฤษณะ ต้นราชวงศ์กุรุ ไปจนถึงการอวตารของพระผู้เป็นเจ้า
2. วิษณุบรรพ มีเนื้อหา 115 ตอน กล่าวถึงการอวตารของพระนารายณ์ลงมาเป็นพระกฤษณะ เพื่อมาปราบพญากังสะผู้ชั่วร้าย ไปจนถึงการปราบท้าวชราสันธ์ และการวิวาห์ระหว่างเจ้าหญิงอุษา กับอนิรุทธ์
3. ภาวิสยบรรพ มีเนื้อหา 135 ตอน กล่าวถึงลำดับวงศ์ตระกูลของพระเจ้าชเนมชยะ และการทำพิธีอัศวเมธ ไปจนถึงการบรรยายความดีงามทางศาสนาที่ผู้อ่านจะได้รับจากการฟังปุราณะนี้

การแปลในภาษาอื่น

หริวงศ์ แปลจากภาษาอินเดีย (ฮินดี) ไปหลากหลายภาษา เช่น ภาษาอังกฤษ (Manmatha Nath Dutt, 1897) ภาษาฝรั่งเศส (M. A. Langlois, 1834–35) และภาษาอื่น ๆ อีกมากมาย

อ้างอิง

• Bowker, John, The Oxford Dictionary of World Religions, New York, Oxford University Press, 1997, p. 410
• Winternitz, Maurice (1981) History of Indian Literature Vol. I. Delhi: Motilal Banarsidass.
• Ruben, Walter (1941) "The Krsnacarita in the Harivamsa and Certain Puranas.” Journal of the American Oriental Society. Vol. 61, No.3. pp. 115–127.
• Lorenz, Ekkehard (2007) The Harivamsa: The Dynasty of Krishna, in Edwin F. Bryant (ed.), Krishna, A Source Book, Oxford University Press.
• Shastri, Rajendra Muni, Jaina Sahitya mein Sri Krishna Charita, Jaipur, Prakrit Bharati Akademi, 1991.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Original Sanskrit text online with English translation
• Manmatha Nath Dutt, Vishnu Purana, English Translation of Book 2 of Harivamsa (1896)
• Alexandre Langlois, Harivansa: ou histoire de la famille de Hari, French Translation of Harivamsa (1834)
• Discourse on Harvamsha by Dr Vyasanakere Prabhanjanacharya